Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα την τελευταία εβδομάδα μεταξύ των αντιπροσώπων του οίκου μόδας Gucci και του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) έχουν γίνει γνωστά και δε θα επαναλάβω με περισσότερες λεπτομέρειες τι ακολούθησε.
Είναι πολύ σημαντικό να μην προσπεράσουμε το γεγονός, γιατί κρύβει μια πλειάδα δυσλειτουργιών που υπάρχουν στη χώρα μας, τα οποία προβλέπω πως δύσκολα θα καταπολεμηθούν σε βάθος χρόνου.
Ας ξεκινήσουμε καταρρίπτωντας κάποιες θέσεις υπερμάχων που αναφέρονται στη "διαφήμιση" της Αθήνας και πολύ πιθανόν της Ελλάδας. Προφανώς, ο Παρθενώνας δε χρειάζεται διαφήμιση, η ομορφιά και η φήμη του είναι γνωστή τοις πάσι και επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης έρχονται να τον θαυμάσουν.
Έπειτα, η χορηγία των 2 εκ. ευρώ ήταν χρήσιμη μεν - ας μην ξεχνάμε ότι η συντήρηση έργων τέχνης και μνημείων είναι μια ακριβή πολυτέλεια - από την άλλη θα ήταν γελοίο να δεχόμασταν μόνο για τα χρήματα να παραχωρήσουμε ένα μνημείο.
Πριν κλείσω, δεν αναφέρομαι σε μια άνευ όρων καταφατική απάντηση, διότι μπορεί να μην επιθυμώ τα μνημεία να είναι βιτρίνες με καρτελάκι "Do Not Touch", αλλά παράλληλα δε θα ήθελα να φανταστώ ότι θα φτάναμε σε περιστατικά φθοράς. Σίγουρα θα έπρεπε η επίδειξη να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την προστασία και διαφύλαξη του μνημείου, που θα συμφωνούνταν και από τις δύο πλευρές.
Αναρωτιέμαι τι είναι πιο "χυδαίο", να ζητάει ο Οίκος Gucci τον χώρο μεταξύ του Παρθενώνα και του Ερεχθείου για την επίδειξης κολεξιόν υψηλής ραπτικής με τίτλο «Gucci Cruz 2018» ή να προκαλείς τον χαμό για ένα μνημείο που μπορεί να μην έχεις ποτέ δει από κοντά στη ζωή σου ή να μην γνωρίζεις την ιστορία του;
Είναι πολύ σημαντικό να μην προσπεράσουμε το γεγονός, γιατί κρύβει μια πλειάδα δυσλειτουργιών που υπάρχουν στη χώρα μας, τα οποία προβλέπω πως δύσκολα θα καταπολεμηθούν σε βάθος χρόνου.
Ας ξεκινήσουμε καταρρίπτωντας κάποιες θέσεις υπερμάχων που αναφέρονται στη "διαφήμιση" της Αθήνας και πολύ πιθανόν της Ελλάδας. Προφανώς, ο Παρθενώνας δε χρειάζεται διαφήμιση, η ομορφιά και η φήμη του είναι γνωστή τοις πάσι και επισκέπτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης έρχονται να τον θαυμάσουν.
Έπειτα, η χορηγία των 2 εκ. ευρώ ήταν χρήσιμη μεν - ας μην ξεχνάμε ότι η συντήρηση έργων τέχνης και μνημείων είναι μια ακριβή πολυτέλεια - από την άλλη θα ήταν γελοίο να δεχόμασταν μόνο για τα χρήματα να παραχωρήσουμε ένα μνημείο.
