Την περασμένη εβδομάδα παρακολουθήσαμε στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου τον μονόλογο "Εάν είχες μιλήσει, Δυσδαιμόνα". Ένα κείμενο της Christine Brückner, σε σκηνοθεσία των Barbara Hoffmann, Till Sterzenbach κι ερμηνεία της Ευαγγελίας Βαλσαμά.
"Στο μονόλογο αυτό η Christine Brückner παρεμβαίνει στο κλασικό έργο του Σαίξπηρ “Oθέλλος" και λίγο πριν την πράξη στραγγαλισμού η Δυσδαιμόνα ζητά από τον Οθέλλο να της δοθούν 15 λεπτά ζωής, μιας και η ίδια για χάρη του εγκατέλειψε την Βενετιά, τις φιλενάδες της, τον ίδιο της τον πατέρα.
Αφού της δοθήκαν τα 15 λεπτά ξετυλίγει έξυπνα, αλλά με πολλή αγάπη και σεβασμό, την πολυδιάστατη φύση της γυναικείας ύπαρξης. Εκφράζει παράπονο για το άδικο, γίνεται αυστηρή, τον συμβουλεύει και μέσα από ένα συνειρμό σκέψεων αντιλαμβάνεται την σκευωρία του Ιάγου.
Η δύναμη της αλήθειας, το αίσθημα του άδικου και η ανάγκη επιβίωσης την οδηγούν στην έκφραση της γυναικείας, ερωτικής της φύσης, όπου η λύση δίνεται μέσα από την απόλυτη ερωτική τους ένωση."
Μία πολύ ενδιαφέρουσα οπτική της ιστορίας της Δυσδαιμόνας, η οποία αποτελεί ένα διαφορετικό έργο, μην έχοντας επαφή με το αρχικό κείμενο. Ίσως να ήταν αυτός ο στόχος, να μην υπάρχει καμία σύνδεση πέραν των ονομάτων. Προφανώς δεν πρόκειται για κάποια διασκευή, αλλά αν υπήρχε πρόθεση για όποια παραπάνω σύνδεση με το έργο του Σαίξπηρ, δεν έγινε αντιληπτή. Πιθανότατα, ο σκοπός ήταν να εστιάσουμε στη γυναίκα.
Από την προσωπικότητα της Δυσδαιμόνας παρά την αγάπη, τον σεβασμό, την υποταγή, προβάλλεται κυρίως ο δυναμισμός. Ακόμα και στο τέλος, βρίσκει τη δύναμη να αντιταχθεί, να υψώσει ανάστημα και να ζητήσει ακόμη ένα τέταρτο ζωής, κατά τη διάρκεια του οποίου προσπαθεί να μεταπείσει τον σύζυγό της, χρησιμοποιώντας ως όπλα την ειλικρίνεια, την ευαισθησία, τη γυναικεία διαίσθηση και θα τολμούσαμε να πούμε, την πονηριά. Αντιδρά, γιατί νιώθει ότι αδικείται και διεκδικεί μία ευκαιρία. Και μάλλον τα καταφέρνει.
Η Δυσδαιμόνα προβαίνει σε έναν λόγο εξομολόγηση που ενισχύεται και από το σκηνικό: μία καρέκλα, ένα κρεβάτι κι ένα κηροπήγιο. Εκείνη μπαίνει κλαίγοντας στη σκηνή, έπειτα προσεύχεται και ζητά προθεσμία δεκαπέντε λεπτά από τον Οθέλλο. Ξεκινά να μιλά για τη ζωή που άφησε, για τη σχέση τους, για εκείνον, για τον Ίαγο και την πλεκτάνη που έχει στήσει. Ο λόγος της δεν έχει συνοχή, ίσως έτσι να δείχνει τη συναισθηματική φόρτιση, αυτήν την αλλοφροσύνη. Το αίσθημα αυτό ενισχύεται και από την κινησιολογία της ηθοποιού, η οποία, είτε ξαπλωμένη, είτε όρθια, δεν μπορεί να ηρεμήσει και κινείται συνεχώς. Άλλοτε πιο ελεύθερα κι άλλοτε φοβισμένα.
