Την προσεχή Πέμπτη 30 Μαρτίου κάνει πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία “Ghost In The Shell” του Rupert Sanders (“Snow White and the Huntsman”, 2012) με πρωταγωνίστρια την Scarlett Johansson που είναι βασισμένη στο ομώνυμο manga του Masamune Shirow από το 1989. Με αυτή την αφορμή είδαμε την ταινία anime που βασίστηκε στο ίδιο manga. Το γιαπωνέζικο “Ghost In The Shell” του Mamoru Oshii κυκλοφόρησε στα τέλη του 1995 και προβλήθηκε σε αρκετά κινηματογραφικά φεστιβάλ, κυρίως σε όσα αφορούν την επιστημονική φαντασία. Μάλιστα πριν από έναν μήνα επανήλθε στις αίθουσες της Μεγάλης Βρετανίας και των Η.Π.Α. προετοιμάζοντας το έδαφος για τη Johansson και την παρέα της.
Το “Ghost In The Shell” έχει καταγραφεί ως μια από τις σημαντικότερες πηγές έμπνευσης για το “Matrix”, γεγονός που από μόνο του το έχει ανυψώσει στα μάτια του απαίδευτου στα anime δυτικού θεατή. Στον πυρήνα της ιστορίας βρίσκεται η φιλοσοφική θεωρία του δυϊσμού (ή δυαλισμού, εκ των λατινικών), που ορίζει το πνεύμα (ή την ψυχή, αν προτιμάτε) και το σώμα ως δύο διακριτές ενότητες. Η συγκεκριμένη θεωρία αναπτύχθηκε ήδη από την αρχαία Ελλάδα με προεξέχοντα οπαδό της τον Πλάτωνα. Στη σύγχρονη εποχή ο δυϊσμός έχει συνδεθεί με το έργο του Γάλλου φιλοσόφου René Descartes (1596–1650). Η ίδια η φράση «πνεύμα στο κέλυφος» (ακριβέστερη απόδοση του “Ghost In The Shell” σε σχέση με το ευρέως διαδεδομένο «φάντασμα στο κέλυφος») εμφανίστηκε ως “ghost in the machine” στο έργο του Βρετανού φιλοσόφου Gilbert Ryle (1900 –1976) που αργότερα έδωσε τον τίτλο σε βιβλίο του Ούγγρου συγγραφέα Arthur Koestler (1905–1983).
Το “Ghost In The Shell” βρίθει φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών προεκτάσεων που μπορεί μεν να μην είναι πρωτότυπες στην ιστορία του 20ού αιώνα, αλλά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά όταν προσεγγίζονται στο φανταστικό επίπεδο μιας ταινίας anime. Η ιστορία του, όσον αφορά τον κινηματογράφο, μπορεί να αναχθεί πίσω στο 1927 στο “Metropolis” του Γερμανού πρωτοπόρου Fritz Lang, η οποία είναι δικαίως διαρκής αναφορά σε κάθε ταινία επιστημονικής φαντασίας που εμπλέκει ρομπότ και ανδροειδή (εδώ αποκαλύπτεται και μια γλωσσική «υστέρηση», καθώς για λόγους φυλετικής ισότητας θα ταίριαζε περισσότερο η χρήση της λέξης «ανθρωποειδή», η οποία όμως χρησιμοποιείται κυρίως για να δηλώσει τα συγγενικά στον άνθρωπο έμβια όντα - Hominidae). Ωστόσο, αντίθετα με το “Metropolis”, το “Ghost In The Shell” δεν είναι μια ιστορία αγάπης. Θα έλεγα ότι αποτελεί περισσότερο μια φιλοσοφική πραγματεία πάνω στην ιστορία του “RoboCop” επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από λογοτεχνικά δημιουργήματα τόσο του Isaac Asimov όσο και του Philip K. Dick.
Λίγα λόγια για την υπόθεση
Βρισκόμαστε στην Ιαπωνία του κοντινού ή μακρινού μέλλοντος όπου η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε επιτρέπει την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι αρχές εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη σύλληψη ενός χάκερ ονόματι Puppet Master. Επικεφαλής των ερευνών είναι η Major Motoko Kusanagi, που είναι κάτι σαν τη θηλυκή εκδοχή του RoboCop, καθώς ο εγκέφαλός της είναι το μοναδικό ανθρώπινο μέλος στο βιονικό της σώμα (το οποίο ομολογουμένως είναι αρτιότερο από την ... κονσέρβα που αναγκαζόταν να κουβαλάει ο Peter Weller). Η Kusanagi και η ομάδα της εντοπίζουν τον Puppet Master και εμπλέκονται σε ένα περίπλοκο παιχνίδι εξαπάτησης και συμφερόντων. Η συγκεκριμένη υπόθεση ξυπνά τη συνείδηση της Kusanagi, η οποία διατυπώνει και αναζητά απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν την ίδια της την ύπαρξη.
Σε αντίθεση με προγενέστερες ταινίες, όπως το “Blade Runner” και το “RoboCop”, και μεταγενέστερες, όπως το “Matrix” και το απρόσμενα συμπαθητικό “Chappie”, στο “Ghost In The Shell” δε βρισκόμαστε σε μια φουτουριστική κατά βάση δυστοπική κοινωνία, ή τουλάχιστον αυτή δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινίας. Η καταδίωξη του Puppet Master είναι απλώς μια πρόφαση για να παρακολουθήσουμε την αναζήτηση της Kusanagi, κάτι αντίστοιχο με το περίφημο στοιχείο MacGuffin του μάστορα Alfred Hitchcock. Το “Ghost In The Shell”, ωστόσο, είναι καταρχήν άνισο. Τα διαστήματα της φιλοσοφίας περιορίζονται σε συγκεκριμένους μονολόγους που φαντάζουν εκτός κλίματος και είναι εντελώς ξεκομμένοι από τη δράση. Ο τρόπος που προσεγγίζεται το θέμα της ύπαρξης της ψυχής και της ανάπτυξης συνείδησης αγγίζει άτεχνα μόνο την επιφάνεια υπαρξιακών αναζητήσεων. Το ανάλογο θα ήταν να ισχυριστώ ότι αυτό το κείμενο είναι πραγματεία περί δυισμού.
Δεν έχω διαβάσει το πρωτότυπο manga και δεν έχω δει τις υπόλοιπες ταινίες anime που ακολούθησαν με αρκετά χρόνια απόσταση (“Ghost in the Shell 2: Innocence” - 2004, “Ghost in the Shell 2.0” - 2008 και “ Ghost in the Shell: The New Movie” - 2015). Ωστόσο, εδώ έχουμε ένα έργο ανολοκλήρωτο κι εμείς μένουμε μετέωροι να παρακολουθούμε το πιστολίδι ανδροειδών που... ονειρεύονται ηλεκτρικά πρόβατα.
Τι περιμένουμε από την live-action χολιγουντιανή παραγωγή
Η υπόθεση σύμφωνα με την εταιρεία παραγωγής διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη ταινία anime που συζητήσαμε παραπάνω, καθώς η Paramount βάζει την Kusanagi να αναζητά εκδίκηση για τη ζωή που της έκλεψαν. Άρες, μάρες, χολιγουντιανές κουκουνάρες. Και σίγουρα όχι ιδιαίτερες φιλοσοφικές αναζητήσεις, γιατί – ως γνωστόν – όταν σκέφτεσαι μπορεί να σου κάτσουν τα ποπ κορν στο λαιμό.
Παρόλα αυτά, περιμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την εμφάνιση της Scarlett Johansson σε έναν ρόλο που φαίνεται να της ταιριάζει γάντι και αναμένεται να είναι σε κάποιον βαθμό συμπληρωματικός στις συμμετοχές της στα “Her”, “Under The Skin” και “Lucy”.
Το “Ghost In The Shell” έχει καταγραφεί ως μια από τις σημαντικότερες πηγές έμπνευσης για το “Matrix”, γεγονός που από μόνο του το έχει ανυψώσει στα μάτια του απαίδευτου στα anime δυτικού θεατή. Στον πυρήνα της ιστορίας βρίσκεται η φιλοσοφική θεωρία του δυϊσμού (ή δυαλισμού, εκ των λατινικών), που ορίζει το πνεύμα (ή την ψυχή, αν προτιμάτε) και το σώμα ως δύο διακριτές ενότητες. Η συγκεκριμένη θεωρία αναπτύχθηκε ήδη από την αρχαία Ελλάδα με προεξέχοντα οπαδό της τον Πλάτωνα. Στη σύγχρονη εποχή ο δυϊσμός έχει συνδεθεί με το έργο του Γάλλου φιλοσόφου René Descartes (1596–1650). Η ίδια η φράση «πνεύμα στο κέλυφος» (ακριβέστερη απόδοση του “Ghost In The Shell” σε σχέση με το ευρέως διαδεδομένο «φάντασμα στο κέλυφος») εμφανίστηκε ως “ghost in the machine” στο έργο του Βρετανού φιλοσόφου Gilbert Ryle (1900 –1976) που αργότερα έδωσε τον τίτλο σε βιβλίο του Ούγγρου συγγραφέα Arthur Koestler (1905–1983).
