Από την Ανθή Χρήστου.
Από το Millionaire μέχρι το Ηallelujah, για την Αθήνα του σήμερα και την αδυναμία μας να είμαστε ελεύθεροι, την ανάγκη μας να πιστέψουμε σε κάτι ανώτερο και τις υπαρξιακές αγωνίες ενός καλλιτέχνη που προσπαθεί να επικοινωνήσει την αλήθεια του μέσα από τη μουσική του. Όλα αυτά συζητήσαμε με τον George Gaudy (aka Γιώργο Γουδή) σε ένα καφέ των Εξαρχείων, λίγο πριν την εμφάνισή του στο Βρυσάκι, το Σάββατο 8 Ιουνίου, στο πλαίσιο του Athens Fringe Live, Σε μία χορταστική και ανατρεπτική κουβέντα, ο ταλαντούχος τραγουδοποιός μοιράστηκε μαζί μας μερικές από τις αλήθειες του..
Η μέχρι τώρα πορεία σου είναι γεμάτη σημαντικές στιγμές, όπως η επιτυχία του «Μillionaire», το Jumping Fish και ο διαγωνισμός για το open act των Red Hot Chili Peppers, το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό «48 ώρες» και η περιοδεία με τους Groomz. Ποια από όλες θεωρείς εσύ ως την πιο κομβική;
Βασικά τώρα που τα άκουσα όλα μαζεμένα ψάρωσα. Θα έλεγα η στήριξη του Jumping Fish, που ήταν πολύ σημαντική για εμένα. Το πιο κομβικό όμως σημείο ήταν η κυκλοφορία του δίσκου. Έχοντας παίξει αρκετά χρόνια μουσική πριν, ήταν η πρώτη φορά που έβγαλα δικό μου υλικό. Αυτόν το δίσκο τον δούλεψα στο σπίτι και μου πήρε πάρα πολύ καιρό, χρειάστηκε να μάθω ηχοληψία και εκτός από το στάδιο των μίξεων που έκανε ο Stephen Fleming και το master που έκανε ο Βασίλης Λαγός, χρειάστηκε να κάνω όλο το υπόλοιπο μόνος μου. Η συνολική, λοιπόν, εμπειρία μου έμαθε πολλά πράγματα και τόνωσε την αυτοπεποίθηση μου.
Αυτήν τη στιγμή με τον Πάνο Μουζουράκη και τον Ρους έχετε δημιουργήσει ένα side project, τους Groomz. Το ιδιαίτερο με αυτό το συγκρότημα είναι ότι είστε τρεις μουσικοί που παράλληλα εναλλάσσετε ρόλους και ταυτόχρονα τρεις ισχυρές προσωπικότητες, καθένας από τους οποίους έχει την δικιά του πορεία μέσα στο χώρο. Κατά πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η αυτή η συνύπαρξη;
Κοίτα, είμαστε και 3 αγόρια. Σίγουρα πέραν από διάφορες εντάσεις που υπάρχουν, εγώ θεωρώ ότι είμαστε και φίλοι, γνωριζόμαστε από παλιότερα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι είναι πολύ ωραίο το ότι παίζουμε μουσική όπως παίζαμε όταν ήμασταν 17 ή 18 χρονών και φτιάχναμε συγκροτήματα. Και δεν το κάναμε για κάποιο λόγο ή με κάποιο στόχο. Όλο αυτό έγινε από «καύλα». Παρόλο που το βγάλαμε άμεσα περιοδεία. Η όλη εμπειρία της περιοδείας ήταν πολύ όμορφη. Εξαντλητική, λόγω των χιλιομέτρων που διανύσαμε, αλλά οι στιγμές που ζήσαμε στην Καβάλα ή στην Κεραμωτή, λόγου χάρη, ήταν μοναδικές.
Είσαι άνθρωπος της Αθήνας ή της επαρχίας;
Της Αθήνας, 100%. Είμαι παιδί της πόλης. Όπως λέω, όμως, τελευταία σε συνεντεύξεις, η Αθήνα είναι σαν ένας άρρωστος συγγενής πια. Παρά το γεγονός ότι είναι πολύ οικεία, είναι το μέρος που μεγαλώσαμε και τα έχουμε ζήσει όλα. Αυτή τη στιγμή, όμως, έχεις την ίδια αίσθηση που έχεις όταν βλέπεις έναν άρρωστο συγγενή στο νοσοκομείο. Είναι αυτό που ξέρεις αλλά δεν είναι το ίδιο πια. Και κάτι πρέπει να γίνει για αυτό. Πιστεύω όμως ότι θα ανακάμψει. Πέρασε κατοχή η Αθήνα, δε μπορεί να μην ανακάμψει από αυτό.
Είσαι από τους ανθρώπους που λένε ότι θα μείνουν και δε θα φύγουν;
Έχω προσπαθήσει να φύγω και νομίζω ότι δεν τα κατάφερα. Δεν ξέρω γιατί. Μπορεί να μην ήταν της ιδιοσυγκρασίας μου το να μείνω στην Ολλανδία. Αλλά, κάθε φορά που σκέφτομαι να φύγω και κάνω καμιά βόλτα στην Πλάκα, ας πούμε, σκέφτομαι από πού πάω να φύγω. Δηλαδή, μου αρέσει εδώ, μου αρέσει ειλικρινά εδώ. Και μπορεί να μην υπάρχουν ευκαιρίες, αλλά από την άλλη κάποιος πρέπει να τις δημιουργήσει. Και αν δεν τον κάνουμε εμείς, ποιοι;
Μία έντονη ανάμνησή σου από την Αθήνα; Μια πολύ δυνατή, ουσιαστική στιγμή σου στην πόλη.
Εμένα μου αρέσει να βλέπω το ξημέρωμα. Μου αρέσει πιο πολύ από το ηλιοβασίλεμα, έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Και λόγω της δουλειάς που κάνω, αλλά και της ιδιοσυγκρασίας μου, το έχω δει περισσότερες φορές από το μέσο άνθρωπο νομίζω. Μου αρέσει το ξημέρωμα στο Λυκαβηττό, μου αρέσει το ξημέρωμα στο Μοναστηράκι, μου αρέσει στην ταράτσα του σπιτιού μου.
Τι μουσική άκουγες όταν ήσουν μικρός; Πως διαμορφώθηκε ο ήχος σου;
Όταν ήμουν 13 χρονών έπεσε στα χέρια μου ένα ανεπίσημο best of των Rolling Stones, που είχε τα παλιά κομμάτια με τον Brian Jones και πρέπει να το άκουσα 1.000.000 φορές, το «έλιωσα». Είχε μια αλητεία, έναν ερωτισμό και έναν τσαμπουκά που, ειδικά για την εφηβεία, ήταν υπέροχος. Με έκανε να νιώθω ότι οι Rolling Stones μιλάνε και για μένα. Αυτοί με βάλανε μέσα. Λόγω αυτού του cd αποφάσισα ότι θέλω να γράψω τραγούδια. Και, ακόμα, δε μπορώ να καταλάβω αν είναι τόσο ωραία όσο μου ακούγονται αυτά τα τραγούδια ή αν εγώ τα έχω ακούσει τόσο πολύ που έχουν μπει μέσα μου.
Πιστεύεις ότι η μουσική σου επικοινωνεί και δύσκολα συναισθήματα; Ότι έχει κάτι «βαρύ»;
Δεν είναι δύσκολο. Αυτή είναι η ζωή. Όποιος δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει αυτό, δεν είναι ειλικρινής, δεν είναι τίμιος. Εγώ ανέλαβα να αποτυπώσω σε αυτό το δίσκο πράγματα, από τα οποία έτρεχα να φύγω πάρα πολλά χρόνια. Σε κάποια φάση αναγκάστηκα να τα αντιμετωπίσω και με αυτόν τον τρόπο τα εξέφρασα. Δεν πιστεύω ότι είναι πιο βαριά από του μέσου ανθρώπου τις αγωνίες, αλλά, πιστεύω ότι δεν είναι όλοι σε θέση να τα κοιτάξουν κατάματα. Ο κορμός της αγωνίας στο album είναι υπαρξιακός. Και όπως λέει και ο Søren Kierkegaard, δεν υπάρχει άλλο άγχος εκτός από τη συντριβή της ύπαρξης από τη μη ύπαρξη. Ακόμη και τα ερωτικά κομμάτια του δίσκου έχουν να κάνουν με υπαρξιακή αγωνία.
Το Millionaire είναι γραμμένο για γυναίκα ή για την κρίση;
Δεν είναι γραμμένο για γυναίκα αλλά ούτε για την οικονομική κρίση. Είναι γραμμένο για έναν άνθρωπο στα πρόθυρα της απελπισίας. Αυτό είναι το Millionaire, δεν ξέρω τώρα ποια είναι η ανάγνωσή του. Κατάλαβα όμως κάτι όταν τραγουδούσα με τους Groomz. Στην πρόβα τα παιδιά επαναλαμβάνανε τους στίχους και σκέφτηκα ότι είναι πιο ωραίο να το τραγουδάς σε παρέα. Δηλαδή, όταν το τραγουδάς μόνο του, είναι ένα κομμάτι που είναι λίγο βαρύ, αλλά όταν τους άκουσα να επιστρέφουνε την απελπισία, ένιωσα ότι έχω παρέα σε αυτό και ήταν πολύ ωραίο.
