Ο «Ιμμάνουελ Καντ» του Τόμας Μπέρνχαρντ, αν και γράφτηκε το 1978, μιλάει για το τώρα, για το σήμερα. Αναφέρεται στην κοινωνία της επιφάνειας, καυτηριάζοντας τους ανθρώπους χωρίς πνευματικότητα, αλλά και τους πνευματικούς ανθρώπους που κλειδώνονται στον εαυτό τους. Η παράσταση «Ιμμάνουελ Καντ» πρόκειται για έναν ανοιχτό διάλογο του Μπέρνχαρντ πρώτα με τον εαυτό του και στη συνέχεια με την κοινωνία.
Ο Καντ μαζί με τη γυναίκα του ταξιδεύουν με το πλοίο για την Αμερική, καθώς εκεί ο Καντ θα τιμηθεί από το πανεπιστήμιο της Κολούμπια ως «Επίτιμος Διδάκτορας» και θα υποβληθεί σε εγχείρηση για να βρει το φως του. Εκείνος θα δώσει στην Αμερική «το φως του λόγου» και η Αμερική θα του δώσει το φως του. Μαζί τους είναι και ο Έρνστ Λούντβιχ που τους βοηθάει με τα θελήματα τους, αλλά κυρίως φροντίζει τον αγαπημένο παπαγάλο του Καντ, που επαναλαμβάνει πολλές από τις θεωρίες του Καντ. Στο ίδιο πλοίο ταξιδεύει μια εκατομμυριούχος που επιθυμεί να ανασύρει τον Τιτανικό, ένας συλλέκτης έργων τέχνης που από την υπερανάλυση των έργων τού έρχεται εμετός, ένας υποψήφιος πάπας, ένας ναύαρχος, ο πιανίστας, ο καπετάνιος και οι καμαρότοι του πλοίου. Όλοι ταξιδεύουν για την Αμερική. Όλοι περιμένουν να πάρουν κάτι από αυτήν. Τι σημασία έχει που εκεί η πνευματικότητα έχει πεθάνει;
Ο Μπένχαρντ δημιουργεί έναν φανταστικό κόσμο από ρεαλιστικούς χαρακτήρες. Ο Καντ δεν είχε ποτέ πρόβλημα με την όρασή του, δεν είχε σύζυγο και δεν είχε πάει ποτέ στην Αμερική. Όλοι οι χαρακτήρες και οι πράξεις τους αντιπροσωπεύουν τις διάφορες πτυχές της προσωπικότητας. Τους βάζει να συζητάνε σαν να κάνει έναν εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό του. Προσπαθεί να καταλάβει για ποιο λόγο ο διαφωτισμός δε λειτούργησε ουσιαστικά στην κοινωνία, πώς οι διαφωτιστές κλειδώθηκαν στον εαυτό τους και δεν έδωσαν τη γνώση τους στους υπόλοιπους ανθρώπους. Ειρωνεύεται όλους αυτούς που παπαγαλίζουν τη γνώση και δεν τη μετουσιώνουν, τους επιφανειακούς πλούσιους, αλλά και αυτούς που ασχολούνται με τις τέχνες και τις υπεραναλύουν χάνοντας την ουσία. Ο εσωτερικός διάλογος, που συχνά μετατρέπεται σε αντιμαχία, γίνεται όλο και πιο έντονος αγγίζοντας το δημόσιο διάλογο, προβληματίζοντας τους θεατές. Ο Μπέρνχαρντ, όμως, κατηγορεί κυρίως το «εγώ» και όχι το «εσείς».
Ο Μάκης Παπαδημητρίου στο ρόλο του Καντ είναι καθηλωτικός. Καταφέρνοντας να μετενσαρκωθεί σε έναν άνθρωπο απόμακρο, ελιτιστή, που αγαπά μόνο όσους επαναλαμβάνουν στείρα τα λόγια του. Ο Μάκης Παπαδημητρίου για δυο ώρες γίνεται ένας δύστροπος και κακότροπος Καντ. Η Σύρμω Κεκέ στο ρόλο της γυναίκας του καταφέρνει να σε καθηλώσει με το μονόλογο της, κινούμενη μεταξύ του λογικού και του παράλογου, ενώ η Κατερίνα Λυπηρίδου στο ρόλο της εκατομμυριούχου ανταποκρίνεται ιδανικά στο ρόλο της επιφανειακής πλούσιας γυναίκας. Ο Χρήστος Μαλάκης στο ρόλο του πιστού Λούντβιχ πετυχαίνει τη συμπάθεια σου για τα βάσανά του.
