Mulan 2020 - cover

Τελικά δεν θα δω τη Μουλάν

Οι λόγοι που συντάσσομαι με το #BoycottMulan. Η Disney χάνει μια μεγάλη ευκαιρία να δείξει εμπράκτως ότι ξεπερνάει το γεμάτο πολιτικές προπαγάνδας παρελθόν της.
Διαβάστηκε φορες
Αναμφίβολα δεν ανήκω ακριβώς στο (θεωρητικό) target group της νέας ταινίας για τη Μουλάν. Ωστόσο, ομολογώ ότι την περίμενα με αρκετή αγωνία.

Καταρχάς, από περιέργεια. Παρότι η μεταφορά των κλασσικών ταινιών κινουμένων σχεδίων της Disney σε live-action (ή έστω σε κάτι πιο κοντά σε live-action) υποδηλώνει ξεκάθαρη έλλειψη έμπνευσης και τόλμης, που και τα δύο είναι απαραίτητα για να δημιουργήσεις κινηματογράφο, έχω παρακολουθήσει όλες τις προσπάθειές της μέχρι σήμερα. Θεωρώ, μάλιστα, ότι η καθεμιά τους έδωσε σημαντικά μαθήματα: το “Aladdin” κέρδισε τα περισσότερα από τα δύσκολα στοιχήματα που έβαλε, το "Dumbo" ξαναέδωσε έμπνευση σε όσους είναι ή αισθάνονται διαφορετικοί, ενώ ο φωτορεαλιστικός «Βασιλιάς των Λιονταριών» απέδειξε περίτρανα ότι ένα κινούμενο σχέδιο χρειάζεται την ψυχή περισσότερο από την αληθοφάνεια. Μονάχα «Η Λαίδη και ο Αλήτης» ξεχάστηκε αυτοστιγμεί, αλλά αυτό πρέπει να το περίμενε και η ίδια η Disney.

Η Μουλάν φιλοδοξεί να προστεθεί σε αυτόν τον κατάλογο, προσφέροντας κάτι περισσότερο από κάθε προηγούμενη ταινία: μια ιστορία για μια απλή χωριατοπούλα που υπερβαίνει τις προσδοκίες και τους περιορισμούς της κοινωνίας της. Εκτός αυτού, η ταινία αποτελεί δημιουργία μιας απρόσμενα πολυσυλλεκτικής ομάδας, από την οποία ξεχωρίζει φυσικά η σκηνοθέτης Niki Caro από τη Νέα Ζηλανδία που έχει δημιουργήσει δυνατές κινηματογραφικές ιστορίες για γυναικείους χαρακτήρες. H πρωταγωνίστρια Liu Yifei είναι μεν Αμερικανίδα, αλλά οι κινεζικές ρίζες της δεν κρύβονται, ενώ η εκπαίδευσή της στην Ακαδημία Κινηματογράφου του Πεκίνου υποδηλώνει ξεκάθαρα την κουλτούρα της. Επιπλέον, οι γυναίκες πλειοψηφούν στη σεναριακή ομάδα, ενώ το καστ σφύζει από ηθοποιούς με καταγωγή και ρίζες από την Άπω Ανατολή.
 
Όλα τα προηγούμενα έχουν τη σημασία τους, γιατί η βιομηχανία του θεάματος οφείλει επιτέλους να αγκαλιάσει τη διαφορετικότητα και να κάνει συνειδητά και στοχευμένα βήματα προς την ένταξη και ενσωμάτωση διαφορετικών φωνών, προσώπων και φυλών. Αν είναι να βλέπουμε ξανά και ξανά την ίδια ιστορία με την νεράιδα και το παλικάρι, ας είναι έστω η νεράιδα να είναι Ινδιάνα και το παλικάρι καουμπόυ (πότε είπαμε περιμένουμε την Ποκαχόντας;), ας είναι η νεράιδα να κατάγεται από το Μπρονξ ή το Ζεφύρι, να μιλάει μια άλλη γλώσσα, να έχει έναν άλλο θεό (ή και κανέναν), να έχει άλλο χρώμα, μη «τέλειες» αναλογίες...