Αυτήν την περίοδο γραφείς πάλι; Ποια είναι η ψυχολογική κατάσταση. Έχεις εικόνα για το δίσκο σε αυτή τη φάση;
Ο στόχος μου είναι να βγάζω EP, δηλαδή τέσσερα με πέντε κομμάτια κάθε έξι μήνες με μια σχετική περιοδικότητα. Να μπορώ να αποτυπώνω την κατάσταση κάθε φορά πιο αβίαστα, χωρίς να χρειάζεται να φτιάξω ένα ολόκληρο album. Και, όποτε, κλείνει ένας κύκλος μαζί με κάποια κομμάτια ακόμα να βγάζω ένα δίσκο. Τώρα πειραματίζομαι. Σίγουρα έχω εικόνα, δε θέλω να προδικάσω κάποια πράγματα για το αποτέλεσμα, αλλά έχω αρχίσει να ακούω παρά πολύ αυτή τη σκηνή που λέγεται americana. Ήταν μια αντίδραση των Αμερικάνων μουσικών προς το συγκεκριμένο είδος που είχαν στο Nashville, που είναι το αντίστοιχο δικό μας, δε θέλω να πω σκυλάδικο γιατί δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά έχει μια αντιστοιχία τέλος πάντων. Τα παιξίματα είναι όλα πολύ καθαρά, τα τραγούδια λίγο συμβατικά, το επίπεδο, βέβαια, είναι τεράστιο εκεί. Και αποφάσισαν να κάνουν έναν ήχο, η σκηνή του lo-fi, όπως λέγεται, να μην είναι τόσο γυαλισμένος. Προσπαθώ, λοιπόν, να κάνω κομμάτια που έχουν πολύ σύγχρονη συνείδηση, τη συνείδηση που έχουμε σήμερα με τον καινούριο τρόπο παράγωγης, αλλά με μέσα και όργανα που έχουν κατασκευαστεί και θα μπορούσαν να έχουν κατασκευαστεί μέχρι το 1965. Θέλω δηλαδή να παίξω με την καινούρια αντίληψη, αλλά με τα παλιά εργαλεία. Δεν ξέρω αν βγάζει νόημα όλο αυτό.
Καλύτερη στιγμή η στιγμή της ηχογράφησης η της ερμηνείας; Που νιώθεις πιο όμορφα;
Είναι τελείως διαφορετικό το high που παίρνεις από την κάθε στιγμή. Ως ένας άνθρωπος που έχω κάνει και τα δύο αρκετά. Έχω γράψει τα κομμάτια, τα έχω κάνει παράγωγη, τα έχω ηχογραφήσει μόνος μου και έχω δει πως είναι να ολοκληρώνεις μια δουλεία από την αρχή μέχρι το τέλος, σε όλα τα στάδια μέχρι και στο artwork του εξώφυλλου. Νομίζω, λοιπόν, ότι το πιο βαθύ high, το πιο πραγματικό, είναι όταν τελειώνεις μια ηχογράφηση. Είναι σχεδόν συγκινητικό ή ακόμα και λυτρωτικό. Αλλά το πιο άμεσο και το πιο έντονο είναι όταν παίζεις.
Εσύ γενικά πιστεύεις στην εικόνα; Ότι ένας ερμηνευτής όταν ανεβαίνει στη σκηνή πρέπει να έχει ένα ντύσιμο, ένα στήσιμο, ένα στυλ γενικότερα;
Δεν πιστεύω ότι η εικόνα έχει να κάνει τόσο με το ντύσιμο. Το ντύσιμο είναι βέβαια το πρώτο μέσο έκφρασης, που έχεις απέναντι στον κόσμο. Το πώς διαλέγεις να ντυθείς και να βγεις από το σπίτι σου λέει πολλά πράγματα για εσένα. Αλλά, αν μιλήσουμε τελείως ανοιχτά, μπορείς να υποκρίνεσαι ότι είσαι κάποιος πάνω στη σκηνή ή μπορείς να τραγουδάς ένα βίωμα. Είναι δυο διαφορετικές κατηγορίες performer και στηn δεύτερη δεν χρειάζονται ακροβατικά και ντυσίματα. Απλώς, πρέπει να είσαι τελείως αυθεντικός, το οποίο μπορεί να είναι και ψυχοφθόρο. Και είναι ψυχοφθόρο. Αλλά είναι πιο ευγενές. Δηλαδή, δεν είμαι ηθοποιός και σίγουρα προσέχεις τι θα φορέσεις αλλά δε το κανείς για να φαίνεσαι πιο όμορφος. Το κανείς για να μεταδώσεις καλυτέρα αυτό που πρέπει να μεταδοθεί. Δηλαδή δε μπορώ να βάλω χαβανέζικο πουκάμισο και να σου παίξω το Millionaire. Αλλά αυτό έχει να κάνει με το ότι εγώ το πιστεύω το Millionaire. Θα μπορούσε κάποιος να βγει με ένα χαβανέζικο πουκάμισο και να το κάνει swing και να μετρήσει το ίδιο, αλλά δε θα είναι το ίδιο. Έμενα, λόγου χάρη, μου αρέσει να κλείνω τις συναυλίες μου με το «Ηallelujah». Το «Ηallelujah» είναι σχεδόν banal, είναι πολύ παιγμένο κομμάτι και διασκευασμένο. Το θέμα, όμως, είναι ότι εγώ αυτό το κομμάτι το πιστεύω παρά πολύ και καταλαβαίνω ακριβώς τι προσπαθεί να πει. Έχω μεγάλη ταύτιση με αυτό και για αυτό το λέω. Το λέω, δηλαδή, για να μπορέσω και εγώ στο κλείσιμο μιας συναυλίας, στην όποια, ιδανικά, έχουμε μια ροη συναισθημάτων και ενεργείας με τους ανθρώπους που έχουν έρθει να με δουν, να λυτρωθώ. Για αυτό, λέω αυτό το τραγούδι, γιατί είναι λυτρωτικό. Θέλω να πω, για έμενα η συναυλία έχει συναισθηματικό αντίκτυπο.
Πρόσφατα, οι Imam Baildi έπαιξαν σε ένα μεγάλο φεστιβάλ της Αμερικής και στο κοινό τους ήταν ο Νick Cave. Εσύ, σε ποιο φεστιβάλ θα ήθελες να παίξεις κάποια στιγμή;
Εγώ είμαι στο κοινό του Nick Cave καταρχάς. Έχω ζηλέψει πάρα πολύ τη σκηνή από τα «Φτερά του έρωτα» του Wim Werdens, που παίζουν σε εκείνο το παλιό κτίριο στο Βερολίνο. Θα ήθελα να πάω στο Βερολίνο να παίξω εκεί. Αν όχι εκεί, σε κάτι αντίστοιχο, σε ένα τεράστιο lobby ξενοδοχείου. Θέλω να παίξω σε έναν τέτοιο βαρύ χώρο με πάρα πολύ κόσμο. Δεν ξέρω αν θα ήθελα να παίξω στο Coachella, λόγου χάρη, γιατί είναι και με τους hipsters συνδεδεμένο. Αυτή βέβαια είναι η τάση της εποχής. Η τάση της εποχής είναι να μην ακολουθείς την τάση της εποχής, είδες οξύμωρο; Αλλά δεν ξέρω αν θα ήθελα να παίξω στο Coachella αναγκαστικά ή στο Primavera. Θα ήθελα να παίξω σε ένα μεγάλο, ωραίο φεστιβάλ. Αλλά που; Σε ποια Πολιτεία; Στην Καλιφόρνια; Έχει πολύ ήλιο. Θα ήθελα να παίξω στο Glastonbury, στην Αγγλία. Γενικά, στα μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Αλλά, και στα ελληνικά. Έχω παίξει στο Αrk το οποίο μου άρεσε και είναι πολύ πιο κοντά στο mainstream από αυτά που συζητάμε. Αλλά, είναι μια ψευδαίσθηση και αυτό, γιατί και το Coachella έχει πολύ εμπορικά ονόματα. Δηλαδή, είμαστε επαρχιώτες και ψαρωμένοι, γιατί σνομπάρουμε το mainstream φεστιβάλ, ενώ στην πραγματικότητα τα φεστιβάλ στα οποία στοχεύουμε είναι τα πιο mainstream φεστιβαλ του κόσμου. Υπό αυτήν την έννοια, θα ήθελα να παίξω σε ένα φεστιβάλ που παίζει ο Nick Cave σίγουρα, έτσι για το γαμώτο.
