Τον τελευταίο χρόνο τα καινούργια τραγούδια που κυκλοφορούσαν οι Κοινοί Θνητοί ήταν σταθερή παρέα για τις ζωές μας μέσα στις παραξενιές και την (κατα)πίεση του εγκλεισμού. Αρκετά από αυτά τα τραγούδια βρήκαν και τον δρόμο τους στις λίστες μας με τα τραγούδια του μήνα, όπως τα ξεχωρίζουμε τακτικά. Πριν από μερικές εβδομάδες τα τραγούδια μαζεύτηκαν και κυκλοφόρησαν σε έναν καινούργιο δίσκο με τίτλο «Κόκκινα Σημάδια», που είναι διαθέσιμος σε CD από την ιστοσελίδα τους.
Τα καινούργια τους τραγούδια δεν απομακρύνονται από το αναγνωρίσιμο και αρκετά δημοφιλές, πλέον, ύφος τους και διατηρούν τις επίκαιρες αναφορές στους στίχους τους. Με αφορμή αυτά τα λόγια και τις μουσικές, την περσινή λογοκρισία βίντεό τους από το YouTube και τη δράση τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας κουβεντιάσαμε με τον Αντώνη Μεϊμάρη και τον Δημήτρη (ΜητσοΦού) από τους Κοινούς Θνητούς για όσα ακούμε και όσα θα ακούσουμε.
Μας «συνάντησαν» διαδικτυακά, μέσα στο στούντιο που είναι η έδρα τους, από όπου βγαίνουν και οι τακτικές streaming συναυλίες που κάνουν. Εκεί κυρίως δουλεύονται τα τραγούδια τους, που δημοσιεύτηκαν μεμονωμένα τον τελευταίο χρόνο. «Είχαμε ξεκινήσει να βγάζουμε κάποια σαν single, μετά τον προηγούμενο δίσκο μας ("Αντίληψη", 2018). Εφόσον είχαμε μαζέψει κάποιο υλικό, είχαμε σκοπό να τα βγάλουμε μετά σε CD, να βγούνε μαζί δηλαδή. Αλλά με την έλευση της πανδημίας σκεφτήκαμε να τα χωρίσουμε και να βγάζουμε ένα κομμάτι ανά μήνα, ώστε να έχουμε μια διαρκή ενεργή παρουσία σε αυτό το δύσκολο διάστημα της πανδημίας. Τόσο για να έχουμε εμείς μια συνέχεια στη δημιουργία μας, όσο και για το κοινό μας, να έχει να ακούσει και να υπάρχει μια τριβή». Το CD ήρθε και επειδή τους αρέσει να υπάρχει σε φυσική μορφή και επειδή το θεωρούν χρήσιμο οικονομικά. Βέβαια, όπως λένε, «οι περισσότεροι πάνε στα μπλουζάκια», αλλά υπάρχουν κάποιοι που ακόμα επιμένουν να αγοράζουν CD και να στηρίζουν έτσι τους μουσικούς που συμπαθούν. Όπως και ο προηγούμενος δίσκος τους (που έχει εξαντληθεί), έτσι και το «Κόκκινα Σημάδια» θα κυκλοφορήσει σε LP κάποια στιγμή στο σύντομο μέλλον – ήδη ετοιμάζεται.
Εκτός από το CD, η μουσική τους υπάρχει στο κανάλι τους στο YouTube και στο Spotify. Το Bandcamp, από την άλλη, που είναι μια συχνή διέξοδος για ανεξάρτητους μουσικούς στις μέρες μας, δεν το χρησιμοποιούν καθόλου. «Ουσιαστικά το Bandcamp, όπως το έχουμε καταλάβει χωρίς να το έχουμε χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα, σου δίνει μια υποτυπώδη ιστοσελίδα του συγκροτήματος, να βάλεις το υλικό σου, μπλουζάκια για παραγγελίες και όλα αυτά. Εμείς αυτό το κάναμε με την ιστοσελίδα μας. Εμάς, πλέον, δεν έχει κάτι να μας προσφέρει το Bandcamp». Πρόκειται για έναν τρόπο να αποφύγουν τις κρατήσεις (της τάξης του 15%) του Bandcamp, το οποίο εξελίσσεται σε σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης (ανεξάρτητης) μουσικής βιομηχανίας. «Αν και δεν έχουμε χρησιμοποιήσει πολύ το Bandcamp, δεν ξέρουμε κάτι φοβερό να έχει γίνει μέσα από αυτό» μας είπαν, ενώ χρησιμοποιούν και αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα τόσο της «παλιάς» τεχνολογίας (CD, LP) όσο και των πρόσφατων εργαλείων του streaming.
