1. Ο Χρονοποιός – Διονύσης Σαββόπουλος (1999)Όταν κυκλοφορούσε Ο Χρονοποιός, λίγο πριν την εκπνοή του 1999, λίγοι μπορούσαν να φανταστούν ότι θα ήταν ο τελευταίος, μέχρι σήμερα, στούντιο δίσκος του Διονύση Σαββόπουλου. Άλλωστε, τα τραγούδια ακούγονταν για άλλη μια φορά γεμάτα από ενέργεια και ουσία, επίκαιρα όσο και διαχρονικά – πώς θα μπορούσε ο δημιουργός τους να βγει στη σύνταξη τόσο νωρίς; Από την άλλη, θα μπορούσε να δει κανείς αυτά τα 13 κομμάτια σαν μια ανακεφαλαίωση όλων των συνιστωσών της γραφής του σπουδαιότερου Έλληνα τραγουδιστή-τραγουδοποιού – άρα και σαν έναν αποχαιρετισμό. Η θεματολογία ποικίλλει: έρωτας (Με Το Κραγιόν Σ’ Ένα Χαρτάκι, Αηδόνι Στην Κερασιά, Σου Μιλώ Και Κοκκινίζεις), πολιτική (Το Τσακάλι, Η Μοναξιά Της Αμερικής), επικαιρότητα (Τα Χρυσά Παιδιά Του Γκάλη, Σωστικά Συνεργεία) – όλα όμως χρησιμοποιούνται για να μιλήσουν για κάτι που τα ξεπερνάει, για τον χρόνο, για τις χαμένες ευκαιρίες της νιότης, για την πάλη για αναγέννηση. Τα μουσικά στυλ διαφοροποιούνται επίσης πολύ, από τη μπαλάντα έως την παράδοση, μέσω του ροκ και κάποιων τζαζ νύξεων. Το ρόλο του κοινού παρονομαστή παίζει η ενορχήστρωση, με χρήση αποκλειστικά ακουστικών οργάνων και τη συμμετοχή μιας ομάδας σπουδαίων μουσικών, αλλά και η ωριμότητα της ερμηνείας του Σαββόπουλου, που αποδίδει με μαεστρία ένα μεγάλο φάσμα συναισθημάτων. Αν δεν αλλάξει τελικά το στάτους του ως «κύκνειου άσματος», είναι βέβαιο ότι ο Σαββόπουλος θα έχει αποχωρήσει από τη δισκογραφία με το ωριμότερο έργο του.
2. Η Στιγμή Που Κρατάει Για Πάντα – Μανώλης Φάμελλος (2009)
Υπάρχουν κάποιες αλήθειες που δύσκολα αμφισβητούνται, τουλάχιστον από όσους θέλουν να είναι και να ακούγονται σοβαροί. Μια από αυτές είναι το ότι η σημαντικότερη δισκογραφική δουλειά του Μανώλη Φάμελλου, ενός από τους καλύτερους εγχώριους τραγουδοποιούς (άλλη μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια αυτή), είναι το προ δεκαετίας κυκλοφορηθέν άλμπουμ, Η Ευτυχία Είναι Αυτό... Αν πάντως χρειαζόταν να βρούμε το αμέσως επόμενο στην κατάταξη, προσωπικά θα κοιτούσα προς το μέρος του περυσινού Η Στιγμή Που Κρατάει Για Πάντα. Το οποίο ξεκινάει με μια πεντάδα σπουδαίων στιγμών (με το Η Δική Σου Ζωή να αποτελεί, πέρα από ένα εξαίσιο ραδιοφωνικό σινγκλ, την τέλεια ποπ στιγμή του Φάμελλου) για να συνεχίσει χωρίς ιδιαίτερες διακυμάνσεις στην ποιότητα μέχρι το τέλος. Βέβαια, τα 15 συνολικά τραγούδια κάνουν τον όγκο της πληροφορίας να μη λειτουργεί πάντα υπέρ του άλμπουμ – η αφαίρεση 2-3 κομματιών θα έκανε το σύνολο δυνατότερο. Εντούτοις, η μεγάλη προσοχή που έχει δοθεί σε κάθε λεπτομέρεια του ήχου αλλά και της έκδοσης γενικότερα, αποζημιώνουν τον ακροατή, που εδώ θα βρει, στη χειρότερη περίπτωση, 8-9 τραγούδια πρώτης γραμμής – όχι μικρό επίτευγμα στην εποχή της απαξίωσης του μουσικού άλμπουμ ως εμπορικού προϊόντος.
3. Avatar – Monika (2008)Η Μόνικα Χριστοδούλου υπήρξε η πρωταγωνίστρια του μεγαλύτερου μουσικού success story των τελευταίων χρόνων. Κι όπως συχνά συμβαίνει στον τόπο μας, η έλλειψη ψυχραιμίας από όλα τα μέρη που εμπλέχθηκαν σε αυτό, οδήγησε σε μια διαμάχη χωρίς αρχή και τέλος. Είναι τελικά το Avatar ένας σπουδαίος δίσκος; Ανεξάρτητα από την ποιότητά του, ναι, είναι, ως γεγονός που συνέβαλλε τα μέγιστα στο να πέσουν οι προβολείς των Μ.Μ.Ε. στην ανερχόμενη αγγλόφωνη σκηνή, την αποκαλούμενη και «εναλλακτική». Όμως η «πραγματική» αξία ενός άλμπουμ κρίνεται από το περιεχόμενό του. Και αυτό, 2 χρόνια μετά, σίγουρα δεν απογοητεύει - η 23χρονη Monika ήξερε να γράφει τραγούδια. Τραγούδια που ενσωμάτωναν τις επιρροές της χωρίς να ακούγονται κακέκτυπα, τραγούδια που ενίοτε κολλούσαν στο μυαλό, τραγούδια που σφύριζες άνετα στο δρόμο ή τραγουδούσες στο μπάνιο. Ναι, το Avatar ήταν μια όαση, ανάμεσα στη σωρεία των αδιάφορων έως κακών κυκλοφοριών που μέχρι και σήμερα κατακλύζουν την αγορά – δυστυχώς, αυτό δεν το άλλαξε η επιτυχία του. Όσοι, όμως, τού απέδωσαν, τότε, τον χαρακτηρισμό του αριστουργήματος, ίσως δεν συνειδητοποιούσαν ότι «φόρτωναν» τη δημιουργό του με ένα φορτίο που δύσκολα θα μπορούσε στο μέλλον να κουβαλήσει.
Και ο κούκος...
4. The Joshua Tree – U2 (1987)
Και ξαφνικά, κάπου εκεί, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο Bono, τραγουδιστής και ηγέτης των Ιρλανδών U2, συνειδητοποίησε ότι εκείνος και τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ δεν διέθεταν καμιά γνώση της μουσικής που είχε προηγηθεί των εφηβικών χρόνων τους. Παρακινημένοι και από τη φιλία τους με μουσικούς όπως ο Bob Dylan, ο Van Morrison και ο Keith Richards, οι U2 αποφάσισαν να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό μονοπάτι από αυτό που τους είχε οδηγήσει στο προηγούμενο πόνημά τους, το The Unforgettable Fire (1984), και να εστιάσουν σε πιο συμπαγείς τραγουδιστικές φόρμες, ενσωματώνοντας παράλληλα επιρροές από την Ιρλανδική και Αμερικανική μουσική παράδοση. Το αποτέλεσμα τους δικαίωσε, μετατρέποντάς τους, σύμφωνα με το Rolling Stone, από ήρωες σε αστέρες πρώτου μεγέθους. Το θέμα που μοιάζει να διαπνέει ολόκληρο το άλμπουμ είναι η μυθική Αμερική, οι αχανείς χώροι της αλλά και η αμφιλεγόμενη εξωτερική πολιτική της – οι κιθάρες του The Edge, με τον σπηλαιώδη ήχο τους και τη χρήση μπόλικου delay, το αντικατόπτριζαν απόλυτα. Πέρα από τα θηριώδη χιτ Where The Streets Have No Name, With Or Without You και I Still Haven’t Found What I’m Looking For, το The Joshua Tree φιλοξενεί πολλά ακόμη σπουδαία τραγούδια (In God’s Country, Bullet The Blue Sky, Running To Stand Still κ.ά.) και αποτελεί για πολλούς την καλύτερη στιγμή ενός μεγάλου, στους αριθμούς τουλάχιστον, συγκροτήματος.