Εσύ πιστεύεις ότι είσαι εμπορικός; Σε ποια σκηνή ανήκεις; Με όλο αυτό το πράγμα που συμβαίνει στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια, εσύ που ανήκεις;
Εγώ δεν ανήκω πουθενά. Έχω, δηλαδή, ξεκινήσει ως ανεξάρτητος και προοδευτικά έχω παίξει και με τους πιο mainstream ανθρώπους που κυκλοφορούν. Γιατί, για εμένα, ο διαχωρισμός είναι ψευδής. Είναι όλα θέμα αισθητικής και το θέμα είναι να διατηρείς τη δική σου και να παραμένεις ακέραιος. Όλα είναι θέμα ακεραιότητας. Η ακεραιότητα, πλέον, είναι η βασικότερη αξία μου. Το θέμα είναι από όπου περνάς, να μένεις ακέραιος. Και όσον και αν φαίνεται περίεργο, το λέω περισσότερο για την ανεξάρτητη σκηνή παρά για τη mainstream. Δηλαδή, ενώ στη mainstream σκηνή, αισθάνθηκα περισσότερη ελευθερία. Παρόλο, που ενδεχομένως να έχω κατηγορηθεί που μπήκα. Η ανεξάρτητη σκηνή είναι ένα ναρκοπέδιο, στο οποίο περιμένει ο καθένας να κανείς τη στραβή και να πει το λάθος σου. Αλλά το χειρότερο από όλα είναι ότι δεν προχωρεί τίποτα έτσι. Προχωρεί μόνο ελεύθερα, ανοικτά και με υλικό, δουλεία και προσπάθεια. Η αισθητική και η ποιότητα πάντα θα επικρατήσουν και πάντα θα φάνουν. Οπού κι αν είσαι, όποιος κι αν είσαι. Ο κόσμος έχει ένστικτο. Έχουμε μια τάση να σνομπάρουμε τον κόσμο σαν σκηνή, η δίκια μου σκηνή, αν πούμε ότι ανήκω στην ανεξάρτητη σκηνή. Το οποίο είναι μεγάλο λάθος και θα μας καταστρέψει. Ο κόσμος έχει καλό ένστικτο και οι περισσότεροι καταλαβαίνουν πολύ καλά αυτό που έχεις να πεις. Αν, βέβαια, έχεις κάτι να πεις.
Η δική σου αισθητική ποια είναι;
Δεν ξέρω. Η δίκια μου αισθητική είναι η δίκια μου αισθητική. Δε θα την κρίνω εγώ, θα την κρίνει κάποιος άλλος. Ξέρω, όμως, ότι έχω μεγαλώσει σε ένα σπίτι ζωγράφων. Όλοι μου οι κοντινοί συγγενείς είναι ζωγράφοι και μερικοί πιο μακρινοί είναι μουσικοί. Και τέλος πάντων, έχω μεγαλώσει σε ένα σπίτι το οποίο είχε αισθητική. Και όχι μόνο είχε αισθητική, είχε έμμονη με την αισθητική. Νομίζω ότι η αισθητική υπερίσχυε της λειτουργικότητας σε όλα. Δηλαδή, μπορεί να μην έκλεινε το ψυγείο. Αλλά είχαμε πιάνο με ουρά, κατάλαβες; Και αυτό με έχει επηρεάσει και έμενα. Έτσι έχω μεγαλώσει. Χωρίς αισθητική δεν αντέχω. Χωρίς συγκεκριμένη μάλλον αισθητική. Δε μπορώ να αφήνω τα πράγματα στην τύχη. Δε μπορώ να βάλω ένα ζευγάρι παπούτσια επειδή απλά κυκλοφορεί. Πρέπει να ξέρω γιατί το κάνω. Πρέπει να μου αρέσει. Αυτό είναι το πιο βασικό από όλα. Και ο ήχος που προσπαθώ να βγάλω έχει να κάνει και με αυτό. Οι φόρμες δηλαδή στις όποιες διαλέγω να πατήσω ή να μη σεβαστώ ή να σεβαστώ. Είμαστε και στο μεταμοντερνισμό και μπορούμε να παίξουμε με τις φόρμες. Η ιδία η φόρμα γίνεται δομικό στοιχειό. Μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις. Ολοκληρωμένη φόρμα να την κανείς ότι θέλεις. Μπορείς να την κοροϊδέψεις, μπορείς να αναφερθείς σε αυτήν, μπορείς να την αναπαράγεις, μπορείς να την κάνεις ό, τι γουστάρεις. Και αυτό δίνει μια ελευθερία, αλλά είναι από την άλλη και ένας φασισμός. Αλλά, δίνει μια ελευθερία στο ότι μπορείς να διαλέξεις το που κάθεσαι, το που βρίσκεσαι. Εγώ δεν είμαι ρόκας, λόγου χάρη, αλλά μπορώ να γράψω ένα κομμάτι το οποίο αναφέρεται στη ροκ. Δηλαδή, ο ήχος πια έχει μια κατασκευή. Όταν ήθελες να παίξεις τη δεκαετία του ‘40 έπαιζες στυλ. Θέλω να πω έπαιζες swing, έπαιζες χορούς, έπαιζες tango, έπαιζες bolero. Οι μπάντες γνωρίζανε πολύ καλά πως το να κάνουν αυτό. Εκεί, οι μπάντες του 2013 είναι που έχουν το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν να ασχοληθούν με τα δομικά στοιχειά. Γιατί προσπαθούμε να αναφερθούμε σε κάτι, το οποίο πρέπει να ξέρουμε πρώτα να το κάνουμε παρά πολύ καλά, για να μπορούμε να αναφερθούμε σε αυτό. Αλλιώς είναι κακέκτυπο. Δηλαδή, άμα θες να αναφερθείς στο swing, να το αποδομήσεις, πρέπει να ξέρεις να το παίζεις. Πρέπει να έχεις πολύ βαθιά γνώση για να κανείς μια σωστή αποδόμηση. Και είμαι πολύ τυχερός που έχω στην πλάτη μου 20 χρονιά μουσικής παιδείας και έχω κατανοήσει βαθιά κάποια πράγματα.
Αν φανταστείς το εαυτό σου μετά από ένα ικανό διάστημα χρονου,20 χρονιά, που θα ήθελες να είναι η μουσική σου;
Είμαι φιλόδοξος. Θέλω να ακουστώ παντού. Μακάρι να μπορέσω να σπάσω και το σύνορο της Ελλάδας. Δε ξέρω καθόλου τι θα γίνει. Αυτό που φαντάζομαι είναι ότι εγώ, κάποια στιγμή, μέσα σε αυτά τα είκοσι χρονιά μπορεί και να μην ασχολούμαι με το performance και να συγκεντρωθώ στο γράψιμο, το οποίο αρέσει παρά πολύ. Και θα ήθελα, ίσως, κάποια στιγμή στο μέλλον, δε ξέρω στο ποσό κοντινό, να συνεχίσω σπουδές στη σύνθεση. Να μάθω να γραφώ για κινηματογράφο που μου αρέσει πολύ. Να μάθω να κάνω καλυτέρα αυτό που κάνω. Να μάθω την τέχνη μου, να προσπαθήσω να την εξαντλήσω. Όποτε, η δική μου φαντασίωση είναι ότι θα έχω ένα ωραίο σπίτι στην Ελλάδα. Αν και ξέρω ότι μπορεί να φύγω κάποια στιγμή. Μπορεί να μη το θέλω πολύ. Ξέρω, όμως, ότι μπορεί να περάσω μια περίοδο κάπου. Αλλά, θα ήθελα να έχω ένα ωραίο σπίτι στην Ελλάδα, κάπου κοντά σε νερό, στην Κρήτη ίσως, και να γραφώ μουσική.
Εσύ είσαι άνθρωπος του τώρα; Ζεις στο παρόν η στο παρελθόν;
Δε ζω σε κανένα παρελθόν. Ζων στο παρόν, είμαι άνθρωπος της γενιάς μου ακριβώς . Κάπου διάβαζα ότι είμαστε ναρκισσιστές και ότι καταστρέφουμε τον έρωτα. Έτσι είναι. Το πιστεύω αυτό. Βεβαία, είναι εγγενές στον άνθρωπο αυτό. Αλλά, εγώ αναγνωρίζω την τάση που υπάρχει προς το ναρκισσισμό και από τον εαυτό μου. Μπορείς, άμεσα, να φτιάξεις κάτι στο σπίτι σου και να το ανεβάσεις στο Ιntenet και να δεις άμεσα σε ποιον αρέσει και σε ποιον όχι. Επικοινωνείται πιο εύκολα η εικόνα. Και μπορείς να επινοήσεις έναν εαυτό ή κάτι και να το πιστέψεις και εσύ ο ίδιος ακόμα ότι είσαι αυτό. Θέλω να πω ότι η προσδοκία σου και η φαντασίωση σου μπορεί να γίνει πραγματικότητα πιο εύκολα. Και αυτή η κατασκευή του εαυτού σου όταν ασχολείσαι με την τέχνη μπορεί να είναι χρήσιμη. Αλλά, πλέον, το κάνουν όλοι. Δηλαδή, το να ανήκεις σε μια σέχτα, σε μια ομάδα, να έχεις μια αισθητική συγκεκριμένη και να είσαι αναφορικός σε κάτι είναι ακόμα πιο εύκολο στην εποχή μας. Και στα χρονιά του μοντερνισμού ήταν εύκολο. Αλλά τώρα είναι υποχρεωτικό. Η ενηλικίωση μας αργεί περισσότερο, είτε έρχεται πολύ νωρίτερα. Είναι ένα τρομερό παράδοξο.