Μαζί με τα καινούργια τραγούδια, τους προηγούμενους μήνες είχαν και τακτική παρουσία με streaming συναυλίες μέσα από το κανάλι τους στο YouTube, είτε ερμηνεύοντας τα τραγούδια τους όρθιοι, είτε σε ξεχωριστές εμφανίσεις παίζοντας ρεμπέτικα τραγούδια που αρέσουν στους ίδιους και στο κοινό τους. «Νιώσαμε δημιουργικοί με τις εμφανίσεις αυτές. Τις κάναμε και για το κοινό μας. Μας έλειψαν οι κανονικές συναυλίες, αλλά δεν επηρεαστήκαμε ιδιαίτερα από αυτόν τον εγκλεισμό ως συγκρότημα. Θυμόμαστε, πάντως, πόσο είχαμε χαρεί στην πρώτη ζωντανή streaming συναυλία, επειδή μετά από πάρα πολύ καιρό είχαμε έρθει σε επαφή με το κοινό μας μέσω του chat στο YouTube. Αυτό είναι ένα συναίσθημα που θυμόμαστε έντονα.» Αναμφίβολα οι συναυλίες τέτοιου είδους αποτελούν μια νέα κατάσταση, που πιθανότατα θα συνεχιστεί και μετά την πανδημία. Συμφωνούν και οι Κοινοί Θνητοί: «Τα live streams έγιναν ένας τρόπος να γίνονται συναυλίες. Τα είδαμε ως εναλλακτική για να κάνουμε συναυλίες που δεν μπορούσαν να γίνουν δια ζώσης. Κάποιοι καλλιτέχνες χωρίστηκαν σε δύο στρατόπεδα, που κάνουν ή δεν κάνουν τέτοιες συναυλίες. Αυτή την περίοδο εμείς καταλάβαμε πως υπάρχουν άνθρωποι που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να παρευρεθούν ποτέ σε κανονική συναυλία. Ξέρουμε τέτοιους ανθρώπους, σε μακρινά μέρη, με κινητικά ή ψυχολογικά προβλήματα, αλλά δεν μας είχε περάσει ποτέ από το μυαλό. Για αυτό, θα προσπαθήσουμε να βγάλουμε τις μεγάλες συναυλίες που θα κάνουμε το επόμενο διάστημα και σε streaming, ακόμα και όλες αν μπορούμε από εδώ και πέρα, μέσα από το κανάλι μας στο YouTube.»
Καθώς συζητάμε για τις συναυλίες, φτάνει η κουβέντα μας και στον Βασίλη, βασικό μέλος του συγκροτήματος και της παρέας, ο οποίος ζει εδώ και λίγα χρόνια εκτός Ελλάδας. Η συνεργασία συνεχίζεται σταθερά μέσα από το διαδίκτυο, συμμετέχει και ακούγεται και στον καινούργιο δίσκο, αλλά, όπως λένε οι ίδιοι: «στις συναυλίες φαίνεται η διαφορά - λείπει». Έχουν χρόνια να παίξουν όλοι μαζί, αλλά παραμένουν φίλοι και δουλεύουν τα τραγούδια τους παρέα. «Δεν μαζευτήκαμε για να φτιάξουμε συγκρότημα. Είμαστε κολλητοί και παίζουμε μουσική από παιδιά. Όλα αυτά έγιναν μέσα στην παρέα, ούτε το καταλάβαμε πώς ξεκίνησε. Ο Βασίλης έγραφε πριν από όλους μας. Κάποια τραγούδια (του) ταιριάζουν με τους Κοινούς Θνητούς, κάποια τα κάνουμε να ταιριάζουν, όπως π.χ. το «Όμως». Αυτό ήταν ένα αυτοτελές τραγούδι του Βασίλη. Πήραμε μουσική και ρεφρέν και το δέσαμε με τη φάση των Κοινών Θνητών». Όταν αναφέρουμε πως ακούστηκε σε πορείες τον χειμώνα που πέρασε, απαντούν χαμογελώντας πως «ούτε που το φανταζόμασταν όταν το γράφαμε.»
Ο Βασίλης έχει δύο προσωπικές κυκλοφορίες στο κανάλι του στο YouTube, ως Βασίλης Φωτιάς, όπου περιλαμβάνεται το συγκεκριμένο τραγούδι, καθώς και άλλα ελαφρώς διαφορετικά σε μουσική από όσα ακούμε από τους Κοινούς Θνητούς. Ο πρώτος του δίσκος περιλαμβάνει τραγούδια με ξένο στίχο (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά) και στηρίζεται περισσότερο στην κιθάρα του, όπως φανερώνει και ο τίτλος «Αρπίσματα». Ο δεύτερος με τίτλο «Στο Μαγαζί» έχει τραγούδια με ελληνικό στίχο, πιο κοντά στα όσα έχουν συνηθίσει όσοι και όσες έχουν παρακολουθήσει την πορεία των Κοινών Θνητών. Ακόμα και αυτά, όμως, τα έχουν δημιουργήσει συνεργατικά, από τη μουσική μέχρι την ηχογράφηση.
