Ο Αλέξανδρος Γερασίμου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1982, ένα βράδυ που δεν έβρεχε μονότονα ούτε μέχρι το ξημέρωμα. Ασχολείται με την μουσική από μικρή ηλικία και παίζει παραδοσιακά κρουστά, καχόν, ούτι και ταμπουρά. Κρουστοντράμερ στο μουσικό σχήμα του, τους Μπερντέδες, ένα όχημα μουσικής έκφρασης και ελευθερίας όπως λέει ο ίδιος και καλλιτεχνικός διευθυντής του εναλλακτικού μουσικού φεστιβάλ «Ρίζα Στην Πρίζα». Από το 2002 δουλεύει στο ραδιόφωνο, και αρθρογραφεί σε διάφορα μέσα (MyAegean, Rockap, Jazzbluesrock.gr, Urban Style Magazine). Εργάζεται ως μουσικός, δημοσιογράφος και υπεύθυνος επικοινωνίας στα περιοδικά Κόκκινη Καρφίτσα, toperiodiko.gr, Debop.gr και Αλμυρό Φυστίκι. Μέλος της πολυφωνικής μεγάλης ομάδας του Πορτοκαλί, του ραδιόφωνου της αλληλεγγύης (www.portokaliradio.gr) και παραγωγός με δύο εβδομαδιαίες εκπομπές εκεί* (“Κάντε την πόλη ένα χωριό” και “Στο πατητήρι των ήχων” μαζί με την Ευγενία Τάγκα). Μότο του είναι οι στίχοι του τραγουδιού "Μετερίζι" του καινούργιου σχήματος Πανδαιμονία: "...για να χει ελπίδα ο καιρός πρέπει να τον αλλάξεις". Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με την καταγραφή τοπικών ακουσμάτων από ολόκληρη την Ελλάδα και μαζεύει ελιές στο χωριό του την Αγιάσο της Λέσβου.
1. Nicely Out Of Tune - Lindisfarne (1970)
Ηταν χειμώνας του ‘13 όταν ο Βαγγέλης Βέκιος, τότε διευθυντής προγράμματος και παραγωγός του ρ/σ 105,5 Στο Κόκκινο, στην εκπομπή του "Στις Όχθες Του Ιλισσού» ξαναέπαιζε το "Lady Eleanor" των Bρετανών Lindisfarne από μια ωραία συλλογή. Ήτοι μια εξαιρετική μπάντα folk-rock από το Νιουκάστλ με μαντολίνο, ηλεκτρική κιθάρα, μπάσο, τύμπανα και βέβαια φωνητικά. Θυμάμαι τις ατέλειωτες συζητήσεις που κάναμε για την αγγλική φολκ και την αναβίωσή της τελευταία στη Γηραιά Αλβιώνα. Άγνωστοι σε εμάς εδώ, πασίγνωστοι βέβαια στη χώρα τους. Ε, δεν άντεξα και έστειλα μήνυμα στην κοινή μας φίλη Κάρμεν Ζωγράφου, η οποία μένει μόνιμα τα τελευταία χρόνια στο Λονδίνο, να μας φέρει από μια κόπια (σε cd, αν και υπήρχε βέβαια και σε βινύλιο). Σημειωτέον ότι τις δουλειές τους δεν τις βρήκαμε στην Ελλάδα, όσο και αν ψάξαμε. Θυμάμαι τη χαρά του Βαγγέλη μόλις του το φέραμε, καθώς στην Ελλάδα τελικά ο δίσκος δεν κυκλοφορούσε! Στην εκπομπή του πάντως εξακολουθούσε να παίζει το "Lady Eleanor", παρ' όλη την «έλευση» του δίσκου (γέλια).