Η χορεύτρια Μόνα Πάιβα φωτογραφίζεται από τη Nelly (Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη), Ακρόπολη, 1928
Αλλά και αυτή μας η απέχθεια προς τη μόδα οφειλόμενη στον νεοπλουτισμό - που εμείς οι ίδιοι θρέψαμε - έρχεται να πιάσει από το χέρι ένα άλλο φαινόμενο : την έλλειψη αισθητικής. Πώς είναι δυνατόν να ασχοληθεί κανείς με τη μόδα και την καλαισθησία όταν χάνει επαφή με την ομορφιά; Και θα μιλήσω πιο συγκεκριμένα για την Αθήνα, την πόλη την οποία γνωρίζω καλύτερα διότι σε αυτή μεγάλωσα και ζω. Οι καθημερινές εικόνες που αντικρίζει ένας Αθηναίος είναι οι βρώμικοι δρόμοι, τα ερειπωμένα κτήρια, τα κατεστραμμένα πεζοδρόμια και η μπαλωμένη άσφαλτος, ενώ μουσεία (φορείς της αισθητικής) ανθίζουν που κανείς δεν επισκέπτεται. Έχουμε συνηθίσει αυτή την ακαλαισθησία, τη βρωμιά, το εύκολο και αυτό που μας βολεύει. Αν παρατηρήσει κανείς τη φροντίδα των μεγάλων λεωφόρων σε άλλες μεγάλες μητροπόλεις της Ευρώπης και το πόσο δεκτικός είναι ο κόσμος στους διαφορετικούς τρόπους ντυσίματος, θα αντιληφθεί αμέσως την τεράστια διαφορά που υπάρχει με την Αθήνα. Αναφέρομαι, βέβαια, σε μια τάση, δεν κάνω γενικεύσεις.
Τότε, γιατί να λέγαμε το περίφημο "Ναι" ;
Γιατί θα πήγαινε τη σκέψη μας και τη νοοτροπία μας λίγο πιο μακριά. Δυστυχώς, την τελευταία τριανταετία έχουμε συνδέσει τη μόδα με τη χλιδή, τον νεοπλουτισμό και τους επιφανειακούς ανθρώπους. Η μόδα όμως, σε όλα τα υπόλοιπα μέρη του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από αυτό: είναι μια μορφή σύγχρονης τέχνης. Τα μουσεία περιλαμβάνουν εκθέματα σχετικά με τη μόδα και καλλιτέχνες εμπνέονται από εκείνη και το αντίστροφο. Στην Ελλάδα, η μόδα κακώς συνδέεται μόνο με το MAD Walk - γιατί κανείς δε θυμάται τη σύμπραξη μόδας-χορού πέρσι από την Εθνική Λυρική Σκηνή;
Γιατί θα πήγαινε τη σκέψη μας και τη νοοτροπία μας λίγο πιο μακριά. Δυστυχώς, την τελευταία τριανταετία έχουμε συνδέσει τη μόδα με τη χλιδή, τον νεοπλουτισμό και τους επιφανειακούς ανθρώπους. Η μόδα όμως, σε όλα τα υπόλοιπα μέρη του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από αυτό: είναι μια μορφή σύγχρονης τέχνης. Τα μουσεία περιλαμβάνουν εκθέματα σχετικά με τη μόδα και καλλιτέχνες εμπνέονται από εκείνη και το αντίστροφο. Στην Ελλάδα, η μόδα κακώς συνδέεται μόνο με το MAD Walk - γιατί κανείς δε θυμάται τη σύμπραξη μόδας-χορού πέρσι από την Εθνική Λυρική Σκηνή;
Φωτογράφιση Οίκου Dior, Παρθενώνας, 1951
Αλλά και αυτή μας η απέχθεια προς τη μόδα οφειλόμενη στον νεοπλουτισμό - που εμείς οι ίδιοι θρέψαμε - έρχεται να πιάσει από το χέρι ένα άλλο φαινόμενο : την έλλειψη αισθητικής. Πώς είναι δυνατόν να ασχοληθεί κανείς με τη μόδα και την καλαισθησία όταν χάνει επαφή με την ομορφιά; Και θα μιλήσω πιο συγκεκριμένα για την Αθήνα, την πόλη την οποία γνωρίζω καλύτερα διότι σε αυτή μεγάλωσα και ζω. Οι καθημερινές εικόνες που αντικρίζει ένας Αθηναίος είναι οι βρώμικοι δρόμοι, τα ερειπωμένα κτήρια, τα κατεστραμμένα πεζοδρόμια και η μπαλωμένη άσφαλτος, ενώ μουσεία (φορείς της αισθητικής) ανθίζουν που κανείς δεν επισκέπτεται. Έχουμε συνηθίσει αυτή την ακαλαισθησία, τη βρωμιά, το εύκολο και αυτό που μας βολεύει. Αν παρατηρήσει κανείς τη φροντίδα των μεγάλων λεωφόρων σε άλλες μεγάλες μητροπόλεις της Ευρώπης και το πόσο δεκτικός είναι ο κόσμος στους διαφορετικούς τρόπους ντυσίματος, θα αντιληφθεί αμέσως την τεράστια διαφορά που υπάρχει με την Αθήνα. Αναφέρομαι, βέβαια, σε μια τάση, δεν κάνω γενικεύσεις.
