Το άλμπουμ «Θόρυβος» κυκλοφόρησε το 2021 από την Inner Ear Records, χαρίζοντας μία από τις πιο ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες της εγχώριας post-punk/industrial σκηνής. Σε αυτό έπαιξε, φυσικά, ρόλο η ιδιαίτερη απαγγελία της ραδιοφωνικής παραγωγού Θέκλας Τσελεπή. Όμως, εξίσου καθοριστική σημασία είχαν φυσικά και οι dark, ηλεκτρισμένες μελωδίες του έμπειρου συνθέτη και μουσικού Γιάννη «ION» Παπαϊωάννου, που μαζί με τους Freddie F. και Αγγελική Βρεττού απαρτίζουν (πλέον) τους Mechanimal. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου μάς μίλησε για αυτόν το δίσκο αλλά και για όλη τη δεκαετή πορεία του project, ενόψει της εμφάνισής τους στο Death Disco Open Air Festival.
MixGrill: Καλησπέρα, Γιάννη, και σε ευχαριστούμε πολύ προκαταβολικά για τις απαντήσεις σου! Μια και διανύουμε ήδη έντεκα χρόνια μουσικής πορείας των Mechanimal, μπορείς να μας πεις τι είχατε στο μυαλό σας όταν ξεκινούσατε αυτήν την καλλιτεχνική πρωτοβουλία; Επίσης, θεωρείτε ότι ο χρόνος και η μέχρι τώρα πορεία σάς έχει δικαιώσει;
Γιάννης Παπαϊωάννου: Βασικά, είχα στο μυαλό μου ένα σχήμα, πρότζεκτ, συγκρότημα, πείτε το όπως θέλετε, το οποίο θα έπαιζε τη δική του σκοτεινή μουσική χωρίς περιορισμούς, ταμπέλες και φόρμες. Και στην ουσία αυτό έχει κάνει και αυτό συνεχίζει και κάνει. Οπότε, αυτό που λέω είναι ότι οι Mechanimal είναι σαν μια οντότητα, ένας ζωντανός οργανισμός που μεταμορφώνεται. Τέλος, μουσική θα έκανα ούτως ή άλλως, δεν ήταν σκοπός μου να δικαιωθώ για κάτι. Και για τους Mechanimal το ίδιο ισχύει: Δεν είναι ο σκοπός μας ούτε νιώθουμε την ανάγκη να δικαιωθούμε για κάτι.
M.G.: Ασχολείσαι ανελλιπώς με τη μουσική εδώ και 40 χρόνια, ενώ ήδη από πριν από τους Mechanimal έχεις και το προσωπικό σου project ως ION. Για κάποιον που είναι έξω από τη δημιουργική διαδικασία αυτό ίσως φανεί κάπως δύσκολο. Αναρωτιόμουν, λοιπόν, αν σε αυτήν την αδιάκοπη ενασχόληση υπήρξαν στιγμές πνευματικής —ή και σωματικής— κόπωσης ή και κάποιο προσωρινό «ταβάνι» δημιουργικών αντοχών.
Γ.Π.: Όλες οι χρονικές περίοδοι δεν είναι ίδιες. Κάποιες φορές νιώθεις περισσότερη έμπνευση, κάποιες λιγότερη, εξαρτάται από το πώς είναι η ζωή σου. Υπάρχουν διακυμάνσεις έμπνευσης ανάλογα με το τι σου συμβαίνει κάθε στιγμή. Επίσης, το να σταματήσεις για να κάνεις μια παύση μπορεί να είναι το ίδιο δημιουργικό: Tο να σιωπάς είναι το ίδιο χρήσιμο όσο και όταν κάνεις μουσική. Το να παράγεις συνεχώς μουσική δεν με βρίσκει σύμφωνο. Bλέπετε, δεν είναι αγώνας ταχύτητας. Η τέχνη δεν μπορεί να είναι δουλειά. Η τέχνη δεν μπορεί να σημαίνει σκλαβιά στα κοινωνικά δίκτυα και μέσα. Δεν χρειάζεται να σε εγκλωβίζει η εμμονή της δημιουργικότητας.