2. Το Παιδί Με Την Κεραία - Κατερίνα Κυρμιζή (2002)
Αρκετά χρόνια πιο πίσω, πάλι Δεκέμβριος αλλά του 2002, και εγώ μόλις είχα μεταπηδήσει από τον φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό του Πανεπιστημίου Αιγαίου στην πρώτη μου επαγγελματική ραδιοφωνική στέγη, το Ράδιο Αίολος της πόλης της Μυτιλήνης. Ανάμεσα στα cd που είχανε φτάσει τότε στα χέρια μου ήταν Το Παιδί Με Την Κεραία της Κατερίνας Κυρμιζή. Από την δισκογραφική Virgin του Γιάννη Πετρίδη. Μια πρωτοποριακή δουλειά που τα είχε όλα μέσα, μαζί και εξαιρετικό στίχο που έβλεπε μακριά για την εποχή του. Με άξονα την ηλεκτρονική ποπ, η μουσική χροιά ταξίδευε και σε άλλα πράγματα, ας πούμε το ομώνυμο τραγούδι είναι «εφτάρι», ένας καλαματιανός ρυθμός. Άλλωστε ήταν ένας βαθιά ελληνικός δίσκος. Με κάνει υπερήφανο, και ας φανεί παράξενο που το γράφω εδώ, που η καινούργια της δουλειά Λάρβα (κοινή με τον σύντροφο της και μουσικό της συνοδοιπόρο Νίκο Γρηγοριάδη) κυκλοφόρησε αποκλειστικά από την Κόκκινη Καρφίτσα, το μουσικό ένθετο της εφημερίδας Αυγή στο οποίο εργάζομαι.
3. Ελελεύ - Ελελεύ (2007)
Σε αυτό τον δίσκο κινδυνεύω να μην είμαι αντικειμενικός (γέλια). Αυτό γιατί εδώ πρωτοστατούν δυο καλοί μου φίλοι, η Μαρία Πανοσιάν (τραγούδι, κρουστά)
και ο Βαγγέλης Βέκιος (τύμπανα, σύνθεση). Ένα κράμα ρεμπέτικου με ροκ και δημοτικής μουσικής με ψυχεδέλεια, σε έναν δίσκο όπου το χαμομήλι βγαίνει μέσα από τις σχισμές των παλιών πολυκατοικιών της Αθήνας, ένα έργο του εξαιρετικού κομίστα Πέτρου Ζερβού. Σαν να συναντάει για μερικά λεπτά ακρόασης ο Βασίλης Τσιτσάνης τους Fairport Convention ενώ η φιγούρα του Robert Plant ξεπροβάλλει εδώ και ο ελληνικός στίχος μπαίνει μπροστά για να καθαρίσει έστω και για λίγο τα βρώμικα σημάδια του λεκανοπεδίου της Αττικής. Κυκλοφόρησε το 2007 από την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία Hitch Hyke, και είναι μια δουλειά που θα άξιζε να βρει τα επόμενα "πατήματά της. Προσωπικά, λόγω του Βαγγέλη, θα ήθελα να συνεχιστεί η δουλειά των Ελελεύ και να συμβάλλω σε αυτό με κάθε τρόπο.
4. Bones - Stick In The Wheel (2014)
Μια που... πιάσαμε Αγγλία μεριά, να σημειώσουμε εδώ πως η δική τους παραδοσιακή μουσική δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη και ας επιμένουν κάποιοι εδώ στη χώρα μας να γράφουν μανιωδώς για τη... σκηνή του Μάντσεστερ! Η αγγλική φολκ μετρά εδώ και μερικές δεκαετίες σημαντικές καταγραφές από άλμπουμ, ηχογραφήσεις και... ταβέρνες, που ακόμα και σήμερα αναβιώνουν την παράδοση με καινούργιο στίχο και καινούργια μουσική. Όπως κάνουν οι Ρεμπετιέν στου... Ψυρρή, ας πούμε. Σαν είδος μπορεί να έκανε μια κοιλιά για κάποιο διάστημα, όμως επανήλθε πιο δυναμικά και συνεχίζει να τροφοδοτεί τη μουσική αγορά με μπάντες που έχουν φρέσκια ματιά στα πράγματα. Τρανό παράδειγμα οι Stick In The Wheel που όντως παίζουν - και - σε ταβέρνες, και με απέριττο τρόπο φτιάχνουν θαυμάσια μουσική, χρησιμοποιώντας λίγα όργανα: ακουστική κιθάρα, φινλανδικό κανονάκι (kantele) και φυσικά δύο φωνές, δουλεύοντας πολύ τις εναλλαγές τους.