Το “Ghost In The Shell” βρίθει φιλοσοφικών και καλλιτεχνικών προεκτάσεων που μπορεί μεν να μην είναι πρωτότυπες στην ιστορία του 20ού αιώνα, αλλά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά όταν προσεγγίζονται στο φανταστικό επίπεδο μιας ταινίας anime. Η ιστορία του, όσον αφορά τον κινηματογράφο, μπορεί να αναχθεί πίσω στο 1927 στο “Metropolis” του Γερμανού πρωτοπόρου Fritz Lang, η οποία είναι δικαίως διαρκής αναφορά σε κάθε ταινία επιστημονικής φαντασίας που εμπλέκει ρομπότ και ανδροειδή (εδώ αποκαλύπτεται και μια γλωσσική «υστέρηση», καθώς για λόγους φυλετικής ισότητας θα ταίριαζε περισσότερο η χρήση της λέξης «ανθρωποειδή», η οποία όμως χρησιμοποιείται κυρίως για να δηλώσει τα συγγενικά στον άνθρωπο έμβια όντα - Hominidae). Ωστόσο, αντίθετα με το “Metropolis”, το “Ghost In The Shell” δεν είναι μια ιστορία αγάπης. Θα έλεγα ότι αποτελεί περισσότερο μια φιλοσοφική πραγματεία πάνω στην ιστορία του “RoboCop” επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από λογοτεχνικά δημιουργήματα τόσο του Isaac Asimov όσο και του Philip K. Dick.
Λίγα λόγια για την υπόθεση
Βρισκόμαστε στην Ιαπωνία του κοντινού ή μακρινού μέλλοντος όπου η τεχνολογία έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε επιτρέπει την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι αρχές εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη σύλληψη ενός χάκερ ονόματι Puppet Master. Επικεφαλής των ερευνών είναι η Major Motoko Kusanagi, που είναι κάτι σαν τη θηλυκή εκδοχή του RoboCop, καθώς ο εγκέφαλός της είναι το μοναδικό ανθρώπινο μέλος στο βιονικό της σώμα (το οποίο ομολογουμένως είναι αρτιότερο από την ... κονσέρβα που αναγκαζόταν να κουβαλάει ο Peter Weller). Η Kusanagi και η ομάδα της εντοπίζουν τον Puppet Master και εμπλέκονται σε ένα περίπλοκο παιχνίδι εξαπάτησης και συμφερόντων. Η συγκεκριμένη υπόθεση ξυπνά τη συνείδηση της Kusanagi, η οποία διατυπώνει και αναζητά απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν την ίδια της την ύπαρξη.
Σε αντίθεση με προγενέστερες ταινίες, όπως το “Blade Runner” και το “RoboCop”, και μεταγενέστερες, όπως το “Matrix” και το απρόσμενα συμπαθητικό “Chappie”, στο “Ghost In The Shell” δε βρισκόμαστε σε μια φουτουριστική κατά βάση δυστοπική κοινωνία, ή τουλάχιστον αυτή δεν βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινίας. Η καταδίωξη του Puppet Master είναι απλώς μια πρόφαση για να παρακολουθήσουμε την αναζήτηση της Kusanagi, κάτι αντίστοιχο με το περίφημο στοιχείο MacGuffin του μάστορα Alfred Hitchcock. Το “Ghost In The Shell”, ωστόσο, είναι καταρχήν άνισο. Τα διαστήματα της φιλοσοφίας περιορίζονται σε συγκεκριμένους μονολόγους που φαντάζουν εκτός κλίματος και είναι εντελώς ξεκομμένοι από τη δράση. Ο τρόπος που προσεγγίζεται το θέμα της ύπαρξης της ψυχής και της ανάπτυξης συνείδησης αγγίζει άτεχνα μόνο την επιφάνεια υπαρξιακών αναζητήσεων. Το ανάλογο θα ήταν να ισχυριστώ ότι αυτό το κείμενο είναι πραγματεία περί δυισμού.
Δεν έχω διαβάσει το πρωτότυπο manga και δεν έχω δει τις υπόλοιπες ταινίες anime που ακολούθησαν με αρκετά χρόνια απόσταση (“Ghost in the Shell 2: Innocence” - 2004, “Ghost in the Shell 2.0” - 2008 και “ Ghost in the Shell: The New Movie” - 2015). Ωστόσο, εδώ έχουμε ένα έργο ανολοκλήρωτο κι εμείς μένουμε μετέωροι να παρακολουθούμε το πιστολίδι ανδροειδών που... ονειρεύονται ηλεκτρικά πρόβατα.
Τι περιμένουμε από την live-action χολιγουντιανή παραγωγή
Η υπόθεση σύμφωνα με την εταιρεία παραγωγής διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη ταινία anime που συζητήσαμε παραπάνω, καθώς η Paramount βάζει την Kusanagi να αναζητά εκδίκηση για τη ζωή που της έκλεψαν. Άρες, μάρες, χολιγουντιανές κουκουνάρες. Και σίγουρα όχι ιδιαίτερες φιλοσοφικές αναζητήσεις, γιατί – ως γνωστόν – όταν σκέφτεσαι μπορεί να σου κάτσουν τα ποπ κορν στο λαιμό.
Παρόλα αυτά, περιμένω με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την εμφάνιση της Scarlett Johansson σε έναν ρόλο που φαίνεται να της ταιριάζει γάντι και αναμένεται να είναι σε κάποιον βαθμό συμπληρωματικός στις συμμετοχές της στα “Her”, “Under The Skin” και “Lucy”.
Σχετικό θέμα