1. Τι θα ακούσεις: Λαϊκότροπα τραγούδια ενορχηστρωμένα με κιθάρες και ερμηνευμένα από την αφρόκρεμα του ελληνικού τραγουδιού.
2. Τραγούδια που ξεχωρίζουν: Σάμπα μου ξηγιέσαι, Μοίρα με καταδίκασες.
3. Βαθμολογία: 8,5
Με το ‘‘Eσπεράντο’’ του ο Δημήτρης Μυστακίδης επιστρέφει ενορχηστρωτικά στο 2007 ("Δεκαέξι ρεμπέτικα τραγούδια για κιθάρα", Music Corner). Δίνει ξανά όλους τους ρόλους στις κιθάρες για το άρτιο χτίσιμο του ήχου που επιθυμεί και επιλέγει μεταπολεμικό ρεπερτόριο.
Ο Μυστακίδης προτιμά εδώ την ερμηνευτική πολυσυλλεκτικότητα. Έτσι, ακούμε γνωστές, ως επί το πλείστον, φωνές της ελληνικής δισκογραφίας. Κάποιες ερμηνείες είναι επαρκείς, άλλες απόλυτα φυσικές, και μια δύο μεγαλειώδεις. Ξεχωρίζουν αυτές της Ματούλας Ζαμάνη στο «Σάμπα μου Ξηγιέσαι» των Χιώτη-Κωφινιώτη και του Κωστή Αβυσσινού στο «Μοίρα με Kαταδίκασες» του Ιωάννη Δερμιτζάκη πάνω σε παραδοσιακούς στίχους. Να σημειωθεί πως καμία δεν ακούγεται διεκπεραιωτική. Όλες είναι προσεκτικές και δουλεμένες.
Ενορχηστρωτικά, οι κιθάρες αξιοποιούνται σε όλες τους τις περιοχές, άλλοτε πλαισιώνοντας τους τραγουδιστές και άλλοτε αναδυόμενες ηχητικά και κυριαρχώντας. Η αποκλειστική χρήση της κιθάρας, όμως, αναμενόμενα οδηγεί σε μία συχνοτική συνισταμένη που κινείται γύρω από τα μεσαία ρετζίστρα, κάτι που αφήνει μουντή γεύση αθροιστικά. Μορφολογικά, ο σκελετός που συγκροτείται από την ταυτόχρονη συμμετοχή τριών οργάνων και η εναρμόνιση των τραγουδιών παραμένουν σταθερά στη διάρκεια του δίσκου. Κατ’ επέκταση, η αυστηρότητα που απαιτεί μια τέτοια τοποθέτηση συνοδεύεται, δυστυχώς, από γραμμικότητα. Τα παιξίματα είναι άρτια, αψεγάδιαστα τεχνικά, και η καθαρότητα είναι τέτοια που επέχει ρόλο σπουδής πάνω στο όργανο. Ο δίσκος καταλήγει πρόταση αισθητικής για τον ακροατή, μουσικό ή μη.
Ο Δημήτρης Μυστακίδης αποτελεί περίπτωση που το ετερόφωτο εξελίσσεται σε αυτόφωτο και φωτογόνο στοιχείο, νοηματοδοτώντας απόπειρες στις οποίες (προ)ηγείται, συμμετέχει ή ακολουθεί μουσικά. Για την σπουδή της λαϊκής κιθάρας, αυτές οι εκτελέσεις, οι ενορχηστρώσεις και οι τοποθετήσεις συνιστούν τομή. Σε χώρα με σεβασμό στην παράδοση και στη λαϊκή δημιουργία, η παραγωγή του εν λόγω δίσκου θα γινόταν από κρατικό φορέα και ο ίδιος θα αποτελούσε αντικείμενο μελέτης και εργασιών. Ο Μυστακίδης στεφανώνει τον κιθαριστικό τρόπο και την τεχνική Ελλήνων εκτελεστών παλαιότερων δεκαετιών που για τεράστιο διάστημα η τέχνη τους είχε χαθεί.
Το "Εσπεράντο" αγγίζει σαν σύνολο τα όρια της πλήρους δημιουργίας, όντας ένας δίσκος εύληπτος, μα και δωρίζοντας εκπλήξεις σε κάθε άκουσμά του στον ακροατή. Ένα Έργο.
Δισκογραφία:
16 Ρεμπέτικα τραγούδια για κιθάρα (2007 Music Corner)
Αψιλίες (2009, Πριγκηπέσσα)
Ψιθυρίζοντας το ρεμπέτικο (2013, Music Corner)
Εσπεράντο (2015, Fishbowl)