5. Το Τραγούδι Των Σειρήνων - Catelouso (2009)
Ο κατά κόσμον Παναγιώτης Λευθέρης από τα Κύθηρα έχει στήσει ένα μοναδικό ηχητικό σύμπαν, καταφέρνοντας να συνδυάσει ηχοχρώματα, εικόνες, φωνές, μαγευτικά τοπία, και όλα αυτά με τα πιο φωτεινά χρώματα που θα μπορούσαν να ζωγραφιστούν σε ένα μουσικό καμβά. Με κέντρο εργασίας τον τόπο καταγωγής του μαζεύει οτιδήποτε θέλει να χωρέσει στο μυαλό του ως γνήσιος καλλιτέχνης και κονσεπτίστας που θέλει να έχει λόγο ύπαρξης και που απέχει από τους στείρους τρόπους αντιγραφής. Εδώ ο Χατζιδάκις κάνει την εμφάνιση του σε ακόμα πιο λόγια έκφραση, οι συνειρμοί, οι στίχοι και το τραγούδι των σειρήνων με τα καταπληκτικά φωνητικά που χρησιμοποιούνται εδώ σε βάζουν σε ένα τριπαριστό ταξίδι από το οποίο δεν δέχεσαι να βγεις με τίποτα. Όπως επίσης δεν δέχεσαι άνθρωποι που έχουν να δώσουν σπουδαία πράγματα στη μουσική αυτού του τόπου να «υποσκελίζονται» από ανθρώπους του συρμού, της ταχυφαγείας και του αγωνιώδους τρεχαλητού με όρους μάρκετινγκ και όχι της καρδιάς και της ψυχής. Και προέρχεται από τη... νοτιοδυτική Ελλάδα: έτσι είχαμε απαντήσει με τον Βέκιο στον ιδιοκτήτη ενός καφενείου στον Χολαργό όταν μας ρώτησε για την... εθνικότητα του δίσκου. Στο καφενείο αυτό, σημειωτέον, όταν πηγαίναμε με τον Βέκιο και τον Ακη Δαούτη, διαλέγαμε εμείς τη μουσική! (γέλια)
6. Κάτω Από Το Δέντρο - Κάτω Από Το Δέντρο (2010)
Ηπειρώτικα, μπλουζ, πεντατονικές κλίμακες, ακουστικά όργανα, μαντολίνο, μελόντικα, αφρικάνικα κρουστά, ακουστικό μπάσο, μαντούρα, μπανσούρι (ξύλινο περσικό φλάουτο) και κυρίως κρύα ρακί στις μαζώξεις και στα γλέντια για να βγει η μουσική με τον πιο αβίαστο τρόπο. Εξαιρετικο jam σε έναν δίσκο που ούτε και ίδιοι ήξεραν πού θα τους έβγαζε, αν και οι "προϋπηρεσίες" τους ήταν και σε άλλα είδη μουσικής (electronica, rock). Jam καθόλου εύκολο ως προς την πραγμάτωσή του. Ακόμα γελάω με έναν... δημιουργό που είπε ότι αυτό το κάνει και στο... σαλόνι του σπιτιού του και αν μαζέψει πέντε φίλους θα παίξουν έτσι. Τελείως άκυρος και αδαής ταυτόχρονα, αν σκεφτεί κανείς ότι για να κάνεις jam, εκτός από "ζεστός" πρέπει να είσαι και ολοκληρωμένος μουσικός. Το ότι δεν πρόκειται για αυτοτελείς συνθέσεις που θα αποτελούσαν ένα κόνσεπτ άλμπουμ δεν τις αποκλείει και αυτόματα από τη δημιουργία ούτε ακόμα από το εμπόριο της μουσικής, ήτοι τη δισκογραφία. Στο άλμπουμ συμμετέχουν αρκετοί σπουδαίοι και καλοί μουσικοί όπως οι: Pan Kaperneka, Ανδρέας Αρβανίτης, Λόλα Γιαννοπούλου κ.ά. Μια δουλειά που πέρα από το κοινό έχει και την έξωθεν καλή μαρτυρία των μουσικών και τραγουδοποιών που έχουμε κουβεντιάσει για το άλμπουμ, μιλώντας όλοι με τα καλύτερα λόγια. Και αυτό είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή νομίζω.