Η παράσταση είναι άρτια στημένη. Χωρισμένη σε δύο επίπεδα, όπως και ο διάλογος του Μπέρνχαρντ, εσωτερικός και δημόσιος, την κύρια σκηνή και ένα περιμετρικό μπαλκόνι, καταφέρνει να σε κρατήσει σε εγρήγορση. Σκηνοθετικά οι ηθοποιοί γεμίζουν πάντα το χώρο επιτυγχάνοντας την ισορροπία, ενώ η εναλλαγή τους στους χώρους σου προσφέρει οπτική ξεκούραση. Η συνοδεία του πιάνου στη διάρκεια της παράστασης τής προσδίδει ακόμα περισσότερη ζωντάνια και ρυθμό.
Ο «Ιμμάνουελ Καντ» ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης στο πλαίσιο της θεματικής «Ο θάνατος της πνευματικότητας» καταφέρνοντας να αντεπεξέλθει στο σκοπό της. Αν και γραμμένο το 1978, η αναζήτηση της πνευματικότητας παραμένει ένας σκοπός τόσο του εαυτού μας, αλλά και της υπόλοιπης της κοινωνίας που δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός μέσα την εσωτερική ενδοσκόπηση αλλά και του προσδιορισμού μας σε σχέση με τους γύρω μας, επιτυγχάνεται με τον «Ιμμάνουελ Καντ». Αλλά όσο και αν την ψάχνουμε, όσο και αν την αναζητούμε, όπως λέει και καπετάνιος του πλοίου της παράστασης, πάντα φτάνουμε στο χάος και ο άνθρωπος φοβάται το χάος, γι’ αυτό και δε σκέφτεται. Δε σκέφτεται και απλώς ζει.
Πληροφορίες
Μετάφραση: Γιάννος Περλέγκας & Ισμήνη Θεοδωροπούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά–κοστούμια-κούκλες: Χριστίνα Κάλμπαρη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Παίζουν : Γιάννης Καπελέρης, Σύρμω Κεκέ, Κατερίνα Λυπηρίδου, Χρήστος Μαλάκης, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου – Κυριακή 5 Απριλίου 2015
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, 8.00 μ.μ., Πέμπτη, 8.30 μ.μ., Σάββατο-Κυριακή 6.00 μ.μ., Πέμπτη: Γενική Είσοδος 10 Ευρώ
Ο Καντ μαζί με τη γυναίκα του ταξιδεύουν με το πλοίο για την Αμερική, καθώς εκεί ο Καντ θα τιμηθεί από το πανεπιστήμιο της Κολούμπια ως «Επίτιμος Διδάκτορας» και θα υποβληθεί σε εγχείρηση για να βρει το φως του. Εκείνος θα δώσει στην Αμερική «το φως του λόγου» και η Αμερική θα του δώσει το φως του. Μαζί τους είναι και ο Έρνστ Λούντβιχ που τους βοηθάει με τα θελήματα τους, αλλά κυρίως φροντίζει τον αγαπημένο παπαγάλο του Καντ, που επαναλαμβάνει πολλές από τις θεωρίες του Καντ. Στο ίδιο πλοίο ταξιδεύει μια εκατομμυριούχος που επιθυμεί να ανασύρει τον Τιτανικό, ένας συλλέκτης έργων τέχνης που από την υπερανάλυση των έργων τού έρχεται εμετός, ένας υποψήφιος πάπας, ένας ναύαρχος, ο πιανίστας, ο καπετάνιος και οι καμαρότοι του πλοίου. Όλοι ταξιδεύουν για την Αμερική. Όλοι περιμένουν να πάρουν κάτι από αυτήν. Τι σημασία έχει που εκεί η πνευματικότητα έχει πεθάνει;
Ο Μπένχαρντ δημιουργεί έναν φανταστικό κόσμο από ρεαλιστικούς χαρακτήρες. Ο Καντ δεν είχε ποτέ πρόβλημα με την όρασή του, δεν είχε σύζυγο και δεν είχε πάει ποτέ στην Αμερική. Όλοι οι χαρακτήρες και οι πράξεις τους αντιπροσωπεύουν τις διάφορες πτυχές της προσωπικότητας. Τους βάζει να συζητάνε σαν να κάνει έναν εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό του. Προσπαθεί να καταλάβει για ποιο λόγο ο διαφωτισμός δε λειτούργησε ουσιαστικά στην κοινωνία, πώς οι διαφωτιστές κλειδώθηκαν στον εαυτό τους και δεν έδωσαν τη γνώση τους στους υπόλοιπους ανθρώπους. Ειρωνεύεται όλους αυτούς που παπαγαλίζουν τη γνώση και δεν τη μετουσιώνουν, τους επιφανειακούς πλούσιους, αλλά και αυτούς που ασχολούνται με τις τέχνες και τις υπεραναλύουν χάνοντας την ουσία. Ο εσωτερικός διάλογος, που συχνά μετατρέπεται σε αντιμαχία, γίνεται όλο και πιο έντονος αγγίζοντας το δημόσιο διάλογο, προβληματίζοντας τους θεατές. Ο Μπέρνχαρντ, όμως, κατηγορεί κυρίως το «εγώ» και όχι το «εσείς».
