«ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ.
Μπήκε αθόρυβα ο χειμώνας.
Ξυπόλυτος μη με τρομάξει ή για το αντίθετο.
Έβγαλε μπουμπούκια η μοναξιά…»
Η Κατερίνα. Η Ρηνούλα. Η Μπέμπα. Η αντισυμβατική ποιήτρια με την ευαίσθητη και παιδική ψυχή, τον σπαρακτικό λόγο, την εναντίωση κατά της εξουσίας, την ραγισμένη φωνή, η «Αγία των Εξαρχείων». Είκοσι χρόνια αφού μας άφησε για τα άστρα κυκλοφορεί ακόμα ανάμεσά μας, ζωντανή στη μνήμη και στις καρδιές μας. Οι στίχοι, τα γραπτά της και όλο το δημιουργικό έργο που μας άφησε, την φέρνει κάθε φορά όλο και πιο κοντά. Ξέρεις…κάποιους ανθρώπους έστω κι αν δεν τους γνώρισες ποτέ, νιώθεις ότι τους αγαπάς. Αυτή την αγάπη τρέφω κι εγώ για την Κατερίνα Γώγου.
Με αφορμή, λοιπόν, την εικοσάχρονη απουσία της, υλοποιείται στο «Ρυθμός Stage» η ιδέα του Γιώργου Κορδέλλα, φίλου και συντρόφου της Γώγου, για μια παράσταση-αφιέρωμα με τίτλο «Στο μυαλό είναι ο Στόχος!», υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του ίδιου. Εμείς είχαμε τη χαρά να βρισκόμαστε εκεί τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου και οι παραστάσεις θα συνεχιστούν κάθε Δευτέρα. Ένα αφιέρωμα πολύ ιδιαίτερο γιατί περιλαμβάνει μουσική, απαγγελία, θέατρο, οπτικοακουστικό υλικό και το σημαντικότερο: την ίδια την Κατερίνα «ενσαρκωμένη» διαμέσου της ηθοποιού Μυρτώς Αλικάκη. Η αγωνία μου πριν την έναρξη της παράστασης αφορούσε κυρίως την εν λόγω ενσάρκωση. Θεωρώ ότι είναι πολύ δύσκολο, τόσο για τον ηθοποιό όσο και για τον θεατή, το να ερμηνεύσει τον «ρόλο» ενός αληθινού και υπαρκτού προσώπου και όχι ενός χαρακτήρα-ήρωα που η φαντασία κάποιου θεατρικού συγγραφέα έπλασε. Κι όμως! Η Μυρτώ Αλικάκη κατάφερε να μεταφέρει αξιοπρεπώς την μορφή και τον χαρακτήρα της Κατερίνας πάνω στη σκηνή και μάλιστα με τρόπο εντυπωσιακά συγκινητικό. Η ερμηνεία της ούτε υπερβολική, ούτε υποτονική. Χωρίς ακραίες και υπερβαίνουσες των ορίων εξάρσεις αλλά και χωρίς επιτηδευμένους μελοδραματισμούς. Ήταν όπως πρέπει, όπως αρμόζει. Αληθινή και γνήσια. Έτσι ήταν άλλωστε και η Κατερίνα.
Τα ποιήματα και τα αυτοβιογραφικά κείμενα της Γώγου αξιοποιήθηκαν κατάλληλα και με διάφορους τρόπους. Άλλοτε ως θεατροποιημένοι μονόλογοι διά στόματος της Μυρτώς Αλικάκη και άλλοτε ως τραγούδια μέσα από τις αισθαντικές φωνές της Νάνας Μπινοπούλου και του Κώστα Χαριτάτου, μαζί με την ορχήστρα, σε μελοποιήσεις διάφορων καλλιτεχνών. Οι δύο ερμηνευτές, καθώς και οι μουσικοί, ήταν πραγματικά απίστευτοι και οι ερμηνείες τους τόσο εκφραστικές και πηγαίες. Η συνύπαρξη των τριών καλλιτεχνών στη σκηνή ζωντάνεψε τη μνήμη και δημιούργησε μια άκρως μυστηριακή ατμόσφαιρα, μεταφέροντάς μας στην τότε πραγματικότητα. Τις μελωδίες διέκοπταν συχνά οι κραυγαλέοι στίχοι της Κατερίνας σκίζοντας τον αιθέρα. Ένα παιχνίδι διαρκούς εναλλαγής του λόγου και του ήχου. Στο βάθος της σκηνής, η προβολή φωτογραφικού και οπτικοακουστικού υλικού από το προσωπικό αρχείο του Γιώργου Κορδέλλα αλλά και από την κινηματογραφική πορεία της Γώγου. Στοιχεία που έδεσαν μεταξύ τους με τον καλύτερο τρόπο και σε ταξίδευαν μέχρι το βάθος της ψυχής της.