7. Spoke - Calexico (1997)
Τι να πρωτογράψεις και κυρίως τι να πρωτοπείς για αυτήν την εξαιρετική μπάντα που δρα στα όρια της Καλιφόρνια και του Μεξικό, εξ ου και το όνομά τους. Δεν ξεχωρίζω κάποια από τις δουλειές τους, τις αγαπάω όλες, αλλά έτσι τιμήν ένεκεν και για συναισθηματικούς λόγους βάζω τον δίσκο με τον οποίο εισήλθαν στη δισκογραφία. Άφησαν και αφήνουν εποχή σε παγκόσμια κλίμακα, παραμένοντας εδώ και χρόνια σε υψηλό επίπεδο, αρνούμενοι πεισματικά τις “εκπτώσεις”. Έξι τύποι από την Αριζόνα άλλαξαν το μουσικό τοπίο της εποχής και μας ταξίδεψαν σε ήχους και μελωδίες που με τον τρόπο που ενώθηκαν δημιούργησαν ένα πρωτότυπο κράμα και έφεραν κάτι πραγματικά φρέσκο τότε, έναν νέο αέρα στα πανιά της παγκόσμιας δισκογραφίας. Χρησιμοποιώντας πνευστά και έγχορδα δίνουν ένα έντονα γοητευτικό χρώμα στα εμπνευσμένα από την καυτή ατμόσφαιρα της ερήμου της Δύσης τραγούδια τους. Ένα σχήμα που, σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες, πήρε την αποδοχή και την αναγνώριση που του άξιζε, από το ξεκίνημά του κιόλας. Αυτό είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας μπάντας που η αυθεντικότητά της έδωσε νέα πνοή στην παραδοσιακή μουσική της Νοτιοδυτικής Αμερικής, η οποία συνδυάστηκε άψογα με τις rock ’n’ roll καταβολές της.
8. Trout Mask Replica - Captain Beefheart (1969)
Ένας πραγματικός "θρύλος", μια πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα, μια σπουδαία και γνήσια καλλιτεχνική φύση. Απομονωμένος στην έρημο, στο τροχόσπιτό του, μαζί με τη γυναίκα του, ζωγράφιζε, έφτιαχνε μουσική και ποιος ξέρει τι άλλο μιας και ήταν ακριβοθώρητος (και καλά έκανε!). Ο κύριος Ντον Βαν Βλιτ ή επί το καλλιτεχνικότερον Captain Beefheart, κυκλοφόρησε μεταξύ άλλων σπουδαίων έργων, κατ εμέ, ένα αριστούργημα, το Trout Mask Replica. Σε παραγωγή Frank Zappa, συνοδευόμενο από ένα απίστευτο και κλασσικό εξώφυλλο σχεδιασμένο από τον ίδιο, δικαίως έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους καλύτερους στην ιστορία της ροκ μουσικής σε όλη την υφήλιο. Σημείο αναφοράς για πολλές μπάντες σε όλο τον κόσμο, δεν είναι και λίγα άλλωστε τα συγκροτήματα και οι καλλιτέχνες που επηρεάστηκαν βαθιά από το έργο αυτού του καλλιτέχνη που το όνομα του θα έπρεπε να γράφεται με κεφαλαία γράμματα. Πόσα αφιερώματα άραγε έχουν γίνει για εκείνον στη χώρα μας και κυρίως πόσες φορές έχουμε ακούσει έργα του στο ραδιόφωνο; Ελάχιστες φορές δυστυχώς, μιας και είναι «δύσπεπτος», δεν πουλάει ακόμα και μετά θάνατον, σε αντίθεση με άλλους δημιουργούς. Κυκλοφόρησε 12 στούντιο άλμπουμ, με τελευταίο το Ice Cream For Crow το 1982, τη χρονιά που γεννιόμουν (άσχετο). Θα μπορούσαμε να κάνουμε ειδική μνεία και για τη ζωγραφική του, αλλά φοβάμαι ότι θα χυθεί πολύ ηλεκτρονικό μελάνι εδώ...