Με την αναφορά στο τέταρτο μέλος της παρέας, του Τάσου Μεϊμάρη, και τη συμβολή του στα τραγούδια γυρίσαμε τη συζήτηση στα όσα ακούγονται στον καινούργιο δίσκο. Το «Ζωή Μεγάλη» είναι αυτό που κυκλοφόρησε νωρίτερα από όλα αυτού του δίσκου, στο οποίο συνδυάζονται οι φωνές του Βασίλη και του ΜητσοΦού με αυτή του Τάσου, ο οποίος παίζει και τρομπέτα. Πέρα από τα όργανα και τους στίχους, συχνή είναι η παρουσία samples στα τραγούδια τους. Στο «Τι Περιμένουμε;», για παράδειγμα, ακούγεται το μουσικό θέμα του τραγουδιού του Βασίλη Καζούλη «Βορεινό Λιμάνι», ενώ παλιότερα έχουν χρησιμοποιήσει και αρκετά άλλα, όπως το "Sat" του Boban Markovic. Ο Αντώνης Μεϊμάρης είναι ο κύριος υπεύθυνος των samples και αναφέρει δύο κριτήρια για να τη χρήση τους: «Το ένα είναι να μ' αρέσει μια μελωδία, την οποία ζηλεύω και θα ήθελα να την έχω γράψει εγώ, και ουσιαστικά να την πάρω και να τη γράψω σε δικό μου κομμάτι ως μελωδία. Το άλλο κριτήριο είναι σε περιπτώσεις όπως στο "Κόκκινα Σημάδια" που θέλω να ακουστεί το κομμάτι πίσω από το κομμάτι, σαν περιεχόμενο του αρχικού.» Το βλέπουν και ως φόρο τιμής και ως ευκαιρία να επαναφέρουν τα τραγούδια ή τα λόγια των samples τους στην επικαιρότητα, ώστε να τα ακούσει και κόσμος που ίσως τα αγνοεί. Για το «Κόκκινα Σημάδια», πάντως, βλέπουν το βάρος των λέξεων του Ρίτσου ή, γενικά, των μουσικών του Θάνου Μικρούτσικου και ενώ πιστεύουν πως δουλεύουν στην ίδια κατεύθυνση, δεν θέλουν να συγκρίνουν το δικό τους έργο με αυτό των παραπάνω.
Σε αντίστοιχη μορφή στη μουσική τους είχε βρεθεί και μέρος της ομιλίας του Fidel Castro στα Ηνωμένα Έθνη στο τραγούδι τους «Του Κόσμου Οι Λαοί», το βίντεο του οποίου περιλαμβάνει σκηνές από την ταινία Idi I Smotri [Come And See] (1985). Αυτό το βίντεο περιορίστηκε από το YouTube με αποτέλεσμα να ανεβάσουν εκ νέου το τραγούδι με τον τίτλο «Σ' Αυτή Τη Μηχανή», με την απλή συνοδεία μιας εικόνας. «Κάποιος φόβος, σε εισαγωγικά, υπάρχει ακόμα για να μην κατέβει κάποιο βίντεο/τραγούδι. Για παράδειγμα, το κομμάτι "Τι Περιμένουμε;" θα το λέγαμε "Κράτος". Αλλάξαμε τον τίτλο για να αποφύγουμε αυτή τη “λέξη-κλειδί”. Περιεχόμενο δεν αλλάζουμε, όμως κάνουμε τέτοια μικροπράγματα.» Ακούγοντας όσα λένε στο συγκεκριμένο τραγούδι, δεν φαίνεται να έχουν συγκρατηθεί – και καλώς. Για αντίστοιχους λόγους προχώρησαν και στην επέκταση της ιστοσελίδας τους ώστε να έχουν όσο περισσότερη ελευθερία γίνεται, ανεξάρτητα από τις ορέξεις εταιρειών, όπως του YouTube (Google).
Υπάρχουν πολλά θέματα και αναφορές στα τραγούδια τους και αρκετά από αυτά εκφράζονται ποικιλοτρόπως σε περισσότερα από ένα τραγούδια. Ένα παράδειγμα είναι οι κρατικές δολοφονίες, όπως του Καλτεζά και του Γρηγορόπουλου. Την τελευταία την έζησαν ως μαθητές και αναγνωρίζουν την επίδρασή που είχε – «σαν να δολοφονήσαν εμάς» – και για αυτό τα αναφέρουν μέχρι και σήμερα σε τραγούδια τους. «Είχαμε ανεπτυγμένα αισθήματα και πριν από τότε. Αυτό το γεγονός αφύπνισε πολύ κόσμο. Και πώς να το ξεχάσουμε με αυτά που γίνονται ακόμα και σήμερα;».