Η Μυρτώ Αλικάκη δεν έλειψε στιγμή από τη σκηνή: καθόταν, έγραφε, στεκόταν, περπατούσε, έπινε, κάπνιζε. Ήταν εκεί, ήμασταν εκεί, ψυχή τε και σώματι. Με τη συνεχή αυτή παρουσία της, διατήρησε την παράσταση ζωντανή και εμάς καθηλωμένους. Ίσως αν αποφεύγαμε, ως κοινό, τα συχνά χειροκροτήματα μεσούσης της παράστασης , η ροή να κυλούσε καλύτερα. Το σκηνικό μετουσιωμένο και προσαρμοσμένο στο ανάλογο πνεύμα: το ξύλινο γραφείο, τα βιβλία, τα τετράδια, το τασάκι με τα τσιγάρα, το ποτήρι με το αλκοόλ… Ένα περιβάλλον εύστοχα συνυφασμένο με την Κατερίνα. Κι έπειτα, τα μαύρα ρούχα, το καπέλο, το παλτό…κι ένας στίχος: «Με βάραινε και το παλτό/ με βάραινε και το μυαλό/και στάθηκα στη σιωπή/ν’ ακούσω τη σιωπή μου». Τα σκηνογραφικά αντικείμενα αποδείχτηκαν ευρηματικά όπως και ο ίδιος ο χώρος. Το καπέλο, αλλάζοντας κεφάλι, μεταμόρφωσε τον Κώστα Χαριτάτο σε «πατέρα» και αποδέκτη του ποιήματος «Η καταγωγή της οικογένειας». Μια από τις ιδιαίτερα ανατριχιαστικές στιγμές της βραδιάς ήταν η σκηνή όπου η Μυρτώ-Κατερίνα ανοίγει την πίσω πόρτα που «κοιτάει» προς τον δρόμο και ακολουθώντας την μητέρα της που φεύγει, ουρλιάζει με σπαραγμό και παράπονο: «Το Κ.Κ. ρε μάνα, μάνααα…» Ο σκηνοθετικός χώρος «σπάζει», η ατμόσφαιρα σε μεταφέρει στο σπίτι της, κάπου εκεί στην οδό Τροίας και όλες οι λέξεις της γίνονται συναίσθημα, πόνος, απογοήτευση, μοναξιά, απελπισία- «εκρήξεις αυτοκτονημένων αστεριών» όπως θα έλεγε η Κατερίνα… Η παράσταση έκλεισε πολύ όμορφα και ταιριαστά, με την φωνή της ίδιας στο ηχογραφημένο ποίημα «Πάει. Αυτό ήταν.»