Επίδειξη μόδας Οίκου Fendi, Σινικό Τείχος, 2007
Και για να μην φτάνουμε στο άλλο άκρο, οι οικονομικές συγκυρίες δεν επιτρέπουν να
"ανοιγόμαστε" υπερβάλλοντας με την εξωτερική μας εμφάνιση όταν
παράλληλα τρέχουν άλλα σημαντικότερα γεγονότα, αλλά η καλλιέργεια της
αισθητικής μας είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί από την παιδεία μας,
ώστε ακόμα και αποκτώντας τα βασικά να επιζητούμε την ομορφιά. Πολύ
περισσότερο, αυτό επιτυγχάνεται από τις απαιτήσεις που έχουμε από την
κοινότητα και την κυβέρνηση που εκλέγουμε. Μια ριζοσπαστική κυβέρνηση θα
έπρεπε κατά τη γνώμη μου να κάνει τη διαφορά, να αδράξει την ευκαιρία
και να εισάγει τον λαό σε έναν άλλο τρόπο σκέψης. Είναι σημαντικό να
δημιουργήσουμε κάτι αξιόλογο στο σήμερα και να μη ζούμε με την
περηφάνεια για ένδοξα φαντάσματα του παρελθόντος.
Κάποιοι θα πουν ότι το θέμα είναι απλά ανούσιο μπροστά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως χώρα ή ως πλανήτης και συμφωνώ. Δεν μπορείς να συγκρίνεις τον πόλεμο και το ρατσισμό με μία επίδειξη μόδας - η ζυγαριά γέρνει προς τα πρώτα. Πρόκειται όμως για κάτι που αν αφαιθεί ασχολίαστο κανείς δε θα προβληματιστεί για ζητήματα που πάντα κατα ένα μαγικό τρόπο προκύπτουν μπροστά μας σε κάθε ηθικό δίλημμα που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Κάποιοι θα πουν ότι το θέμα είναι απλά ανούσιο μπροστά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως χώρα ή ως πλανήτης και συμφωνώ. Δεν μπορείς να συγκρίνεις τον πόλεμο και το ρατσισμό με μία επίδειξη μόδας - η ζυγαριά γέρνει προς τα πρώτα. Πρόκειται όμως για κάτι που αν αφαιθεί ασχολίαστο κανείς δε θα προβληματιστεί για ζητήματα που πάντα κατα ένα μαγικό τρόπο προκύπτουν μπροστά μας σε κάθε ηθικό δίλημμα που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Επίδειξη μόδας για τα 90 χρόνια του Οίκου Fendi, 2016
Πριν κλείσω, δεν αναφέρομαι σε μια άνευ όρων καταφατική απάντηση, διότι μπορεί να μην επιθυμώ τα μνημεία να είναι βιτρίνες με καρτελάκι "Do Not Touch", αλλά παράλληλα δε θα ήθελα να φανταστώ ότι θα φτάναμε σε περιστατικά φθοράς. Σίγουρα θα έπρεπε η επίδειξη να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την προστασία και διαφύλαξη του μνημείου, που θα συμφωνούνταν και από τις δύο πλευρές.
Αναρωτιέμαι τι είναι πιο "χυδαίο", να ζητάει ο Οίκος Gucci τον χώρο μεταξύ του Παρθενώνα και του Ερεχθείου για την επίδειξης κολεξιόν υψηλής ραπτικής με τίτλο «Gucci Cruz 2018» ή να προκαλείς τον χαμό για ένα μνημείο που μπορεί να μην έχεις ποτέ δει από κοντά στη ζωή σου ή να μην γνωρίζεις την ιστορία του;
Επίδειξη μόδας Οίκου Gucci, Westminter Abbey, 2016
Σχετικό θέμα