Στο τέλος, λαμβάνει χώρα η ερωτική συνεύρεση με τον σύζυγό της. Ο Οθέλλος δεν παρουσιάζεται. Ακούγονται μόνο οι ανάσες του. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως δεν υπήρχε πολλή μουσική, παρά κάποιοι ήχοι ή κάποιες πολύ μικρές μελωδίες, που στόχο είχαν να αποδώσουν τη συναισθηματική κατάσταση της ηθοποιού.
Στο τέλος, λαμβάνει χώρα η ερωτική συνεύρεση με τον σύζυγό της. Ο Οθέλλος δεν παρουσιάζεται. Ακούγονται μόνο οι ανάσες του. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε πως δεν υπήρχε πολλή μουσική, παρά κάποιοι ήχοι ή κάποιες πολύ μικρές μελωδίες, που στόχο είχαν να αποδώσουν τη συναισθηματική κατάσταση της ηθοποιού.
Η παράσταση μας προβλημάτισε αρκετά, καθώς όσα ήθελε να περάσει δεν έγιναν εκατό τοις εκατό αντιληπτά και ίσως επιστρατεύτηκαν τεχνικές που εμάς μας ξένισαν. Σε κάποια σημεία για παράδειγμα, η ηθοποιός ήταν κάπως υπερβολική στις εκφράσεις ή τη φωνή της, χωρίς να γίνει αντιληπτό αν αυτό συνέβαινε για συγκεκριμένο σκοπό. Ίσως το θέμα ανάγεται στη σκηνοθεσία, η οποία έδινε βάση στην
κίνηση του σώματος. Θα μπορούσε όμως να δώσει περισσότερο χώρο στην
ηθοποιό, καθώς υπήρχαν στιγμές που φαινόταν πως ήθελε να απλωθεί και
ήταν αρκετά συγκρατημένη. Ακόμα κι αυτό μπορεί βέβαια να ήταν
σχεδιασμένο.
Παρακολουθήσαμε την προσπάθεια της Δυσδαιμόνας να αναδυθεί και να καταφέρει να σωθεί, αντι να βουλιάξει και να χαθεί. Όπως η Δυσδαιμόνα, έτσι και κάθε γυναίκα πρέπει να διεκδικεί την ευκαιρία να υπερασπίζεται τον εαυτό της. Ευρύτερα, κάθε άνθρωπος πρέπει να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Η παράσταση περνάει σημαντικά μηνύματα. Ο καθένας εισπράττει και κάτι διαφορετικό, ό,τι τον αγγίζει περισσότερο. Όλα αυτά έγιναν αντιληπτά, δεν μπόρεσε ωστόσο η παράσταση να μας συνεπάρει. Παρακολουθούσαμε την ιστορία της Δυσδαιμόνας, δεν αισθανθήκαμε όμως κάποια σύνδεση, κάποια αλληλεπίδραση με τη γυναίκα που βρισκόταν στη σκηνή και την ιστορία της.
Στο ίδιο πλαίσιο, της προβολής της γυναικείας ψυχοσύνθεσης και της αιτιολόγησης των πράξεων γυναικών που καλύπτονται από τη σκιά ενός μεγάλου άνδρα, ήρωα, έχουμε την ευκαιρία παράλληλα να παρακολουθήσουμε στο ίδιο θέατρο ακόμη ένα μονόλογο των ίδιων συντελεστών. Εκείνον της Κλυταιμνήστρας, η οποία φαίνεται πως κερδίζει την κάθαρση και αποκαθιστά την υστεροφημία της, έχοντας πια μία θέση ισάξια με εκείνη του συζύγου της, Αγαμέμνονα.
Η ιστορία της Δυσδαιμόνας έχει περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Ίσως, αν την παρακολουθήσει κανείς σε συνδυασμό με την ιστορία της Κλυταιμνήστρας, να αντιληφθεί περισσότερα, να ξεκλειδώσει κάποια νοήματα.
Οι δύο κυρίες σας περιμένουν στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.
http://nkt.gr/play/179/ean-eixes-milhsei-dysdaimona/
Οι δύο κυρίες σας περιμένουν στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.
http://nkt.gr/play/179/ean-eixes-milhsei-dysdaimona/