Πιστεύεις ότι ζούμε βιαιες αλλαγες; Θα ηθελες να εχεις μεγαλωσει σε προηγουμενες δεκαετιες, που ισως τα πραγμα να ηταν πιο ευκολα;
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς. Αλλά, ποιος ξέρει πως θα ένιωθε; Το ‘90 έγινε ο πόλεμος του Κόλπου, πως δεν υπήρχε βιαιότητα; Είναι πολύ περίεργο αυτό που θα πω, αλλά τώρα δεν υπάρχει. Αυτή τη στιγμή, αντικειμενικά, οι χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο είναι λιγότερες από παλαιότερες εποχες. Κάποτε, κατέβαινε ο Αττίλας ο Ούνος και έσφαζε όποιον έβρισκε μπροστά του. Τώρα εχουμε εξεγέρσεις μέσα στις πόλεις. Βιώνουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα κατασταση. Δεν έχουμε κοινωνική ειρήνη, αυτό είναι πολύ επικινδυνο. Γιατί, αν δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη, εμφανίζεται μια συνθήκη, στην οποια η επαναστατικότητα του κόσμου κατευθύνεται προς την άκρα δεξιά. Η ασφαλεια και η ελευθερια είναι ένα διπολο, το ένα καθεται από τη μια και το άλλο από την άλλη. Όταν είσαι ελεύθερος, δε νιώθεις ασφαλής και δεν πρέπει να νιώθεις. Άλλα, αυτό είναι το τιμημα της ελευθεριας. Όταν είσαι ασφαλής, δεν είσαι ελεύθερος και αυτό είναι το τίμημα της ασφάλειας. Όταν δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη λοιπόν, ο κόσμος τείνει να παραδίδει την ελευθερία του για να νιώσει ασφαλής. Όταν υπάρχει κοινωνική ειρήνη, οι χώρες τείνουν να προσπαθούν να μπουν η μια μέσα στην άλλη. Ενδεχομένως, λοιπόν, σε μια άλλη δεκαετία να ήταν τα πράγματα πιο ήσυχα στο δρόμο, αλλά δεν ήταν τα πράγματα πιο ήσυχα στον κόσμο. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν πόλεμοι στην Ευρώπη. Αλλά, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη. Πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία, γιατί μπορεί να μπλέξουμε πολύ άσχημα. Πολύ πιθανόν ξαφνικά να κλείσουν τα σύνορα και να τρωγόμαστε μεταξύ μας, σε επίπεδο κρατικό, το οποίο θα είναι αρκετά χειρότερο.
Εσύ είσαι ελεύθερος άνθρωπος; Στο μέτρο που μπορείς να είσαι.
Κανείς δεν είναι ελεύθερος. Τηρούμενων των αναλογιών, ναι είμαι πολύ ελεύθερος. Στο σύστημα, όμως, στο οποίο ζούμε, η ελευθερία έχει να κάνει με την οικονομική ευμάρεια. Και επειδή ζούμε μια αναδίπλωση αυτού του συστήματος και όχι την ανάπτυξη του, κανείς δεν είναι ελεύθερος αυτή τη στιγμή. Κανείς. Και κανείς δε θα είναι για πολύ καιρό. Έχουμε ατομική ελευθερία και ελευθερία του λόγου. Και έχουμε και πολλή περισσότερη από ότι παλιότερα. Αλλά δεν είμαι σίγουρος αν έχουμε πραγματική ελευθερία στον τρόπο ζωής. Βλέπω ότι κατά μια άρρωστη έννοια τα πράγματα προχωράνε προς το καλύτερα. Και μόνο το ό,τι μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε για πράγματα που ήταν αδιανόητο να διαμαρτυρηθείς παλιότερα, αυτό είναι πολύ καλό. Ο καθένας από εμάς έχει βήμα στο Ιnternet, όλα αυτά είναι πολύ θετικά. Αλλά, υπάρχει κατακερματισμός στην επικοινωνία και όλοι έχουν άποψη. Αυτό είναι μελίσσι, δεν υπάρχει φωνή πια. Ο κάθε άνθρωπος είναι μέσο, Ό,τι δηλαδή. Εγώ, λόγου χάρη, στο facebook έχω 3.500 ανθρώπους, κι εσύ μπορεί να έχεις 500 κάποιος άλλος να έχει 1.ΟΟΟ. Μπορείς, λοιπόν, να επικοινωνήσεις σε ένα ακροατήριο την οποιαδήποτε σκέψη σου. Η σκέψη, όμως, έτσι χάνεται. Είναι ψύλλος στα άχυρα μια σκέψη. Δεν έχει, πλέον, καμιά αξία το να βγεις σε ένα μέσο μεγάλο, όπως στην τηλεόραση. Τα πράγματα είναι κατευθυνόμενα με έναν τρόπο πολύ συγκεκριμένο, αλλά δεν είναι πιο κατευθυνόμενα από ότι ήταν πιο παλιά. Ίσα ίσα, το καλό είναι ότι τότε το μέσο είχε απολυτή εξουσία. Ο τύπος, ως μια από τις εξουσίες, αυτή τη στιγμή είναι αποδυναμωμένος. Από την άλλη όμως, κάθε άνθρωπος μπορεί ελευθέρα να αποτυπώσει μια άποψη και είναι πολύ νωρίς για να δούμε τι σημαίνει αυτό. Και αυτή τη στιγμή δε σημαίνει απολύτως τίποτα. Αυτή τη στιγμή η άποψη σου χάνεται σε έναν ωκεανό απόψεων. Κανείς δε μπορεί να ισχυριστεί ότι η άποψη του είναι σωστή. Αν και η έννοια του σωστού και του λάθους έχει ατονήσει πλέον. Υπάρχει πολλαπλή αλήθεια. Δε μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει βασικά. Έχω μπερδευτεί παρά πολύ. Είμαι άνθρωπος, ο όποιος θέλει να υπάρχει κάτι σωστό και κάτι λάθος. Αλλά όχι με την παραδοσιακή έννοια, δε μπορώ να βάλω τον εαυτό μου ούτε στους νομοταγείς ούτε στους παραβατικούς. Δεν είμαι παραβατικός, γιατί δε θα παραβώ ποτέ ένα νόμο επειδή είναι νόμος. Όμως, δε θα ακολουθήσω ποτέ ένα νόμο με τον οποίο δε συμφωνώ. Αυτό δε με κάνει ούτε νομοταγή, ούτε παραβατικό. Νομοταγής είναι αυτός που θεώρει ότι ένα σύστημα, ένας κανονισμός πρέπει να γίνει σεβαστός για λογούς τάξης. Από την άλλη, παραβατικός είναι αυτός που πιστεύει ότι το σύστημα πρέπει να σπάσει με το ζόρι. Εγώ δε μπορώ να πιστέψω ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Έχω εσωτερική ηθική.
Ποια ένα η δίκια σου ηθική;
Δεν είναι συγκεκριμένη. Το βασικό είναι ότι εγώ δε θέλω να μετρώ αρνητικά στις ζωές των άλλων. Ακόμη και στο επίπεδο της μουσικής που γραφώ μπορεί να έχω ένοχες. Αν γράψω κάτι πολύ βαρύ, μπορεί να νιώσω άσχημα. Αλλά ξέρεις τι γίνεται; Υπάρχουν δύο δρόμοι στο μυαλό μου. Μπορείς να γίνεις κυνικός ή να παραμείνεις αφελής. Και εγώ κάνω παρά πολύ μεγάλο αγώνα για να παραμείνω αφελής. Γιατί αν προφυλάσσεις τον εαυτό σου συνεχεία, χάνεις τη ζωή σου, την εμπειρία του να ζεις, την ανθρωπινή κατάσταση. Η ανθρωπινή κατάσταση έχει να κάνει με το χάσιμο του έλεγχου και την εμπιστοσύνη. Ακόμη και σε περιστάσεις και καταστάσεις, πού ξέρεις ότι ζημιά θα σου κάνουν. Δε μιλάμε για το να είσαι ηλίθιος και να πας προς το θάνατο σου. Γιατί υπάρχουν πολλά άσχημα πράγματα. Μπορείς να πλακωθείς στα ναρκωτικά, μπορεί να μη μπορείς να πεις όχι, μπορείς να κανείς παρά πολλά πράγματα τα όποια θα σε καταστρέψουν. Δε μιλά για αυτοκαταστροφή. Μιλάω για πραγματική αφέλεια, μιλάω για πρόθεση και διάθεση να ζήσεις τη ζωή σου και να μην προστατέψεις τον εαυτό σου από τη ζωή σου την ιδία.
Και τώρα θα σε δούμε στις 8 Ιουνίου στο Βρυσάκι. Τι θα δούμε εκεί;
Έμενα, την κιθάρα μου και ένα drumset. Θα παρουσιάσω τα καινούρια μου κομμάτια και θα προσπαθήσω να δείξω αυτό ακριβώς που θέλω. Θα προσπαθήσω να το κάνω, χωρίς κανένα περισπασμό, χωρίς μπάντα, χωρίς ενορχήστρωση, χωρίς τίποτα. Με το ελάχιστο που μπορώ, με ένα μουσικό όργανο. Είναι η πρώτη φορά που το κάνω σε τέτοια κλίμακα. Προσπαθώ να επινοήσω τον εαυτό μου πάλι.