Mulan 2020 fighting
 
Η Disney έχει καεί στο παρελθόν. Για παράδειγμα, αυτό είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα που έχασε το “Aladdin”, καθώς η πριγκίπισσά του μπορεί να ήταν αλάνι, αλλά η ηθοποιός που την υποδύθηκε δεν είχε καταγωγή από τη Μέση Ανατολή. Ακόμα χειρότερα, η παραγωγή επέλεξε να βάψει λευκούς κομπάρσους με καφέ μακιγιάζ, αντί να προσλάβει ανθρώπους από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
 
Και θα μου πείτε, πόση σημασία έχει αυτό;
Προσωπικά θεωρώ μεγάλη. Το μέλλον του κινηματογράφου δεν κρίνεται τόσο στην κόντρα του με το online streaming – αυτή την έχει ήδη χάσει. Περισσότερο κρίνεται στο αν θα μπορέσει να υπερβεί το αντιδραστικό παρελθόν του και να εμπνεύσει μια κοινωνία – ή έστω ένα κομμάτι της – που διψά για αλλαγή, έστω και στο κινηματογραφικό πανί.
 
Και δεν τα λέω μόνο εγώ. Είναι και η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου που εν μέσω του κινήματος Black Lives Matter αποφάσισε να θέσει νέες προδιαγραφές για τα κριτήρια επιλεξιμότητας ταινιών. Μια σύνοψη μπορείτε να βρείτε εδώ και την αναλυτική περιγραφή στην επίσημη σελίδα oscars.org. Με ακόμα λιγότερα λόγια, πλέον απαιτείται οι ταινίες που θα προτείνονται για Oscar να συμπεριλαμβάνουν στην ιστορία τους, το καστ τους, την παραγωγή ή τη διανομή τους χαρακτήρες και ανθρώπους που θα πρέπει να είναι γυναίκες, άτομα με αναπηρία, άτομα από την κοινότητα των LGBTQ+, να έχουν αφροαμερικανική ή ινδιάνικη καταγωγή, ή να προέρχονται από την Ασία, τη Νότια Αμερική, τα νησιά του Ειρηνικού, τη Μέση Ανατολή ή τη Βόρεια Αφρική.
 
Όσο κι αν συμφωνώ με το περιεχόμενο της ανακοίνωσης – καθώς όπως έγραψα παραπάνω, έχω μπουχτίσει με ιστορίες από και για πλούσιους λευκούς ετεροφυλόφιλους άνδρες – θεωρώ ότι οι ποσοστώσεις και τα «πρέπει» δημιουργούν μονάχα αναχώματα στην δημιουργική και παραγωγική διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας – και οποιουδήποτε έργου, εδώ που τα λέμε.

Mulan 2020 solo
 

Τότε ποιο είναι το πρόβλημα με τη Μουλάν;

Και νόμιζα ότι το πρόβλημά μου με τη «Μουλάν» θα ήταν η απουσία του Mushu, του δράκου-μέντορα της ηρωίδας

Στην πράξη η κατάσταση είναι ελαφρώς πιο περίπλοκη. Και ξεκινάμε από την πρωταγωνίστρια Liu Yifei. Βλέπετε, είναι υπέρμετρα εκδηλωτική υπέρ της κινεζικής κυβέρνησης, υποστηρίζοντας ακόμα και την αστυνομική βία που χρησιμοποιήθηκε για να καταπνίξει τις – αρχικά φοιτητικές και εν συνεχεία λαϊκές – διαδηλώσεις στο Hong Kong υπέρ της ανεξαρτησίας του.

Αυτά όμως είναι περσινά ξινά σταφύλια. Τώρα κυκλοφόρησε η ταινία και μπορούμε να επικεντρωθούμε στην ιστορία της, σωστά; Μμμμ... όχι ακριβώς. Δεν θα μπω καν στη συζήτηση για τον τρόπο διανομής της ταινίας και την αρχική πρόθεση της Disney να την διαθέσει επί πρόσθετης πληρωμής μέσω της συνδρομητικής υπηρεσίας της Disney+.