Ο Μάκης Παπαδημητρίου στο ρόλο του Καντ είναι καθηλωτικός. Καταφέρνοντας να μετενσαρκωθεί σε έναν άνθρωπο απόμακρο, ελιτιστή, που αγαπά μόνο όσους επαναλαμβάνουν στείρα τα λόγια του. Ο Μάκης Παπαδημητρίου για δυο ώρες γίνεται ένας δύστροπος και κακότροπος Καντ. Η Σύρμω Κεκέ στο ρόλο της γυναίκας του καταφέρνει να σε καθηλώσει με το μονόλογο της, κινούμενη μεταξύ του λογικού και του παράλογου, ενώ η Κατερίνα Λυπηρίδου στο ρόλο της εκατομμυριούχου ανταποκρίνεται ιδανικά στο ρόλο της επιφανειακής πλούσιας γυναίκας. Ο Χρήστος Μαλάκης στο ρόλο του πιστού Λούντβιχ πετυχαίνει τη συμπάθεια σου για τα βάσανά του.
Η παράσταση είναι άρτια στημένη. Χωρισμένη σε δύο επίπεδα, όπως και ο διάλογος του Μπέρνχαρντ, εσωτερικός και δημόσιος, την κύρια σκηνή και ένα περιμετρικό μπαλκόνι, καταφέρνει να σε κρατήσει σε εγρήγορση. Σκηνοθετικά οι ηθοποιοί γεμίζουν πάντα το χώρο επιτυγχάνοντας την ισορροπία, ενώ η εναλλαγή τους στους χώρους σου προσφέρει οπτική ξεκούραση. Η συνοδεία του πιάνου στη διάρκεια της παράστασης τής προσδίδει ακόμα περισσότερη ζωντάνια και ρυθμό.
Ο «Ιμμάνουελ Καντ» ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης στο πλαίσιο της θεματικής «Ο θάνατος της πνευματικότητας» καταφέρνοντας να αντεπεξέλθει στο σκοπό της. Αν και γραμμένο το 1978, η αναζήτηση της πνευματικότητας παραμένει ένας σκοπός τόσο του εαυτού μας, αλλά και της υπόλοιπης της κοινωνίας που δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Η αναζήτηση και ο προβληματισμός μέσα την εσωτερική ενδοσκόπηση αλλά και του προσδιορισμού μας σε σχέση με τους γύρω μας, επιτυγχάνεται με τον «Ιμμάνουελ Καντ». Αλλά όσο και αν την ψάχνουμε, όσο και αν την αναζητούμε, όπως λέει και καπετάνιος του πλοίου της παράστασης, πάντα φτάνουμε στο χάος και ο άνθρωπος φοβάται το χάος, γι’ αυτό και δε σκέφτεται. Δε σκέφτεται και απλώς ζει.
Πληροφορίες
Μετάφραση: Γιάννος Περλέγκας & Ισμήνη Θεοδωροπούλου
Σκηνοθεσία: Γιάννος Περλέγκας
Σκηνικά–κοστούμια-κούκλες: Χριστίνα Κάλμπαρη
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Παίζουν : Γιάννης Καπελέρης, Σύρμω Κεκέ, Κατερίνα Λυπηρίδου, Χρήστος Μαλάκης, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας, Μιχάλης Τιτόπουλος
Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου – Κυριακή 5 Απριλίου 2015
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, 8.00 μ.μ., Πέμπτη, 8.30 μ.μ., Σάββατο-Κυριακή 6.00 μ.μ., Πέμπτη: Γενική Είσοδος 10 Ευρώ