M.G.: Είσαι ένας από τους πρωτεργάτες της ηλεκτρονικής μουσικής στην Ελλάδα. Στις απαρχές της, η ηλεκτρονική μουσική ήταν κάτι το απόλυτα εξωπραγματικό και θαυμαστό, αφού γεννήθηκε σε έναν κόσμο που ήταν κατά κόρον αναλογικός. Σήμερα, που είναι σε μεγάλο βαθμό απλά μία ακόμα έκφανση του ψηφιακού μας κόσμου, θεωρείς ότι έχει «χάσει» κάπως το hype της;
Γ.Π.: Όχι. Το αντίθετο θα έλεγα, γιατί ενισχυμένο το βλέπω το hype της σύγχρονης ηλεκτρονικής μουσικής. Απλά, όσο μεγαλώνω θέλω να απελευθερώνομαι όλο και περισσότερο από κανόνες. Ανέκαθεν, όπως έχω πει ξανά στο παρελθόν, ήμουν πιστός εργάτης τόσο της αναλογικής τεχνολογίας όσο και της ψηφιακής. Και στόχος μου ήταν να χτίζω γέφυρες ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους. Νιώθω πολύ χαρούμενος που ο ήχος μου, έτσι όπως τον έχω ορίσει στις κυκλοφορίες των δύο τελευταίων δεκαετιών, είτε στις προσωπικές μου παραγωγές ως ΙΟΝ είτε στους Mechanimal, είναι ένας σύνθετος ηχητικός καμβάς που μπορεί να αναπνέει, να ζει και να λειτουργεί ελεύθερα και στο αναλογικό και στο ψηφιακό περιβάλλον.
M.G.: Ας έρθουμε στην πιο πρόσφατη δισκογραφική σας δουλειά (αν εξαιρέσουμε το “Living with Animal Ghosts”, που ήταν ένα compilation από remixes παλιότερων κομματιών σας), τον «Θόρυβο». Σε αυτό η μακροχρόνια συνεργασία σας με την Αγγελική Βρεττού ως προς το εικαστικό κομμάτι επεκτάθηκε και στο στιχουργικό, αφού οι στίχοι των κομματιών είναι δικοί της, σε απαγγελία της Θέκλας Τσελεπή. Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε από το γεγονός ότι πλέον κληθήκατε να δημιουργήσετε καλλιτεχνικά με τις λέξεις και όχι μόνο με τις εικόνες της Αγγελικής, όπως συνήθως; Νιώσατε κάποια παραπάνω ευθύνη από το γεγονός ότι αναλάβατε να μελοποιήσετε τους δικούς της στίχους αντί για τους δικούς σας απευθείας;
Γ.Π.: Δεν ένιωσα καμιά παραπάνω ευθύνη. Άλλωστε, οι στίχοι της Αγγελικής μου ήταν οικείοι όσο και οι εικόνες της. Θεωρώ πως η Αγγελική είναι μέσα στο πνεύμα των Mechanimal τόσο τους στίχους της όσο και με τις εικόνες της.
M.G.: Και μιας και πιάσαμε το θέμα των στίχων, ήθελα επίσης να ρωτήσω πόση σημασία έχει για εσάς η εκφορά του λόγου στους Mechanimal, είτε πρόκειται για τραγούδι είτε για απαγγελία σαν της Θέκλας. Είναι απλή συνοδεία για τις μουσικές που συνθέτετε ή έχει τη δική του αυτόνομη σημασία και αξία;
Γ.Π.: To ένα συμπληρώνει το άλλο. Το ένα δίνει δύναμη στο άλλο. Το ένα «τρέχει» το άλλο. Δεν έχω νιώσει ποτέ καμία δυσφορία στο σύνολο. Αν κάτι δεν πρέπει να έχει λόγο ή στίχο, θα μείνει χωρίς φωνή, όπως π.χ. το κομμάτι μας «Kindergarten». Ο λόγος μαζί με τη μουσική δημιουργούν μια δική μας ενότητα, ένα αυτοπροσδιοριζόμενο τραγούδι, που για κάποιους μπορεί να μην είναι κλασικό τραγούδι, αλλά για εμάς είναι. Τίποτα δεν είναι συνοδευτικό στους Mechanimal. Ότι υπάρχει στη μουσική τους, στο λόγο και στην τέχνη τους είναι μέρος μιας γενικότερης και ιδιαίτερης μουσικής ταυτότητας.
M.G.: Αν θυμάμαι καλά, είχατε πει σε άλλη συνέντευξη ότι οι Mechanimal δεν είναι μία πολιτική μπάντα εκ συστάσεως, παρόλο που τα πάντα είναι πολιτική. Μήπως, όμως, είναι μια μπάντα που υφολογικά «θρέφεται» από τα σκοτάδια του καιρού μας; Μήπως, αν τη συγκρίνει κανείς με τα σκοτεινά φίλτρα μέσα από τα οποία βιώνεται ο κόσμος σήμερα, είναι μια καθαρά «σημερινή» μπάντα;
Γ.Π.: Ναι, αυτό ακριβώς είναι. Ένα modular συγκρότημα, ένα industrial project σε εξέλιξη, μια κολεκτίβα μουσικών και video artists, που ηχογραφεί σε διάφορες καταστάσεις παραμένοντας πάντα πιστή στις ρίζες της post-punk μελαγχολίας.
M.G.: Μένοντας στο σήμερα, υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που εμπνέει τους Mechanimal; Απ’ την άλλη, υπάρχει κάτι συγκεκριμένο στο παρελθόν στο οποίο να επιστρέφετε συνεχώς, για να αναζωπυρώνετε τη δημιουργική σας φλόγα;
Γ.Π.: H έμπνευσή μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τον καλλιτεχνικό μας προσανατολισμό και τις πρόσφατες εμπειρίες μας. Είναι γνωστό ότι το παρελθόν μπορεί να είναι μια καλή πηγή έμπνευσης. Πολλοί συχνά επιστρέφουν σε στιγμές ή πηγές έμπνευσης που τους έχουν επηρεάσει έντονα στο παρελθόν. Αυτό μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο μουσικό είδος, ένας καλλιτέχνης που τους έχει επηρεάσει, μια εποχή ή ένα πολιτισμικό κίνημα. Η επιστροφή σε αυτές τις πηγές μπορεί να αναζωογονήσει τη δημιουργική τους φλόγα και να τους παρέχει έναν βαθύτερο συνδετικό κρίκο με το έργο τους.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η έμπνευση είναι μια προσωπική και διαφορετική εμπειρία για κάθε καλλιτέχνη. Κάθε μέλος των Mechanimal μπορεί να έχει τις δικές του μοναδικές πηγές έμπνευσης και τους δικούς του τρόπους για να αναζωπυρώσει την δημιουργική φλόγα του. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ακόμα και την εξερεύνηση νέων μουσικών ειδών, την ανακάλυψη νέων τεχνολογιών στην παραγωγή ή ακόμη και τη συνεργασία με άλλους νέους καλλιτέχνες.
M.G.: Γυρνώντας στο “Living with Animal Ghosts”, θα ήταν ωραίο να μάθουμε πώς ήταν το να γιορτάζετε τα δέκα χρόνια Mechanimal ακούγοντας τη μουσική σας ριμιξαρισμένη από αγαπημένους σας φίλους καλλιτέχνες.
Γ.Π.: Αυτό το άλμπουμ δεν ήταν ένα τυχαίο πείραμα. Ήταν σαν μια συνεργασία με καλλιτέχνες που σεβόμαστε το έργο τους και θέλαμε με κάποιον τρόπο να μπουν στον μηχανικό κόσμο μας. Και νομίζουμε ότι η ιδέα μας πέτυχε, αφού το αποτέλεσμα ήταν, εκτός από συγκινητικό, απροσδόκητο. Πολλά από τα ρεμίξ μάς εξέπληξαν, κάποια είναι αγαπημένα για τον Γιάννη, κάποια άλλα για τον Φρέντι, κάποια άλλα για την Αγγελική. Πάνω απ’ όλα, μας άρεσε πολύ η ιδέα που αυτοί οι καλλιτέχνες, κατά κάποιον τρόπο, συγχρονίστηκαν και με τη μουσική μας αλλά και με την αισθητική μας.