Από το Millionaire μέχρι το Ηallelujah, για την Αθήνα του σήμερα και την αδυναμία μας να είμαστε ελεύθεροι, την ανάγκη μας να πιστέψουμε σε κάτι ανώτερο και τις υπαρξιακές αγωνίες ενός καλλιτέχνη που προσπαθεί να επικοινωνήσει την αλήθεια του μέσα από τη μουσική του. Όλα αυτά συζητήσαμε με τον George Gaudy (aka Γιώργο Γουδή) σε ένα καφέ των Εξαρχείων, λίγο πριν την εμφάνισή του στο Βρυσάκι, το Σάββατο 8 Ιουνίου, στο πλαίσιο του Athens Fringe Live, Σε μία χορταστική και ανατρεπτική κουβέντα, ο ταλαντούχος τραγουδοποιός μοιράστηκε μαζί μας μερικές από τις αλήθειες του..
Η μέχρι τώρα πορεία σου είναι γεμάτη σημαντικές στιγμές, όπως η επιτυχία του «Μillionaire», το Jumping Fish και ο διαγωνισμός για το open act των Red Hot Chili Peppers, το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό «48 ώρες» και η περιοδεία με τους Groomz. Ποια από όλες θεωρείς εσύ ως την πιο κομβική;
Βασικά τώρα που τα άκουσα όλα μαζεμένα ψάρωσα. Θα έλεγα η στήριξη του Jumping Fish, που ήταν πολύ σημαντική για εμένα. Το πιο κομβικό όμως σημείο ήταν η κυκλοφορία του δίσκου. Έχοντας παίξει αρκετά χρόνια μουσική πριν, ήταν η πρώτη φορά που έβγαλα δικό μου υλικό. Αυτόν το δίσκο τον δούλεψα στο σπίτι και μου πήρε πάρα πολύ καιρό, χρειάστηκε να μάθω ηχοληψία και εκτός από το στάδιο των μίξεων που έκανε ο Stephen Fleming και το master που έκανε ο Βασίλης Λαγός, χρειάστηκε να κάνω όλο το υπόλοιπο μόνος μου. Η συνολική, λοιπόν, εμπειρία μου έμαθε πολλά πράγματα και τόνωσε την αυτοπεποίθηση μου.
Αυτήν τη στιγμή με τον Πάνο Μουζουράκη και τον Ρους έχετε δημιουργήσει ένα side project, τους Groomz. Το ιδιαίτερο με αυτό το συγκρότημα είναι ότι είστε τρεις μουσικοί που παράλληλα εναλλάσσετε ρόλους και ταυτόχρονα τρεις ισχυρές προσωπικότητες, καθένας από τους οποίους έχει την δικιά του πορεία μέσα στο χώρο. Κατά πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η αυτή η συνύπαρξη;
Κοίτα, είμαστε και 3 αγόρια. Σίγουρα πέραν από διάφορες εντάσεις που υπάρχουν, εγώ θεωρώ ότι είμαστε και φίλοι, γνωριζόμαστε από παλιότερα. Θεωρώ, λοιπόν, ότι είναι πολύ ωραίο το ότι παίζουμε μουσική όπως παίζαμε όταν ήμασταν 17 ή 18 χρονών και φτιάχναμε συγκροτήματα. Και δεν το κάναμε για κάποιο λόγο ή με κάποιο στόχο. Όλο αυτό έγινε από «καύλα». Παρόλο που το βγάλαμε άμεσα περιοδεία. Η όλη εμπειρία της περιοδείας ήταν πολύ όμορφη. Εξαντλητική, λόγω των χιλιομέτρων που διανύσαμε, αλλά οι στιγμές που ζήσαμε στην Καβάλα ή στην Κεραμωτή, λόγου χάρη, ήταν μοναδικές.
Είσαι άνθρωπος της Αθήνας ή της επαρχίας;
Της Αθήνας, 100%. Είμαι παιδί της πόλης. Όπως λέω, όμως, τελευταία σε συνεντεύξεις, η Αθήνα είναι σαν ένας άρρωστος συγγενής πια. Παρά το γεγονός ότι είναι πολύ οικεία, είναι το μέρος που μεγαλώσαμε και τα έχουμε ζήσει όλα. Αυτή τη στιγμή, όμως, έχεις την ίδια αίσθηση που έχεις όταν βλέπεις έναν άρρωστο συγγενή στο νοσοκομείο. Είναι αυτό που ξέρεις αλλά δεν είναι το ίδιο πια. Και κάτι πρέπει να γίνει για αυτό. Πιστεύω όμως ότι θα ανακάμψει. Πέρασε κατοχή η Αθήνα, δε μπορεί να μην ανακάμψει από αυτό.
Είσαι από τους ανθρώπους που λένε ότι θα μείνουν και δε θα φύγουν;
Έχω προσπαθήσει να φύγω και νομίζω ότι δεν τα κατάφερα. Δεν ξέρω γιατί. Μπορεί να μην ήταν της ιδιοσυγκρασίας μου το να μείνω στην Ολλανδία. Αλλά, κάθε φορά που σκέφτομαι να φύγω και κάνω καμιά βόλτα στην Πλάκα, ας πούμε, σκέφτομαι από πού πάω να φύγω. Δηλαδή, μου αρέσει εδώ, μου αρέσει ειλικρινά εδώ. Και μπορεί να μην υπάρχουν ευκαιρίες, αλλά από την άλλη κάποιος πρέπει να τις δημιουργήσει. Και αν δεν τον κάνουμε εμείς, ποιοι;
Μία έντονη ανάμνησή σου από την Αθήνα; Μια πολύ δυνατή, ουσιαστική στιγμή σου στην πόλη.
Εμένα μου αρέσει να βλέπω το ξημέρωμα. Μου αρέσει πιο πολύ από το ηλιοβασίλεμα, έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Και λόγω της δουλειάς που κάνω, αλλά και της ιδιοσυγκρασίας μου, το έχω δει περισσότερες φορές από το μέσο άνθρωπο νομίζω. Μου αρέσει το ξημέρωμα στο Λυκαβηττό, μου αρέσει το ξημέρωμα στο Μοναστηράκι, μου αρέσει στην ταράτσα του σπιτιού μου.
Τι μουσική άκουγες όταν ήσουν μικρός; Πως διαμορφώθηκε ο ήχος σου;
Όταν ήμουν 13 χρονών έπεσε στα χέρια μου ένα ανεπίσημο best of των Rolling Stones, που είχε τα παλιά κομμάτια με τον Brian Jones και πρέπει να το άκουσα 1.000.000 φορές, το «έλιωσα». Είχε μια αλητεία, έναν ερωτισμό και έναν τσαμπουκά που, ειδικά για την εφηβεία, ήταν υπέροχος. Με έκανε να νιώθω ότι οι Rolling Stones μιλάνε και για μένα. Αυτοί με βάλανε μέσα. Λόγω αυτού του cd αποφάσισα ότι θέλω να γράψω τραγούδια. Και, ακόμα, δε μπορώ να καταλάβω αν είναι τόσο ωραία όσο μου ακούγονται αυτά τα τραγούδια ή αν εγώ τα έχω ακούσει τόσο πολύ που έχουν μπει μέσα μου.
Πιστεύεις ότι η μουσική σου επικοινωνεί και δύσκολα συναισθήματα; Ότι έχει κάτι «βαρύ»;
Δεν είναι δύσκολο. Αυτή είναι η ζωή. Όποιος δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει αυτό, δεν είναι ειλικρινής, δεν είναι τίμιος. Εγώ ανέλαβα να αποτυπώσω σε αυτό το δίσκο πράγματα, από τα οποία έτρεχα να φύγω πάρα πολλά χρόνια. Σε κάποια φάση αναγκάστηκα να τα αντιμετωπίσω και με αυτόν τον τρόπο τα εξέφρασα. Δεν πιστεύω ότι είναι πιο βαριά από του μέσου ανθρώπου τις αγωνίες, αλλά, πιστεύω ότι δεν είναι όλοι σε θέση να τα κοιτάξουν κατάματα. Ο κορμός της αγωνίας στο album είναι υπαρξιακός. Και όπως λέει και ο Søren Kierkegaard, δεν υπάρχει άλλο άγχος εκτός από τη συντριβή της ύπαρξης από τη μη ύπαρξη. Ακόμη και τα ερωτικά κομμάτια του δίσκου έχουν να κάνουν με υπαρξιακή αγωνία.
Το Millionaire είναι γραμμένο για γυναίκα ή για την κρίση;
Δεν είναι γραμμένο για γυναίκα αλλά ούτε για την οικονομική κρίση. Είναι γραμμένο για έναν άνθρωπο στα πρόθυρα της απελπισίας. Αυτό είναι το Millionaire, δεν ξέρω τώρα ποια είναι η ανάγνωσή του. Κατάλαβα όμως κάτι όταν τραγουδούσα με τους Groomz. Στην πρόβα τα παιδιά επαναλαμβάνανε τους στίχους και σκέφτηκα ότι είναι πιο ωραίο να το τραγουδάς σε παρέα. Δηλαδή, όταν το τραγουδάς μόνο του, είναι ένα κομμάτι που είναι λίγο βαρύ, αλλά όταν τους άκουσα να επιστρέφουνε την απελπισία, ένιωσα ότι έχω παρέα σε αυτό και ήταν πολύ ωραίο.