Η παρατηρητική διαδικτυακή κοινότητα πρόσεξε ότι στους τίτλους τέλους της «Μουλάν» γίνεται γνωστό ότι η ταινία γυρίστηκε στη «Βορειοδυτική Κίνα», δηλαδή στην επαρχία Σινγιάνγκ όπου ζει, ή μάλλον προσπαθεί να επιβιώσει, η μουσουλμανική κοινότητα των Ουιγούρων. Σύμφωνα με μαρτυρίες και ντοκουμέντα, η κινεζική κυβέρνηση έχει φτιάξει στρατόπεδα συγκέντρωσης και εργασίας για τους Ουιγούρους, από τα οποία φυσικά επωφελούνται αρκετές κρατικές και πολυεθνικές εταιρείες. Σκεφτείτε, δηλαδή, ότι η ταινία γυρίστηκε σε μια περιοχή όπου λαμβάνει χώρα μαζικός βασανισμός μιας εθνικής κοινότητας. Θα βλέπατε μια ταινία που μιλάει για κάποια αόριστη δύναμη της θέλησης και είναι γυρισμένη στα περίχωρα του Άουσβιτς την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου;

Ακόμα περισσότερο, θα βλέπατε μια ταινία που ευχαριστεί το Υπουργείο Προπαγάνδας του Τρίτου Ράιχ; Γιατί ξέχασα να σημειώσω ότι στους τίτλους τέλους της «Μουλάν» οι παραγωγοί φυσικά ευχαριστούν κυβερνητικούς οργανισμούς της επαρχίας Σινγιάνγκ, συμπεριλαμβανομένου του Γραφείου Δημόσιας Ασφάλειας.

Mulan credits

Και όχι δεν ήθελα συνειδητά να συγκρίνω το κινεζικό καθεστώς με τη ναζιστική Γερμανία. Προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο.
 
Και μιας περί Γερμανίας ο λόγος, στη Γερμανία, όπου ζω, είναι ήδη διαθέσιμη η υπηρεσία Disney+. Σκεφτόμουν, λοιπόν, να γραφτώ συνδρομητής, για να δω τόσο τη «Μουλάν», όσο και μια ταινία μικρού μήκους της Pixar με τίτλο “Out”, που κυκλοφόρησε μέσω Disney+ τον περασμένο Μάιο και είναι η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων με ανοιχτά γκέι πρωταγωνιστή.

 
Όμως τελικά αποφάσισα να μην πληρώσω το Disney+ και να μη δω τη «Μουλάν». Το “Out” παραμένει στη λίστα μου, γιατί εν τέλει είναι κρίμα οι αμαρτίες της Disney να βαραίνουν την Pixar.
 
Θα ρωτήσετε με το δίκιο σας, θα αλλάξει δηλαδή κάτι αν δεν δεις τη «Μουλάν»;
Αν είμαι μόνο εγώ, όχι, τίποτα δεν θα αλλάξει. Αν όμως προστεθούν πολλές ατομικές αποφάσεις – ακόμα και για διαφορετικούς λόγους – η ατομικότητα αποκτά υπόσταση, μετατρέπεται σε μαζικότητα και αυτή ναι, έχει δύναμη.
 
Και αν μείνατε να αναρωτιέστε για τους Ουιγούρους, δείτε το σχετικό πρόσφατο επεισόδιο από την εκπομπή “Last Week Tonight” του John Oliver. Δεν περιμένεις συχνά μάθημα ιστορίας και γεωπολιτικής από έναν κωμικό.
 

Αξιολόγηση
Βαθμολογήστε το άρθρο
Για να αξιολογήσετε επιλέξτε το επιθυμητό αστέρι

Κωδικός επιβεβαίωσης, γράψτε τους χαρακτήρες που βλέπετε στην εικόνα

Διαβάστε ακόμα