Οι Νύχτες Πρεμιέρας για τα 25 χρόνια δημιουργίας τους έφεραν στην μεγάλη οθόνη ταινίες από την Τσεχοσλοβακία της δεκαετίας του '60. Το αφιέρωμα Το Ξύπνημα της Άνοιξης: Άγρια άνθη του Τσεχικού Νέου Κύματος περιλάμβανε 12 ταινίες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Άνοιξης της Πράγας, μιας εποχή καλλιτεχνικής ελευθερίας, που σύντομα έφτασε στο τέλος της με την εισβολή των σοβιετικών τανκς. Δύο από αυτές τις ταινίες έκλεψαν τις εντυπώσεις και σας τις παρουσιάζουμε!
Valley of the Bees/Η Κοιλάδα με τις Μέλισσες
του František Vláčil, Έτος παραγωγής: 1968
Ο Ondřej, ένα αγόρι στον Μεσαίωνα, φροντίζει μελίσσια. Μια φάρσα στην νέα σύζυγο του πατέρα του θα τον οδηγήσει κοντά στον θάνατο. Ο πατέρας μετανιωμένος για την σκληρή του συμπεριφορά ορκίζει τον γιο του να υπηρετεί τον Θεό, εφόσον επιβιώσει. Χρόνια μετά, μέλος ενός Τάγματος Σταυροφόρων, ο Ondřej επαναστατεί στην ασφυκτική υποταγή στο Τάγμα και ζητά να επιστρέψει. Η επιστροφή όμως δεν θα είναι τόσο απελευθερωτική όσο την φαντάζεται. Η σύζυγος του πατέρα του τον περιμένει εκεί, ενώ πολλά πράγματα είναι πλέον διαφορετικά. Τα χνάρια του ακολουθεί και ο Σταυροφόρος μέντορας του, με τον οποίο μεγάλωσαν μαζί και επιδιώκει διακαώς την επιστροφή του στο Τάγμα.
Η επιλογή των ηθοποιών είναι προσεγμένη μέχρι τον τελευταίο χαρακτήρα. Τον πρωταγωνιστή Ondřej υποδύεται ο Petr Čepek, ενώ ο νεαρός Zdenek Sedlácek υποδύεται τον χαρακτήρα σε μικρή ηλικία. Και οι δύο ξεχωρίζουν από το διαπεραστικό τους βλέμμα. Αθώο και αινιγματικό, κρύβει το πόθο για την ελευθερία, άλλοτε με μια παιδικότητα και άλλοτε με μια πονηριά. Ο Σταυροφόρος μέντορας Jan Kačer, με την τυφλή σχεδόν προσήλωση ενός ερωτευμένου, έχει αφιερωθεί στον Ondřej, αφήνοντας μια υφέρπουσα ομοφυλοφιλία να υπονοείται. Καθηλωτικό είναι και το βλέμμα της νεαρής συζύγου του πατέρα του Ondřej, Jana Hájková, σε μία από τις αρχικές σκηνές της ταινίας, ξεχειλισμένο από οργή, μετατρέποντάς την σε μια από τις ομορφότερες σκηνές στην ιστορία του σινεμά.
Η σκηνοθεσία από τον František Vláčil ακροβατεί ανάμεσα στην νοσταλγία του Tarkovsky και την ρομαντική μελαγχολία του Bergman, δημιουργώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα, με σκηνές γεμάτες αλληγορία. Έντονα βλέμματα, ατονικά βουητά και η γραμμή που χωρίζει την ιδεολογία από την ηθική και την επιθυμία. Μια ταινία σύμβολο μιας εποχής, ξεχωρίζει από κάθε άποψη και αξίζει να γίνει προτεραιότητα στην λίστα με τις επόμενες ταινίες που θέλεις να δεις!
Closely Watched Trains/Ο Άνθρωπος που Έβλεπε τα Τρένα να Περνούν
του Jiří Menzel, Έτος παραγωγής: 1966
Ο νεαρός Milos βρίσκει την πρώτη του δουλειά στο σιδηροδρομικό σταθμό της ναζιστικής Τσεχοσλοβακίας. Χαρούμενος που συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση και ακολουθεί μια οκνηρή ζωή, αρχίζει να εξερευνά την ερωτική του ζωή. Τότε ανακαλύπτει την σεξουαλική του δυσλειτουργία και πασχίζει να βρει λύση στο πρόβλημά του.
Ο Václav Neckář σε πρωταγωνιστικό ρόλο, με το αχανές του βλέμμα και την αφελή ειλικρίνεια που περιγράφει την ζωή του, μας κάνει να γελάσουμε και να συσχετίσουμε την χιουμοριστική ειρωνεία με την οποία περιγράφεται η ταινία απέναντι στα ιστορικά γεγονότα της εποχής.
Ο σκηνοθέτης Jiří Menzel παρομοιάζει την πρόωρη εκσπερμάτωση του νεαρού πρωταγωνιστή με την πολιτική κατάσταση στην Τσεχοσλοβακία και την στάση των υπό κατοχή Τσεχοσλοβάκων. Το ειρωνικό τέλος έρχεται να κορυφώσει την ταινία, χρωματίζοντας ακόμα περισσότερο την αδυναμία αντίστασης απέναντι στην κατοχή. Ο έρωτας, η αθωότητα, η σεξουαλικότητα σε παράλληλο φόντο με την πολιτική.
Φυσικά ένα αριστουργηματικό έργο όπως αυτό άξιζε το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, το οποίο και έλαβε το 1968.
Δύο ταινίες από την Τσεχοσλοβακία, σημεία αναφοράς στην ιστορία του κινηματογράφου. Δύο εξαιρετικές σκηνοθεσίες, με ερμηνείες που αποτυπώνονται στην μνήμη, με έμφαση στις εκφράσεις και το βλέμμα των ηθοποιών. Τα συναισθήματα περνούν αβίαστα στην αντίληψη του θεατή, χωρίς ασήμαντους συναισθηματισμούς αλλά με πλάνα γεμάτα υπαινιγμούς και ένταση. Είναι πραγματικά απελευθερωτικό να παρακολουθείς μια δημιουργία που σου προκαλεί τόσο έντονα συναισθήματα χωρίς σύνθετους και μεγάλους διαλόγους. Αυτήν θα ονόμαζα μαγεία του σινεμά!