Αυτήν την περίοδο γραφείς πάλι; Ποια είναι η ψυχολογική κατάσταση. Έχεις εικόνα για το δίσκο σε αυτή τη φάση;
Ο στόχος μου είναι να βγάζω EP, δηλαδή τέσσερα με πέντε κομμάτια κάθε έξι μήνες με μια σχετική περιοδικότητα. Να μπορώ να αποτυπώνω την κατάσταση κάθε φορά πιο αβίαστα, χωρίς να χρειάζεται να φτιάξω ένα ολόκληρο album. Και, όποτε, κλείνει ένας κύκλος μαζί με κάποια κομμάτια ακόμα να βγάζω ένα δίσκο. Τώρα πειραματίζομαι. Σίγουρα έχω εικόνα, δε θέλω να προδικάσω κάποια πράγματα για το αποτέλεσμα, αλλά έχω αρχίσει να ακούω παρά πολύ αυτή τη σκηνή που λέγεται americana. Ήταν μια αντίδραση των Αμερικάνων μουσικών προς το συγκεκριμένο είδος που είχαν στο Nashville, που είναι το αντίστοιχο δικό μας, δε θέλω να πω σκυλάδικο γιατί δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά έχει μια αντιστοιχία τέλος πάντων. Τα παιξίματα είναι όλα πολύ καθαρά, τα τραγούδια λίγο συμβατικά, το επίπεδο, βέβαια, είναι τεράστιο εκεί. Και αποφάσισαν να κάνουν έναν ήχο, η σκηνή του lo-fi, όπως λέγεται, να μην είναι τόσο γυαλισμένος. Προσπαθώ, λοιπόν, να κάνω κομμάτια που έχουν πολύ σύγχρονη συνείδηση, τη συνείδηση που έχουμε σήμερα με τον καινούριο τρόπο παράγωγης, αλλά με μέσα και όργανα που έχουν κατασκευαστεί και θα μπορούσαν να έχουν κατασκευαστεί μέχρι το 1965. Θέλω δηλαδή να παίξω με την καινούρια αντίληψη, αλλά με τα παλιά εργαλεία. Δεν ξέρω αν βγάζει νόημα όλο αυτό.
Καλύτερη στιγμή η στιγμή της ηχογράφησης η της ερμηνείας; Που νιώθεις πιο όμορφα;
Είναι τελείως διαφορετικό το high που παίρνεις από την κάθε στιγμή. Ως ένας άνθρωπος που έχω κάνει και τα δύο αρκετά. Έχω γράψει τα κομμάτια, τα έχω κάνει παράγωγη, τα έχω ηχογραφήσει μόνος μου και έχω δει πως είναι να ολοκληρώνεις μια δουλεία από την αρχή μέχρι το τέλος, σε όλα τα στάδια μέχρι και στο artwork του εξώφυλλου. Νομίζω, λοιπόν, ότι το πιο βαθύ high, το πιο πραγματικό, είναι όταν τελειώνεις μια ηχογράφηση. Είναι σχεδόν συγκινητικό ή ακόμα και λυτρωτικό. Αλλά το πιο άμεσο και το πιο έντονο είναι όταν παίζεις.
Εσύ γενικά πιστεύεις στην εικόνα; Ότι ένας ερμηνευτής όταν ανεβαίνει στη σκηνή πρέπει να έχει ένα ντύσιμο, ένα στήσιμο, ένα στυλ γενικότερα;
Δεν πιστεύω ότι η εικόνα έχει να κάνει τόσο με το ντύσιμο. Το ντύσιμο είναι βέβαια το πρώτο μέσο έκφρασης, που έχεις απέναντι στον κόσμο. Το πώς διαλέγεις να ντυθείς και να βγεις από το σπίτι σου λέει πολλά πράγματα για εσένα. Αλλά, αν μιλήσουμε τελείως ανοιχτά, μπορείς να υποκρίνεσαι ότι είσαι κάποιος πάνω στη σκηνή ή μπορείς να τραγουδάς ένα βίωμα. Είναι δυο διαφορετικές κατηγορίες performer και στηn δεύτερη δεν χρειάζονται ακροβατικά και ντυσίματα. Απλώς, πρέπει να είσαι τελείως αυθεντικός, το οποίο μπορεί να είναι και ψυχοφθόρο. Και είναι ψυχοφθόρο. Αλλά είναι πιο ευγενές. Δηλαδή, δεν είμαι ηθοποιός και σίγουρα προσέχεις τι θα φορέσεις αλλά δε το κανείς για να φαίνεσαι πιο όμορφος. Το κανείς για να μεταδώσεις καλυτέρα αυτό που πρέπει να μεταδοθεί. Δηλαδή δε μπορώ να βάλω χαβανέζικο πουκάμισο και να σου παίξω το Millionaire. Αλλά αυτό έχει να κάνει με το ότι εγώ το πιστεύω το Millionaire. Θα μπορούσε κάποιος να βγει με ένα χαβανέζικο πουκάμισο και να το κάνει swing και να μετρήσει το ίδιο, αλλά δε θα είναι το ίδιο. Έμενα, λόγου χάρη, μου αρέσει να κλείνω τις συναυλίες μου με το «Ηallelujah». Το «Ηallelujah» είναι σχεδόν banal, είναι πολύ παιγμένο κομμάτι και διασκευασμένο. Το θέμα, όμως, είναι ότι εγώ αυτό το κομμάτι το πιστεύω παρά πολύ και καταλαβαίνω ακριβώς τι προσπαθεί να πει. Έχω μεγάλη ταύτιση με αυτό και για αυτό το λέω. Το λέω, δηλαδή, για να μπορέσω και εγώ στο κλείσιμο μιας συναυλίας, στην όποια, ιδανικά, έχουμε μια ροη συναισθημάτων και ενεργείας με τους ανθρώπους που έχουν έρθει να με δουν, να λυτρωθώ. Για αυτό, λέω αυτό το τραγούδι, γιατί είναι λυτρωτικό. Θέλω να πω, για έμενα η συναυλία έχει συναισθηματικό αντίκτυπο.
Πρόσφατα, οι Imam Baildi έπαιξαν σε ένα μεγάλο φεστιβάλ της Αμερικής και στο κοινό τους ήταν ο Νick Cave. Εσύ, σε ποιο φεστιβάλ θα ήθελες να παίξεις κάποια στιγμή;
Εγώ είμαι στο κοινό του Nick Cave καταρχάς. Έχω ζηλέψει πάρα πολύ τη σκηνή από τα «Φτερά του έρωτα» του Wim Werdens, που παίζουν σε εκείνο το παλιό κτίριο στο Βερολίνο. Θα ήθελα να πάω στο Βερολίνο να παίξω εκεί. Αν όχι εκεί, σε κάτι αντίστοιχο, σε ένα τεράστιο lobby ξενοδοχείου. Θέλω να παίξω σε έναν τέτοιο βαρύ χώρο με πάρα πολύ κόσμο. Δεν ξέρω αν θα ήθελα να παίξω στο Coachella, λόγου χάρη, γιατί είναι και με τους hipsters συνδεδεμένο. Αυτή βέβαια είναι η τάση της εποχής. Η τάση της εποχής είναι να μην ακολουθείς την τάση της εποχής, είδες οξύμωρο; Αλλά δεν ξέρω αν θα ήθελα να παίξω στο Coachella αναγκαστικά ή στο Primavera. Θα ήθελα να παίξω σε ένα μεγάλο, ωραίο φεστιβάλ. Αλλά που; Σε ποια Πολιτεία; Στην Καλιφόρνια; Έχει πολύ ήλιο. Θα ήθελα να παίξω στο Glastonbury, στην Αγγλία. Γενικά, στα μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Αλλά, και στα ελληνικά. Έχω παίξει στο Αrk το οποίο μου άρεσε και είναι πολύ πιο κοντά στο mainstream από αυτά που συζητάμε. Αλλά, είναι μια ψευδαίσθηση και αυτό, γιατί και το Coachella έχει πολύ εμπορικά ονόματα. Δηλαδή, είμαστε επαρχιώτες και ψαρωμένοι, γιατί σνομπάρουμε το mainstream φεστιβάλ, ενώ στην πραγματικότητα τα φεστιβάλ στα οποία στοχεύουμε είναι τα πιο mainstream φεστιβαλ του κόσμου. Υπό αυτήν την έννοια, θα ήθελα να παίξω σε ένα φεστιβάλ που παίζει ο Nick Cave σίγουρα, έτσι για το γαμώτο.
