Ο Πρόδρομος Doe τραγουδάει και γράφει στίχους στο συγκρότημα Jane Doe, έχει εκδώσει μερικά βιβλία, σχεδιάζει επιτραπέζια παιχνίδια, παίζει μπάσκετ και διάφορα άλλα. Μια ακόμα ασχολία του είναι η παρουσίαση στο Mix Grill της στήλης «100 αγαπημένοι ελληνικοί στίχοι από το 2000 και μετά».
Μανώλης Ρασούλης - Ο Ήρωας
Μανώλης Ρασούλης, Πέτρος Βαγιόπουλος - Τι Γυρεύεις Μεσ' Στην Κίνα Τσάκι Τσαν; [2000]
Στιχουργός: Μανώλης Ρασούλης
Ο Μανώλης Ρασούλης υπήρξε μία κατηγορία μόνος τους: σαν στιχουργός... σαν άνθρωπος. Ακραίος στις αντιδράσεις του, δοτικός στην τέχνη του, ρηξικέλευθος στις επιλογές του, ηθελημένα προκλητικός, αντισυμβατικός, σφόδρα κριτικός απέναντι στα κακώς κείμενα. Αγαπήθηκε και μισήθηκε ισόποσα (ακόμα κι απ' τους ίδιους ανθρώπους) γιατί δεν ήταν δυνατό μια τέτοια προσωπικότητα να περάσει αδιάφορη.
Είναι από τους πρώτους που περιέλαβαν ιστορικά (και όχι μόνο... γεια σου κυρ-εισαγγελέα με τη Τζένη την ωραία) πρόσωπα στο στιχουργικό τους σύμπαν. Ο κομμουνισμός, οι ανατολίτικες θρησκείες, η Ελλάδα και η Ευρώπη του σήμερα (του τότε), ο Τσάκι Τσαν, ο Πλάτωνας και ο Ροντέν, οι Γκοστμπάστερ, ο Ρήγας Φερραίος, ο Ομάρ Καγιάμ... ο Γιλμάζ Γκιουνέι (Yilmaz Güney). Ο Ήρωας. Όλα μπλέκονται και αγκαλιάζονται και τυλίγονται γύρω από το δέντρο της πένας του Ρασούλη.
Πότε μοχθηρός και είρωνας, πότε ρομαντικός και λυρικός. Τη μία ονειροπόλος και αισιόδοξος, την άλλη πεσιμιστής και μαυροφορεμένος. Ο Ρασούλης ποτέ δεν έμπαινε σε καλούπι κι αν κάποια στιγμή πίστευε πως είχε πέσει σε τέλμα έκανε μία ντριμπλίτσα και άλλαζε γήπεδο. Έτσι πέρασε από τον Λοΐζο και τον στρατευμένο στίχο στην εκδίκηση της γυφτιάς και τα δήθεν και λίγο πιο λαϊκός στη συνεργασία του με τον Νικολόπουλο και στις πιο σατιρικές του και ταυτόχρονα φιλοσοφικές του αναζητήσεις από το 1990 και μετά.
Το «Ο Ήρωας» στέκεται κάπου παράμερα και παράταιρα από το όλο υλικό που έγραψε ο Ρασούλης από το 2000 και μετά. Ίσως γιατί είναι δουλειά του 2000. Πριν απομονωθεί και αποφασίσει να μιλήσει με μια πιο αιχμηρή και σατιρική γλώσσα.
Είναι ένα τραγούδι για τον Γιλμάζ Γκιουνέι. Και δεν το κρύβει.
Δεν ξέρω τι είπε ο Μπρεχτ,
όμως ξέρω τι λέω εγώ.
Πόλη δίχως ήρωες, είναι σαν το πτώμα
που πέφτει στο γκρεμό.
Ο ήρωας κρατάει το μυστικό,
ποτέ του δεν ξαναγυρνά.
Απλό, πολύ απλό αυτό γιατί
ποτέ δεν φεύγει μακριά.
Έτσι κι εσύ, Γιλμάζ Γκιουνέι,
άσε ο Μπρεχτ τι λέει.
Εσύ είσαι ο ήρωας, παντοτινά θα ζεις
στου κάθε ανθρώπου την καρδιά.
Πιο Κούρδους κι απ' τους Κούρδους,
πιο Τούρκος κι απ τους Τούρκους.
Είσαι ένας άνθρωπος για κάθε ένα λαό,
σαν τον Ζορμπά θα σ' αγαπώ.
Είσαι ένας άνθρωπος για κάθε έναν λαό,
σαν τον Ζορμπά θα σ' αγαπώ.
Ο Ρασούλης έχει ως αφετηρία τη γνωστή ρήση του Μπρεχτ, «αλίμονο στη χώρα που έχει ανάγκη από ήρωες». Όπως θα αποδειχθεί στο δεύτερο κουπλέ, δεν έρχεται ρήξη με την ουσία της ρήσης του γνωστού Γερμανού σκηνοθέτη (και ποιητή και έντονα πολιτικοποιημένου ανθρώπου). Έχει όμως τις αντιρρήσεις του. Και αυτές οι αντιρρήσεις έχουν να κάνουν με τον Γιλμάζ Γκιουνέι. Για τέτοιους ανθρώπους αξίζει ο χαρακτηρισμός ήρωας.
Δεν χρειάζεται να γράψουμε εδώ ποιος είναι ο Γιλμάζ Γκιουνέι. Μια παραπομπή στη wikipedia και όχι μόνο θα σας κατατοπίσει σχετικά. Είναι θαυμάσιο όμως πως το εφαλτήριο για αυτή την αναζήτηση θα είναι ένα τραγούδι (έτσι όπως μου έχει συμβεί αμέτρητες φορές). Κι έχω την εντύπωση πως ο απώτερος σκοπός του Ρασούλη ήταν η επίτευξη αυτής της αναγνώρισης από τους ακροατές του.
Μα ξέρω τι είπε ο Μπρεχτ
κι αμέσως θα σου το πω:
Πόλη που θέλει ήρωες, είναι σαν το πτώμα
που πέφτει στο γκρεμό.
Ο ήρωας κρατάει το μυστικό,
ενώνει όνειρο - ζωή.
Απλό, πολύ απλό,
αυτό το ίδιο που έκανες κι εσύ.
Έτσι κι εσύ, Γιλμάζ Γκιουνέι,
άσε ο Μπρεχτ τι λέει.
Εσύ είσαι ο ήρωας, παντοτινά θα ζεις
στου κάθε ανθρώπου την καρδιά.
Πιο Κούρδους κι απ' τους Κούρδους,
πιο Τούρκος κι απ τους Τούρκους.
Είσαι ένας άνθρωπος για κάθε έναν λαό,
σαν τον Ζορμπά θα σ' αγαπώ.
Είσαι ένας άνθρωπος για κάθε έναν λαό,
σαν τον Ζορμπά θα σ' αγαπώ.
Έχουμε ανάγκη από τους ήρωες. Δεν πρέπει να αναζητούμε τους ήρωες. Ήρωες είναι εκείνοι που δίνουν τη ζωή τους για πράγματα μεγαλύτερα από αυτούς, αδιανόητα, χωρίς καν να γνωρίζουν πως οι πράξεις τους θα χαραχτούν στην άμμο της Ιστορίας. Μικρά ελάχιστα ίχνη.
Κι όλο το σεβασμό μας σε εκείνους που ρίχνουν το φως σε αυτά τα ίχνη.
Διαβάστε επίσης: