Κάθε φορά που θα ακούσω αυτό το τραγούδι, ανακαλύπτω και κάτι καινούργιο εντός του. Παράλληλα, κάθε φορά θα μου «κόψει την ανάσα» αυτή η εναρκτήρια λέξη που επαναλαμβάνεται στην αρχή όλων των κουπλέ του. Πώς ξεκινάς, ρε φίλε, ένα στίχο, ένα τραγούδι με τη λέξη «κανενός». Πώς το συνέλαβες;
Κι όταν χορτάτος κουκουλώνομαι ζεστά
μες στη χλιδή μου
κανενός δεν σκίζεται η καρδιά
ούτε η δική μου
Μιλώ, φυσικά, για τον «Χορτάτο» του Αλκίνοου Ιωαννίδη που βρίσκεται μέσα στη «Μικρή βαλίτσα», τον τελευταίο του προσωπικό δίσκο, δηλαδή (2014). Ο συγκεκριμένος δίσκος του αγαπημένου τραγουδοποιού είναι – για μένα – μια συλλογή από πολιτικά τραγούδια με τον τρόπο ακριβώς που αντιλαμβάνομαι το είδος. Με τις σωστές δόσεις ανατριχίλας, συγκίνησης, μελαγχολίας, ειρωνείας, χιούμορ, έμπνευσης, άποψης, θέσης, ιδεολογίας/κοσμοθεωρίας και ρεαλισμού. Και με κάτι ακόμα: υψηλότατη καλλιτεχνική στάθμη.
Ένα σπουδαίο έργο, σε μια εποχή που κυριαρχούν τραγούδια fast food, είναι από μόνο του πολιτική πράξη. Πολύ περισσότερο αν, τόσο σε επίπεδο μορφής, όσο και σε επίπεδο περιεχομένου, θέτει νέα στάνταρ και ανοίγει καινούργιους δρόμους. Αλλά μήπως αυτό δεν κάνει κάθε καινούργια δουλειά του Αλκίνοου Ιωαννίδη; Μήπως αυτό δεν τον καθιστά και τον σπουδαιότερο τραγουδοποιό των τελευταίων ετών; Μια ματιά ανθρώπινη, μια προσέγγιση ανθρωπιστική, βυθισμένη στην ουσία την προσωπικότητας και της υπόστασης και πραγματωμένη με τέτοιο τρόπο που σε κάνει να αναφωνήσεις ότι κι εσύ έτσι θα το έκανες.
Ο «Χορτάτος» δε μου κόβει την ανάσα μόνο, κάθε φορά που τον ακούω. Με «γονατίζει» κιόλας. Με γυρνάει πίσω σε εκείνα τα χρόνια που έγραφα στις εκθέσεις μου ότι «αν είχα μια ευχή μόνο, αυτή θα ήταν παγκόσμια ειρήνη». Μην το θεωρήσετε αφελές. Είναι πραγματικά σπουδαίο ένα τραγούδι να σου ξυπνάει την ανθρωπιά, το συναίσθημα και τη συμπόνια. Σπουδαίο και σπάνιο.
Υ.Γ. Σε προηγούμενο άρθρο της σειράς έγραφα ότι ο Παύλος Παυλίδης ήταν κάποτε ο τραγουδοποιός που θα ήθελα να ήμουν (αν ήμουν) και ότι αυτό άλλαξε, Ναι. Άλλαξε. Τώρα πια, ο τραγουδοποιός που θα ήθελα να ήμουν (αν ήμουν) είναι ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.
Κανενός δεν σκίζεται η καρδιά
Μόνο η δικιά μου
κλαίει τα παιδιά που βρήκαν μνήμα της αρμύρας
και της άμμου
Κανενός δεν τραγουδάει η φωνή
Μόνο η φωνή μου
γίνεται ο άστεγος κι η πόλη σε μια χώρα
της ερήμου
Κανενός δεν σκίζεται η καρδιά
μόνο η δικιά μου
βλέπει το δίκιο του ληστή και του φυγά
Μόνο η καρδιά μου
Κανενός δεν ξεσηκώνεται η ψυχή
μα το σκυλί μου
το λέω Τσε
κι Άρη φωνάζω το υπέρβαρο γατί μου
«Και ουδείς γογγύζει: κανενός δεν σκίζεται η καρδιά. Μόνο η
Μόνο η δικιά μου
κλαίει τα παιδιά που βρήκαν μνήμα της αρμύρας
και της άμμου
Κανενός δεν τραγουδάει η φωνή
Μόνο η φωνή μου
γίνεται ο άστεγος κι η πόλη σε μια χώρα
της ερήμου
Κανενός δεν σκίζεται η καρδιά
μόνο η δικιά μου
βλέπει το δίκιο του ληστή και του φυγά
Μόνο η καρδιά μου
Κανενός δεν ξεσηκώνεται η ψυχή
μα το σκυλί μου
το λέω Τσε
κι Άρη φωνάζω το υπέρβαρο γατί μου
«Και ουδείς γογγύζει: κανενός δεν σκίζεται η καρδιά. Μόνο η
νυχτερινή μας σιωπή, όταν κατευθυνόμαστε στα τέσσερα προς
τις πυρές που κάποιος, σε ώρα μυστηριώδη και με στόχο
ακατανόητο, έχει ανάψει για μας». *
τις πυρές που κάποιος, σε ώρα μυστηριώδη και με στόχο
ακατανόητο, έχει ανάψει για μας». *
Κι όταν χορτάτος κουκουλώνομαι ζεστά
μες στη χλιδή μου
κανενός δεν σκίζεται η καρδιά
ούτε η δική μου
*Ρομπέρτο Μπολάνιο, «Οι άγριοι ντετέκτιβ»
Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου
Σχετικό θέμα