Εσύ πιστεύεις ότι είσαι εμπορικός; Σε ποια σκηνή ανήκεις; Με όλο αυτό το πράγμα που συμβαίνει στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια, εσύ που ανήκεις;
Εγώ δεν ανήκω πουθενά. Έχω, δηλαδή, ξεκινήσει ως ανεξάρτητος και προοδευτικά έχω παίξει και με τους πιο mainstream ανθρώπους που κυκλοφορούν. Γιατί, για εμένα, ο διαχωρισμός είναι ψευδής. Είναι όλα θέμα αισθητικής και το θέμα είναι να διατηρείς τη δική σου και να παραμένεις ακέραιος. Όλα είναι θέμα ακεραιότητας. Η ακεραιότητα, πλέον, είναι η βασικότερη αξία μου. Το θέμα είναι από όπου περνάς, να μένεις ακέραιος. Και όσον και αν φαίνεται περίεργο, το λέω περισσότερο για την ανεξάρτητη σκηνή παρά για τη mainstream. Δηλαδή, ενώ στη mainstream σκηνή, αισθάνθηκα περισσότερη ελευθερία. Παρόλο, που ενδεχομένως να έχω κατηγορηθεί που μπήκα. Η ανεξάρτητη σκηνή είναι ένα ναρκοπέδιο, στο οποίο περιμένει ο καθένας να κανείς τη στραβή και να πει το λάθος σου. Αλλά το χειρότερο από όλα είναι ότι δεν προχωρεί τίποτα έτσι. Προχωρεί μόνο ελεύθερα, ανοικτά και με υλικό, δουλεία και προσπάθεια. Η αισθητική και η ποιότητα πάντα θα επικρατήσουν και πάντα θα φάνουν. Οπού κι αν είσαι, όποιος κι αν είσαι. Ο κόσμος έχει ένστικτο. Έχουμε μια τάση να σνομπάρουμε τον κόσμο σαν σκηνή, η δίκια μου σκηνή, αν πούμε ότι ανήκω στην ανεξάρτητη σκηνή. Το οποίο είναι μεγάλο λάθος και θα μας καταστρέψει. Ο κόσμος έχει καλό ένστικτο και οι περισσότεροι καταλαβαίνουν πολύ καλά αυτό που έχεις να πεις. Αν, βέβαια, έχεις κάτι να πεις.
Η δική σου αισθητική ποια είναι;
Δεν ξέρω. Η δίκια μου αισθητική είναι η δίκια μου αισθητική. Δε θα την κρίνω εγώ, θα την κρίνει κάποιος άλλος. Ξέρω, όμως, ότι έχω μεγαλώσει σε ένα σπίτι ζωγράφων. Όλοι μου οι κοντινοί συγγενείς είναι ζωγράφοι και μερικοί πιο μακρινοί είναι μουσικοί. Και τέλος πάντων, έχω μεγαλώσει σε ένα σπίτι το οποίο είχε αισθητική. Και όχι μόνο είχε αισθητική, είχε έμμονη με την αισθητική. Νομίζω ότι η αισθητική υπερίσχυε της λειτουργικότητας σε όλα. Δηλαδή, μπορεί να μην έκλεινε το ψυγείο. Αλλά είχαμε πιάνο με ουρά, κατάλαβες; Και αυτό με έχει επηρεάσει και έμενα. Έτσι έχω μεγαλώσει. Χωρίς αισθητική δεν αντέχω. Χωρίς συγκεκριμένη μάλλον αισθητική. Δε μπορώ να αφήνω τα πράγματα στην τύχη. Δε μπορώ να βάλω ένα ζευγάρι παπούτσια επειδή απλά κυκλοφορεί. Πρέπει να ξέρω γιατί το κάνω. Πρέπει να μου αρέσει. Αυτό είναι το πιο βασικό από όλα. Και ο ήχος που προσπαθώ να βγάλω έχει να κάνει και με αυτό. Οι φόρμες δηλαδή στις όποιες διαλέγω να πατήσω ή να μη σεβαστώ ή να σεβαστώ. Είμαστε και στο μεταμοντερνισμό και μπορούμε να παίξουμε με τις φόρμες. Η ιδία η φόρμα γίνεται δομικό στοιχειό. Μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις. Ολοκληρωμένη φόρμα να την κανείς ότι θέλεις. Μπορείς να την κοροϊδέψεις, μπορείς να αναφερθείς σε αυτήν, μπορείς να την αναπαράγεις, μπορείς να την κάνεις ό, τι γουστάρεις. Και αυτό δίνει μια ελευθερία, αλλά είναι από την άλλη και ένας φασισμός. Αλλά, δίνει μια ελευθερία στο ότι μπορείς να διαλέξεις το που κάθεσαι, το που βρίσκεσαι. Εγώ δεν είμαι ρόκας, λόγου χάρη, αλλά μπορώ να γράψω ένα κομμάτι το οποίο αναφέρεται στη ροκ. Δηλαδή, ο ήχος πια έχει μια κατασκευή. Όταν ήθελες να παίξεις τη δεκαετία του ‘40 έπαιζες στυλ. Θέλω να πω έπαιζες swing, έπαιζες χορούς, έπαιζες tango, έπαιζες bolero. Οι μπάντες γνωρίζανε πολύ καλά πως το να κάνουν αυτό. Εκεί, οι μπάντες του 2013 είναι που έχουν το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν να ασχοληθούν με τα δομικά στοιχειά. Γιατί προσπαθούμε να αναφερθούμε σε κάτι, το οποίο πρέπει να ξέρουμε πρώτα να το κάνουμε παρά πολύ καλά, για να μπορούμε να αναφερθούμε σε αυτό. Αλλιώς είναι κακέκτυπο. Δηλαδή, άμα θες να αναφερθείς στο swing, να το αποδομήσεις, πρέπει να ξέρεις να το παίζεις. Πρέπει να έχεις πολύ βαθιά γνώση για να κανείς μια σωστή αποδόμηση. Και είμαι πολύ τυχερός που έχω στην πλάτη μου 20 χρονιά μουσικής παιδείας και έχω κατανοήσει βαθιά κάποια πράγματα.
Αν φανταστείς το εαυτό σου μετά από ένα ικανό διάστημα χρονου,20 χρονιά, που θα ήθελες να είναι η μουσική σου;
Είμαι φιλόδοξος. Θέλω να ακουστώ παντού. Μακάρι να μπορέσω να σπάσω και το σύνορο της Ελλάδας. Δε ξέρω καθόλου τι θα γίνει. Αυτό που φαντάζομαι είναι ότι εγώ, κάποια στιγμή, μέσα σε αυτά τα είκοσι χρονιά μπορεί και να μην ασχολούμαι με το performance και να συγκεντρωθώ στο γράψιμο, το οποίο αρέσει παρά πολύ. Και θα ήθελα, ίσως, κάποια στιγμή στο μέλλον, δε ξέρω στο ποσό κοντινό, να συνεχίσω σπουδές στη σύνθεση. Να μάθω να γραφώ για κινηματογράφο που μου αρέσει πολύ. Να μάθω να κάνω καλυτέρα αυτό που κάνω. Να μάθω την τέχνη μου, να προσπαθήσω να την εξαντλήσω. Όποτε, η δική μου φαντασίωση είναι ότι θα έχω ένα ωραίο σπίτι στην Ελλάδα. Αν και ξέρω ότι μπορεί να φύγω κάποια στιγμή. Μπορεί να μη το θέλω πολύ. Ξέρω, όμως, ότι μπορεί να περάσω μια περίοδο κάπου. Αλλά, θα ήθελα να έχω ένα ωραίο σπίτι στην Ελλάδα, κάπου κοντά σε νερό, στην Κρήτη ίσως, και να γραφώ μουσική.
Εσύ είσαι άνθρωπος του τώρα; Ζεις στο παρόν η στο παρελθόν;
Δε ζω σε κανένα παρελθόν. Ζων στο παρόν, είμαι άνθρωπος της γενιάς μου ακριβώς . Κάπου διάβαζα ότι είμαστε ναρκισσιστές και ότι καταστρέφουμε τον έρωτα. Έτσι είναι. Το πιστεύω αυτό. Βεβαία, είναι εγγενές στον άνθρωπο αυτό. Αλλά, εγώ αναγνωρίζω την τάση που υπάρχει προς το ναρκισσισμό και από τον εαυτό μου. Μπορείς, άμεσα, να φτιάξεις κάτι στο σπίτι σου και να το ανεβάσεις στο Ιntenet και να δεις άμεσα σε ποιον αρέσει και σε ποιον όχι. Επικοινωνείται πιο εύκολα η εικόνα. Και μπορείς να επινοήσεις έναν εαυτό ή κάτι και να το πιστέψεις και εσύ ο ίδιος ακόμα ότι είσαι αυτό. Θέλω να πω ότι η προσδοκία σου και η φαντασίωση σου μπορεί να γίνει πραγματικότητα πιο εύκολα. Και αυτή η κατασκευή του εαυτού σου όταν ασχολείσαι με την τέχνη μπορεί να είναι χρήσιμη. Αλλά, πλέον, το κάνουν όλοι. Δηλαδή, το να ανήκεις σε μια σέχτα, σε μια ομάδα, να έχεις μια αισθητική συγκεκριμένη και να είσαι αναφορικός σε κάτι είναι ακόμα πιο εύκολο στην εποχή μας. Και στα χρονιά του μοντερνισμού ήταν εύκολο. Αλλά τώρα είναι υποχρεωτικό. Η ενηλικίωση μας αργεί περισσότερο, είτε έρχεται πολύ νωρίτερα. Είναι ένα τρομερό παράδοξο.
