Το Θέατρο Κωφών Ελλάδος ιδρύθηκε το 1983 με σκοπό τη διάδοση της νοηματικής γλώσσας αλλά και την δυναμική προσπάθεια για ενσωμάτωση κωφών και ακουόντων καλλιτεχνών. Ξεπερνώντας την αδιαφορία της ελληνικής πολιτικής σκηνής (εκτός της Μελίνας Μερκούρη), από το 1994 επιβιώνει στη δική του στέγη. Έπειτα από ένα χειμώνα βαθιάς αναζήτησης πάνω στα έργα του Άντον Τσέχοφ, η ομάδα του ΘΚΕ ξυπνά. Ωσάν την αρκούδα από το χειμέριο ύπνο της, και συνειδητά επιλέγει να εμβαθύνει, να φλερτάρει και να πραγματευτεί την έννοια της «αόρατης αναπηρίας».
Ομολογουμένως μπαίνοντας στο Θέατρο Κωφών Ελλάδος, αντικρίζεις εξ αρχής ένα αρκετά πρωτόγνωρο χώρο για τα δεδομένα της σύγχρονης ελληνικής θεατρικής σκηνής. Ένα οροφοδιαμέρισμα πρακτικά, με τα παρασκήνια στο πλάι της σκηνής, ένα χωμένο μπαρ μαζί με τις κονσόλες ήχου και φώτων. Ηθοποιοί και θεατές βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, με τα όρια της σκηνής να ορίζονται από τον καναπέ και τις καρέκλες της πρώτης σειράς των θεατών.
Η παράσταση καταρχήν αποτελεί άκρως κατανοητή διασκευή του μονόπρακτου «Αρκούδα» στη ελληνική νοηματική, όπου μετέπειτα διερμηνεύτηκε στην ελληνική προφορική γλώσσα ώστε να παρουσιαστεί η παράλληλη απόδοση αυτού.
Σχεδόν καθ’ όλη την σχετικά μικρή αυτή διασκευή (65’) ακούς το πηγαίο γέλιο των θεατών ενώ το χαμόγελο δεν σε εγκαταλείπει για αρκετή ώρα και μετά το πέρας αυτής. Στα ενδότερα ενός ζωολογικού κήπου γινόμαστε μάρτυρες της αναπάντεχης διαφορετικότητας που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες οντότητες καθώς και την τροπή που παίρνουν οι ανθρώπινες σχέσεις σε απροσδιόριστο χρόνο.
Το ισχυρότερο ατού της παράστασης είναι όμως οι ερμηνείες όλων των συντελεστών αυτής. Είναι αντιληπτό πως για την διεξαγωγή μιας τέτοιας παράστασης απαιτείται πολύ σκληρή δουλειά αλλά και ατελείωτες ώρες προβών. Οι ηθοποιοί πέραν από τα καθήκοντα που έχουν ως συνήθως, πρέπει να επιτύχουν και τον χρονισμό του έργου καθώς οι ακούοντες ηθοποιοί, στην πράξη είναι οι «φωνές» των κωφών ηθοποιών. Ακόμη και αν δεν είσαι συνηθισμένος σε τέτοιου είδους παραστάσεις, ο επαγγελματισμός των συντελεστών του έργου προσδίδει αμεσότητα και καθολική οικειότητα.
Άφησα επί τούτου για το τέλος τη σκηνική παρουσίαση. Το (ίσως υπερβολικά) μίνιμαλ σκηνικό είχε ασήμαντες εναλλαγές στη διάρκεια του έργου. Ωστόσο οι καλοδουλεμένες ερμηνείες και η στοχευμένη μουσική επένδυση μετέφεραν επαρκώς τη συναισθηματική αύρα στους θεατές.
Συμπερασματικά, η πολιτισμική σπουδαιότητα των έργων του Θεάτρου Κωφών Ελλάδος ξεπερνάει κατά πολύ την ελαφριά αυτή διασκευή. Τα έργα που προάγονται μέσα από το ΘΚΕ πρεσβεύουν αξίες άκρως απαραίτητες στην ελληνική κοινωνία. Η αρμονική ενσωμάτωση του καλλιτεχνικού συνόλου του ΘΚΕ, έχει να μας πει πολλά.
Συντελεστές Παράστασης
Σκηνοθεσία: Ανδριάνα Δακανάλη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Γιάννης Λατουσάκης
Διερμηνεία: Σοφία Ρομπόλη
Διοργάνωση Παραγωγής: Γεωργία Παλιούρα
Παραγωγή Video: Ειρήνη Χατζή, Κωνσταντίνος Τούντας, Χριστίνα Δοξαστάκη
Εικαστική Επιμέλεια: Δημήτρης Σκαφιδάς
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Νέλλη Καρρά
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μαρία Δαμασιώτη, Πάνος Κάτσης, Σταύρος Λένα, Άλκης Μπακογιάννης, Μάρθα Μπάμπη, Ευανθία Πλαχούρα, Αλέξανδρος Σιάτρας
Ομολογουμένως μπαίνοντας στο Θέατρο Κωφών Ελλάδος, αντικρίζεις εξ αρχής ένα αρκετά πρωτόγνωρο χώρο για τα δεδομένα της σύγχρονης ελληνικής θεατρικής σκηνής. Ένα οροφοδιαμέρισμα πρακτικά, με τα παρασκήνια στο πλάι της σκηνής, ένα χωμένο μπαρ μαζί με τις κονσόλες ήχου και φώτων. Ηθοποιοί και θεατές βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, με τα όρια της σκηνής να ορίζονται από τον καναπέ και τις καρέκλες της πρώτης σειράς των θεατών.
Η παράσταση καταρχήν αποτελεί άκρως κατανοητή διασκευή του μονόπρακτου «Αρκούδα» στη ελληνική νοηματική, όπου μετέπειτα διερμηνεύτηκε στην ελληνική προφορική γλώσσα ώστε να παρουσιαστεί η παράλληλη απόδοση αυτού.
Σχεδόν καθ’ όλη την σχετικά μικρή αυτή διασκευή (65’) ακούς το πηγαίο γέλιο των θεατών ενώ το χαμόγελο δεν σε εγκαταλείπει για αρκετή ώρα και μετά το πέρας αυτής. Στα ενδότερα ενός ζωολογικού κήπου γινόμαστε μάρτυρες της αναπάντεχης διαφορετικότητας που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες οντότητες καθώς και την τροπή που παίρνουν οι ανθρώπινες σχέσεις σε απροσδιόριστο χρόνο.
Το ισχυρότερο ατού της παράστασης είναι όμως οι ερμηνείες όλων των συντελεστών αυτής. Είναι αντιληπτό πως για την διεξαγωγή μιας τέτοιας παράστασης απαιτείται πολύ σκληρή δουλειά αλλά και ατελείωτες ώρες προβών. Οι ηθοποιοί πέραν από τα καθήκοντα που έχουν ως συνήθως, πρέπει να επιτύχουν και τον χρονισμό του έργου καθώς οι ακούοντες ηθοποιοί, στην πράξη είναι οι «φωνές» των κωφών ηθοποιών. Ακόμη και αν δεν είσαι συνηθισμένος σε τέτοιου είδους παραστάσεις, ο επαγγελματισμός των συντελεστών του έργου προσδίδει αμεσότητα και καθολική οικειότητα.
Άφησα επί τούτου για το τέλος τη σκηνική παρουσίαση. Το (ίσως υπερβολικά) μίνιμαλ σκηνικό είχε ασήμαντες εναλλαγές στη διάρκεια του έργου. Ωστόσο οι καλοδουλεμένες ερμηνείες και η στοχευμένη μουσική επένδυση μετέφεραν επαρκώς τη συναισθηματική αύρα στους θεατές.
Συμπερασματικά, η πολιτισμική σπουδαιότητα των έργων του Θεάτρου Κωφών Ελλάδος ξεπερνάει κατά πολύ την ελαφριά αυτή διασκευή. Τα έργα που προάγονται μέσα από το ΘΚΕ πρεσβεύουν αξίες άκρως απαραίτητες στην ελληνική κοινωνία. Η αρμονική ενσωμάτωση του καλλιτεχνικού συνόλου του ΘΚΕ, έχει να μας πει πολλά.
Συντελεστές Παράστασης
Σκηνοθεσία: Ανδριάνα Δακανάλη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Γιάννης Λατουσάκης
Διερμηνεία: Σοφία Ρομπόλη
Διοργάνωση Παραγωγής: Γεωργία Παλιούρα
Παραγωγή Video: Ειρήνη Χατζή, Κωνσταντίνος Τούντας, Χριστίνα Δοξαστάκη
Εικαστική Επιμέλεια: Δημήτρης Σκαφιδάς
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Νέλλη Καρρά
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μαρία Δαμασιώτη, Πάνος Κάτσης, Σταύρος Λένα, Άλκης Μπακογιάννης, Μάρθα Μπάμπη, Ευανθία Πλαχούρα, Αλέξανδρος Σιάτρας