9. Κάσος: Σκοποί Της Λύρας (1992)
Άλλη μια μεγάλη σχολή μουσικής για τη χώρα μας από ένα νησί που κατοικείται από 1084 κατοίκους, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή. Το γεγονός ότι βρίσκεται ανάμεσα στην Κρήτη και την Κάρπαθο αλλά και το ότι είναι το νοτιότερο νησί από τα Δωδεκάνησα έχει μπολιάσει τους κατοίκους με μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Αυτό βγαίνει και στη μουσική, όπου ο τρόπος παιξίματος θυμίζει λίγο αυτόν των Κρητικών μουσικών, αλλά οι στίχοι και οι φωνές είναι καθαρά τοπικό γνώρισμα των ντόπιων που εξελίσσουν διαρκώς από γενιά σε γενιά την παράδοση και δεν την αιχμαλωτίζουν. Έχουν και μια πιο global αισθητική, σαν να είναι οι ίδιοι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της παγκόσμιας έθνικ ή αλλιώς world, απλώς σε... άγνωστη κλίμακα. Ένα μικρό νησί χωρίς μάρκετινγκ πώς να χωρέσει στα ράφια των δισκοπωλείων ανά τον κόσμο και να σταθεί επάξια δίπλα σε αντίστοιχες κυκλοφορίες από το Μάλι, το Μαρόκο, την Πορτογαλία, τη Βραζιλία; Εδώ εμείς έχουμε αποτινάξει από πάνω μας την ελληνική παράδοση, φοβόμασταν μην μας παρεξηγήσουν, τώρα τελευταία την ξαναπιάσαμε για να ξετυλίξουμε το νήμα της μουσικής από την αρχή. Ε, οι Κασιώτες το κάνουν σε καθημερινή βάση, έχοντας μνήμες και εικόνες όχι μόνο από το νησί αλλά από όλο τον κόσμο. Μην ξεχνάμε τους ναυτικούς που έφερναν χίλια δυο πράγματα από παντού, ανάμεσα σε αυτά και πολλή μουσική! Σημειωτέον ότι οι ηχογραφήσεις πραγματοποιήθηκαν στο Φρυ της Κάσου. Παίζουν και τραγουδούν οι Περσελήδες οι οποίοι αποτελούν την πιο γνωστή - και αναγνωρισμένη - οικογένεια του νησιού, όσον αφορά την παράδοση.
10. Adagh - Tamikrest (2010)
Χαρακτηριστικό παράδειγμα από την world music σκηνή οι Tamikrest από το βόρειο Μάλι, όπου μέσα στη δίνη του πολέμου έβαλαν μπροστά τον κοινωνικοπολιτικό τους στίχο με καθαρά σύγχρονη δομή, αποδομώντας κάθε τι παλιό. Κόντρα στους μουσειακούς τρόπους προσέγγισης της μουσικής, δημιουργώντας φρέσκο ήχο και νέους ηχητικούς προσανατολισμούς, χωρίς περιορισμούς. Τα ηλεκτρικά όργανα συναντούν τις φωνές και αυτές με τη σειρά τους τα μεγάλα αφρικάνικα κρουστά. Ένα σχήμα που προτάσσει τα "όπλα" της μουσικής και του στίχου, που συμβαδίζει με τη σύγχρονη σκληρή πραγματικότητα, που μας δείχνει το χειρότερό της πρόσωπο. Με τον ίδιο σκληρό τρόπο το προσεγγίζουν και οι Tamikrest με τα λόγια τους, καθώς είναι γνωστό ότι η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει. Και ας το κάνουν και με πιο “ήπιο” τρόπο σε κομμάτια όπως το "Alhoriya", με τα φωνητικά εδώ πραγματικά να συμβαδίζουν απόλυτα με τη μουσική και να σε μεταφέρουν σπαρακτικά στο βίαιο πολλές φορές κλίμα της Αφρικής. Και με εξαιρετική παραγωγή τα παραπάνω, όπου όλα ακούγονται ξεκάθαρα: οι φωνές, τα όργανα, το κλάμα και η συνειδητοποίηση μαζί.
___________________________________________________________________________
*Η εκπομπή “Κάντε την πόλη ένα χωριό” μεταδίδεται ζωντανά κάθε Πέμπτη 1-2 το μεσημέρι στο Πορτοκαλί. Παρουσίαση, μουσική επιμέλεια: Αλέξανδρος
Γερασίμου, δημοσιογραφική έρευνα και ανταπόκριση: Κάτια Παπαδοπούλου.
*Η εκπομπή “Στο πατητήρι των ήχων” του Αλέξανδρου Γερασίμου και της Ευγενίας Τάγκα μεταδίδεται ζωντανά κάθε Παρασκευή 1-3 το μεσημέρι στο Πορτοκαλί.
Σχετικό θέμα