Πιστεύεις ότι ζούμε βιαιες αλλαγες; Θα ηθελες να εχεις μεγαλωσει σε προηγουμενες δεκαετιες, που ισως τα πραγμα να ηταν πιο ευκολα;
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς. Αλλά, ποιος ξέρει πως θα ένιωθε; Το ‘90 έγινε ο πόλεμος του Κόλπου, πως δεν υπήρχε βιαιότητα; Είναι πολύ περίεργο αυτό που θα πω, αλλά τώρα δεν υπάρχει. Αυτή τη στιγμή, αντικειμενικά, οι χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο είναι λιγότερες από παλαιότερες εποχες. Κάποτε, κατέβαινε ο Αττίλας ο Ούνος και έσφαζε όποιον έβρισκε μπροστά του. Τώρα εχουμε εξεγέρσεις μέσα στις πόλεις. Βιώνουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα κατασταση. Δεν έχουμε κοινωνική ειρήνη, αυτό είναι πολύ επικινδυνο. Γιατί, αν δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη, εμφανίζεται μια συνθήκη, στην οποια η επαναστατικότητα του κόσμου κατευθύνεται προς την άκρα δεξιά. Η ασφαλεια και η ελευθερια είναι ένα διπολο, το ένα καθεται από τη μια και το άλλο από την άλλη. Όταν είσαι ελεύθερος, δε νιώθεις ασφαλής και δεν πρέπει να νιώθεις. Άλλα, αυτό είναι το τιμημα της ελευθεριας. Όταν είσαι ασφαλής, δεν είσαι ελεύθερος και αυτό είναι το τίμημα της ασφάλειας. Όταν δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη λοιπόν, ο κόσμος τείνει να παραδίδει την ελευθερία του για να νιώσει ασφαλής. Όταν υπάρχει κοινωνική ειρήνη, οι χώρες τείνουν να προσπαθούν να μπουν η μια μέσα στην άλλη. Ενδεχομένως, λοιπόν, σε μια άλλη δεκαετία να ήταν τα πράγματα πιο ήσυχα στο δρόμο, αλλά δεν ήταν τα πράγματα πιο ήσυχα στον κόσμο. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν πόλεμοι στην Ευρώπη. Αλλά, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη. Πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία, γιατί μπορεί να μπλέξουμε πολύ άσχημα. Πολύ πιθανόν ξαφνικά να κλείσουν τα σύνορα και να τρωγόμαστε μεταξύ μας, σε επίπεδο κρατικό, το οποίο θα είναι αρκετά χειρότερο.
Εσύ είσαι ελεύθερος άνθρωπος; Στο μέτρο που μπορείς να είσαι.
Κανείς δεν είναι ελεύθερος. Τηρούμενων των αναλογιών, ναι είμαι πολύ ελεύθερος. Στο σύστημα, όμως, στο οποίο ζούμε, η ελευθερία έχει να κάνει με την οικονομική ευμάρεια. Και επειδή ζούμε μια αναδίπλωση αυτού του συστήματος και όχι την ανάπτυξη του, κανείς δεν είναι ελεύθερος αυτή τη στιγμή. Κανείς. Και κανείς δε θα είναι για πολύ καιρό. Έχουμε ατομική ελευθερία και ελευθερία του λόγου. Και έχουμε και πολλή περισσότερη από ότι παλιότερα. Αλλά δεν είμαι σίγουρος αν έχουμε πραγματική ελευθερία στον τρόπο ζωής. Βλέπω ότι κατά μια άρρωστη έννοια τα πράγματα προχωράνε προς το καλύτερα. Και μόνο το ό,τι μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε για πράγματα που ήταν αδιανόητο να διαμαρτυρηθείς παλιότερα, αυτό είναι πολύ καλό. Ο καθένας από εμάς έχει βήμα στο Ιnternet, όλα αυτά είναι πολύ θετικά. Αλλά, υπάρχει κατακερματισμός στην επικοινωνία και όλοι έχουν άποψη. Αυτό είναι μελίσσι, δεν υπάρχει φωνή πια. Ο κάθε άνθρωπος είναι μέσο, Ό,τι δηλαδή. Εγώ, λόγου χάρη, στο facebook έχω 3.500 ανθρώπους, κι εσύ μπορεί να έχεις 500 κάποιος άλλος να έχει 1.ΟΟΟ. Μπορείς, λοιπόν, να επικοινωνήσεις σε ένα ακροατήριο την οποιαδήποτε σκέψη σου. Η σκέψη, όμως, έτσι χάνεται. Είναι ψύλλος στα άχυρα μια σκέψη. Δεν έχει, πλέον, καμιά αξία το να βγεις σε ένα μέσο μεγάλο, όπως στην τηλεόραση. Τα πράγματα είναι κατευθυνόμενα με έναν τρόπο πολύ συγκεκριμένο, αλλά δεν είναι πιο κατευθυνόμενα από ότι ήταν πιο παλιά. Ίσα ίσα, το καλό είναι ότι τότε το μέσο είχε απολυτή εξουσία. Ο τύπος, ως μια από τις εξουσίες, αυτή τη στιγμή είναι αποδυναμωμένος. Από την άλλη όμως, κάθε άνθρωπος μπορεί ελευθέρα να αποτυπώσει μια άποψη και είναι πολύ νωρίς για να δούμε τι σημαίνει αυτό. Και αυτή τη στιγμή δε σημαίνει απολύτως τίποτα. Αυτή τη στιγμή η άποψη σου χάνεται σε έναν ωκεανό απόψεων. Κανείς δε μπορεί να ισχυριστεί ότι η άποψη του είναι σωστή. Αν και η έννοια του σωστού και του λάθους έχει ατονήσει πλέον. Υπάρχει πολλαπλή αλήθεια. Δε μπορώ να καταλάβω τι συμβαίνει βασικά. Έχω μπερδευτεί παρά πολύ. Είμαι άνθρωπος, ο όποιος θέλει να υπάρχει κάτι σωστό και κάτι λάθος. Αλλά όχι με την παραδοσιακή έννοια, δε μπορώ να βάλω τον εαυτό μου ούτε στους νομοταγείς ούτε στους παραβατικούς. Δεν είμαι παραβατικός, γιατί δε θα παραβώ ποτέ ένα νόμο επειδή είναι νόμος. Όμως, δε θα ακολουθήσω ποτέ ένα νόμο με τον οποίο δε συμφωνώ. Αυτό δε με κάνει ούτε νομοταγή, ούτε παραβατικό. Νομοταγής είναι αυτός που θεώρει ότι ένα σύστημα, ένας κανονισμός πρέπει να γίνει σεβαστός για λογούς τάξης. Από την άλλη, παραβατικός είναι αυτός που πιστεύει ότι το σύστημα πρέπει να σπάσει με το ζόρι. Εγώ δε μπορώ να πιστέψω ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Έχω εσωτερική ηθική.
Ποια ένα η δίκια σου ηθική;
Δεν είναι συγκεκριμένη. Το βασικό είναι ότι εγώ δε θέλω να μετρώ αρνητικά στις ζωές των άλλων. Ακόμη και στο επίπεδο της μουσικής που γραφώ μπορεί να έχω ένοχες. Αν γράψω κάτι πολύ βαρύ, μπορεί να νιώσω άσχημα. Αλλά ξέρεις τι γίνεται; Υπάρχουν δύο δρόμοι στο μυαλό μου. Μπορείς να γίνεις κυνικός ή να παραμείνεις αφελής. Και εγώ κάνω παρά πολύ μεγάλο αγώνα για να παραμείνω αφελής. Γιατί αν προφυλάσσεις τον εαυτό σου συνεχεία, χάνεις τη ζωή σου, την εμπειρία του να ζεις, την ανθρωπινή κατάσταση. Η ανθρωπινή κατάσταση έχει να κάνει με το χάσιμο του έλεγχου και την εμπιστοσύνη. Ακόμη και σε περιστάσεις και καταστάσεις, πού ξέρεις ότι ζημιά θα σου κάνουν. Δε μιλάμε για το να είσαι ηλίθιος και να πας προς το θάνατο σου. Γιατί υπάρχουν πολλά άσχημα πράγματα. Μπορείς να πλακωθείς στα ναρκωτικά, μπορεί να μη μπορείς να πεις όχι, μπορείς να κανείς παρά πολλά πράγματα τα όποια θα σε καταστρέψουν. Δε μιλά για αυτοκαταστροφή. Μιλάω για πραγματική αφέλεια, μιλάω για πρόθεση και διάθεση να ζήσεις τη ζωή σου και να μην προστατέψεις τον εαυτό σου από τη ζωή σου την ιδία.
Και τώρα θα σε δούμε στις 8 Ιουνίου στο Βρυσάκι. Τι θα δούμε εκεί;
Έμενα, την κιθάρα μου και ένα drumset. Θα παρουσιάσω τα καινούρια μου κομμάτια και θα προσπαθήσω να δείξω αυτό ακριβώς που θέλω. Θα προσπαθήσω να το κάνω, χωρίς κανένα περισπασμό, χωρίς μπάντα, χωρίς ενορχήστρωση, χωρίς τίποτα. Με το ελάχιστο που μπορώ, με ένα μουσικό όργανο. Είναι η πρώτη φορά που το κάνω σε τέτοια κλίμακα. Προσπαθώ να επινοήσω τον εαυτό μου πάλι.