Μια άλλη θεματική είναι στους στίχους «όσα λόγια και να πω, όσους στίχους και να γράψω, στράφι θα πάνε αν τον κόσμο δεν αλλάξω» στο «Του Κόσμου Οι Λαοί» και αντίστοιχο νόημα μπορεί να δει κανείς στο ρεφρέν του «Ζωή Μεγάλη». «Ως άνθρωποι ονειρευόμαστε κάτι καλύτερο για αυτόν τον κόσμο και θέλουμε να συμβάλλουμε με όποιον τρόπο γίνεται. Ταυτόχρονα είμαστε και συνειδητοποιημένοι ότι ό,τι και να πούμε, αν δεν καταφέρουμε να αλλάξουμε κάτι, στράφι θα πάνε όλα. Τουλάχιστον να αλλάξουμε τους εαυτούς μας προς το καλύτερο. Δεν είναι ότι γράψαμε αυτό το τραγούδι και τελείωσε κάτι εδώ.» Όταν τους ρωτάμε αν πιστεύουν πως έχουν καταφέρει κάτι τέτοιο με τα τραγούδια τους, απαντούν θετικά με αναφορές σε σχόλια ακροατών σε social media ή μετά από συναυλίες.
Τους έχει προσφέρει αρκετά θετικά η μουσική τους δραστηριότητα και συνεχίζουν να θεωρούν τους εαυτούς τους γενικά αισιόδοξους. Αν καμιά φορά γράφουν σκοτεινούς στίχους, που άλλωστε «τα λένε όπως είναι», υπάρχει και αισιοδοξία κρυμμένη. Επίσης, πέρα από τα κοινωνικά σχόλια, δεν αποκλείουν και το ερωτικό στοιχείο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Βάλτο Να Τ' Ακούς», ένα κομμάτι που «δεν έρχεται από τη σφαίρα της φαντασίας», όπως μας λέει ο ΜητσοΦού, αλλά και το «Αλάνι» από την πλευρά του Βασίλη.
Λίγο πριν το κλείσιμο, η κουβέντα πήγε και σε άλλα θέματα. «Όλον αυτό τον ένα-ενάμιση χρόνο η rap σκηνή ήταν σε αδράνεια, δεν βγήκε να πάρει θέση για οτιδήποτε γινόταν. Όχι απαραίτητα για το εργασιακό [σ.σ. η κουβέντα μας έγινε πριν από την ψήφιση του πρόσφατου νόμου], αλλά για οτιδήποτε άλλο. Το έχουμε πάρει και λίγο πάνω μας. Γράφουμε επειδή δεν γράφει κανείς άλλος. Ή δεν γράφει όπως πιστεύουμε εμείς ότι θα έπρεπε. Τεχνικά και ηχητικά μπορεί να κυκλοφορούν πολύ ωραίες δουλειές, αλλά το περιεχόμενο δεν μας καλύπτει. Δεν αρκεί μια ανάρτηση στο Facebook για να λυθούν κάποια προβλήματα. Υπάρχουν, από την άλλη, πολλά σχήματα και μουσικοί που είναι πρωτοπόροι, με τους οποίους μας αρέσει να συνεργαζόμαστε και να κάνουμε παρέα, όπως έγινε στον καινούργιο δίσκο. Ωστόσο, δεν βρίσκουμε αυτά τα στοιχεία σε όσα ακούγονται μαζικά από τον χώρο της rap.»
Ακόμα και στις συνεργασίες, δηλαδή, επιζητούν την παρέα και τη σύμπνοια με τους μουσικούς. Έτσι γνώρισαν, για παράδειγμα, τον άνθρωπο που δραστηριοποιείται μουσικά ως Το Σφάλμα και συμμετέχει με scratch στο «Κόκκινα Σημάδια». Ο Στέλιος Γκίνης είναι παλιός φίλος και συνεργάτης του σχήματος και συμμετέχει στον δίσκο, ενώ οι ιδέες για όργανα όπως φλάουτο ή τσέλο που ακούγονται από τον Βασίλη Γιαννούση και τον Τεχανού αντίστοιχα, προκύπτουν μέσα από την παρέα.
Τα σχέδια προχωρούν και συζητήσαμε για τις συναυλίες που έρχονται και όσα ακόμα θέλουν να κάνουν. Όλα δείχνουν πως σύντομα θα υπάρχουν λόγοι να έχουμε και άλλα κείμενα σχετικά με τη δραστηριότητά τους. Ως τότε, ο δίσκος είναι διαθέσιμος παρακάτω και στην ιστοσελίδα τους και οι συναυλίες στον «φούρνο» που καθορίζουν οι περιορισμοί της πανδημίας.