M.G.: Οι Mechanimal είναι ένα μουσικό project με ολοκληρωμένη αισθητική, η οποία εκτείνεται και στη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, την ποίηση. Θα χαρακτήριζες αυτήν την ολοκληρωμένη αισθητική ως κάτι το αβίαστο με βάση τις προσλαμβάνουσες και τις επαφές σας με τον καλλιτεχνικό κόσμο ή, όπως συμβαίνει και με τη μουσική σας, ως το τελικό αποτέλεσμα μίας σειράς συνειδητών, προσεκτικά επιλεγμένων καλλιτεχνικών επιλογών;
Γ.Π.: Και τα δύο. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Αφορούν έναν συνειδητό σχεδιασμό και την κοινή αισθητική που επιδιώκει το συγκρότημα στη μουσική του, το οπτικοακουστικό ύφος, το στίχο και την εικόνα που παρουσιάζει στο κοινό. Είναι η συνολική αίσθηση του στυλ και της ταυτότητας που αποπνέει το όνομα Mechanimal και προσδίδει συνοχή και αναγνωρισιμότητα στο έργο του. Η συνειδητή κοινή αισθητική απαιτεί ένα επίπεδο συνεννόησης και αρμονίας μεταξύ των μελών του συγκροτήματος. Τα μέλη συνεργάζονται για να καθορίσουν τον ήχο, τον τρόπο εκφραστικότητας και τον τρόπο παρουσίασής τους στο κοινό. Συχνά, αυτή η κοινή αισθητική αποτυπώνεται στο εξώφυλλο των άλμπουμ, στα βιντεοκλίπ, στο σκηνικό και στα επίσημα φωτογραφικά υλικά τους. Mια συνειδητή κοινή αισθητική μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα καλό εργαλείο για να εκφράσουμε τα μηνύματά μας, να μεταδώσουμε ιδέες και να προκαλέσουμε σκέψεις μέσω της μουσικής και της εικόνας των Mechanimal.
M.G.: Ολοκληρώνοντας σιγά-σιγά, θα ήθελα να διαλέξεις ένα τραγούδι των Mechanimal και να το «ντύσεις» με μία φανταστική σκηνή κινηματογραφικής ταινίας. Πώς θα μας περιέγραφες αυτήν τη σκηνή;
Γ.Π.: Σκέφτομαι ένα από τα αγαπημένα μου κομμάτια, το “Ghost”, το οποίο σε μια φανταστική σκηνή λαμβάνει χώρα σε ένα παράξενο και μαγικό περιβάλλον. Μια σκηνή μάς παρουσιάζει την άφιξη κάποιων πολύ όμορφων επισκεπτών σε μια γιορτή, όπου όλοι φορούν περίεργες μάσκες και κοστούμια, ενώ οι χορευτές και οι ακροβάτες παρουσιάζουν (ανάμεσα στους καλεσμένους) μια εντυπωσιακή χορογραφία. Σε μια άλλη σκηνή οι εξαιρετικοί επισκέπτες περνούν από ένα μυστηριώδες δάσος γεμάτο από παράξενα φυτά και περίεργα πλάσματα. Τα δέντρα αντανακλούν πολύχρωμα φώτα, ενώ τα πλάσματα εκπλήσσουν τους επισκέπτες με μαγικές ικανότητες και ανεξήγητα κινήσεις. Οι επισκέπτες αισθάνονται ότι έχουν εισέλθει σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, γεμάτο μυστήριο και μαγεία. Από αυτόν τον κόσμο δεν φεύγει κανένας από όλους τους επισκέπτες.
M.G.: Ενδιαφέρον! Και για το τέλος, έχεις ποια είναι η εμπειρία από την επαναφορά σας στα συναυλιακά πράγματα μετά τον Covid; Τι μπορεί να αναμένει κάποιος που θα έρθει να σας δει ζωντανά αυτόν τον καιρό;
Γ.Π.: Καλό είναι να μην περιμένει κανείς τίποτα, γιατί καλό είναι να έχουμε ανοιχτό μυαλό και καλή διάθεση να κουνήσει το σώμα του με ηλεκτρονικούς ήχους και beats. Το σετ που παίζουμε τον τελευταίο καιρό με τον Φρέντι είναι επιλεγμένο μέσα από όλα τα άλμπουμ με εκείνον. Σχεδιάζουμε κάποιες εμφανίσεις και με τη Θέκλα στο μικρόφωνο, ενώ πλέον υπάρχει ένα καινούργιο μέλος στη σκηνή, η Χριστιάνα Στυλιανού, η οποία παίζει μουσικό πριόνι.
M.G.: Θα έρθουμε, λοιπόν, με τελείως ανοιχτό πνεύμα στο live σας την ερχόμενη Κυριακή. Ευχαριστούμε!
Γ.Π.: Εμείς ευχαριστούμε! Θα σας δούμε εκεί.
Οι Mechanimal θα εμφανιστούν την Κυριακή 23 Ιουλίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο του Death Disco Open Air Festival. Μαζί τους οι: The Sisters Of Mercy, She Past Away, Actors, Absoulute Body Control, Mecano Un. LTD και Data Fragments. Περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια εδώ.