Η Κατερίνα δεν φοβόταν να «τσαλακωθεί», να πέσει, να γίνει κομμάτια. Ούτε και τον θάνατο φοβόταν. Είχε μέσα της Αγάπη, Φως, Όραμα και μια επιθυμία για επικοινωνία, αλλαγή και ζωή. Μπορούσε να αφουγκραστεί τις καταστάσεις κάθε είδους, δεν έμενε παθητική στην καρέκλα περιμένοντας με χέρια σταυρωμένα, πολεμούσε με όλα της τα ψυχικά αποθέματα. Μα είναι σκληρή η προδοσία και η εγκατάλειψη. Ο λόγος της γίνεται σκληρός και οργισμένος, ακριβώς επειδή ήταν εύθραυστη με περίσσιες ευαισθησίες και αγάπη για τον Άνθρωπο, την Ελευθερία. Η Κατερίνα μιλούσε όταν οι άλλοι σώπαιναν, όρθωνε το ανάστημα όταν οι άλλοι έσκυβαν πιο κάτω το κεφάλι, ονειρευόταν όταν οι άλλοι κοιμούνταν, με κάθε τίμημα. Αποδείχτηκε, μεταξύ άλλων, προφητική. Μέσα της σπάραζε, θρηνούσε. Ταγμένη και πιστή στις ιδέες της, έχοντας για σημαία την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, περιπλανήθηκε στα σκοτεινά σοκάκια της μοναξιάς και της απομόνωσης, μα και στους φλογισμένους δρόμους της επανάστασης, αναζητώντας τη λύτρωση.Θα’ θελα να ευχαριστήσω τον Γιώργο Κορδέλλα, τόσο για τη συγκεκριμένη παράσταση-αφιέρωμα όσο και για όλα αυτά που έκανε μέχρι σήμερα για την Κατερίνα, διατηρώντας τη μνήμη της ζωντανή.
Μελοποιημένα ποιήματα (Έτσι όπως περιλαμβάνονται στο πολυσυμμετοχικό βιβλίο-cd «Πάνω Κάτω η Πατησίων- Οι όψεις της μοναξιάς της Κατερίνας Γώγου και 20 μελοποιημένα ποιήματά της» - Εκδόσεις Οδός Πανός)
-Αν καμιά φορά (Τάσος Ρωσόπουλος, Σαβίνα Γιαννάτου)
-Εμένα οι φίλοι μου (Magic De Spell, Σωκράτης Μάλαμας, Νίκος Μαϊντάς)
-Πάμε όμορφή μου (Πάνος Κατσιμίχας)
-Ετών 9 (Μάκης Σεβίλογλου, Όλια Λαζαρίδου)
-Πώς με κοιτάζει έτσι (Τάκης Γραμμένος)
-Ο συγκεκριμένος άνθρωπος (Παντελής Θεοχαρίδης)
-Α ρε σύντροφε (Νίκος Καλλίτσης, Μάρθα Φριντζήλα)
-Εδώ ή αλλού (Ματ σε 2 υφέσεις)
-Ρίζα με λένε τώρα (Βαγγέλης Μαρκαντώνης)
-Οι εποχές θα με σκεπάσουν (Κώστας Χαριτάτος, συμμετοχή Βασιλική Καρακώστα)
-Δέντρο ήμουνα (Ηλίας Λιούγκος)
-Με κόκκινο (Βάσω Αλλαγιάννη)
-Καμιά φορά (Άρης Ζαρακάς)
Ποιήματα σε απαγγελία-θεατροποιημένους μονολόγους
-Τρία κλικ αριστερά(1978)
9 Τροίας 35α
12 [Πόσο όμορφη είσαι καλή μου]
10 Η καταγωγή της οικογένειας
1 [Η ζωή μας είναι σουγιαδιές]
22 [Η ελευθερία μου]
4 [Θέλω να κουβεντιάσω]
13 [Ναι, έτσι είναι όπως τα λες]
-Ιδιώνυμο(1980)
6 [Είμαι ένας βλάκας]
15 [Είπανε για κείνο τον αρχάγγελο]
23 Πάει.Αυτό ήταν.
26 Σημείωμα της άλλης μέρας
34 Θα’ρθει καιρός
[Είναι επικίνδυνη]
- Απόντες(1986)
[Μούσα της Νύχτας]
[Αόριστος. Τετελεσμένος μέλλων]
Δεν μένει κανείς σ’αυτή την πόλη
-Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών(1988)-αποσπάσματα
-Με λένε Οδύσσεια(2002)
Θα γεννηθώ
Δεκέμβρης ’44, Λάμπρου Κατσώνη και Μπουκουβάλα γωνία
Με λένε Οδύσσεια
Σ’ένα κόκκινο μπαλόνι
His master’s voice
Πατέρα, πες μια κουβέντα, μίλα μου (πεζό)