Οι Monty Python δε χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Έξι μοναδικές προσωπικότητες ενώθηκαν και δημιούργησαν μια ομάδα που όμοια της δεν έχει ξαναϋπάρξει!
Ξεκίνησαν αρχικά από την τηλεόραση, μεταπήδησαν στο κινηματογραφικό πανί, κυκλοφόρησαν δίσκους και βιβλία και επηρέασαν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη σάτιρα μέχρι και σήμερα με το πρωτότυπο και ιδιαίτερο στυλ τους, τα ιδιοφυή σκετσάκια και τη γνήσια κωμική τους φλέβα.
Οι πιο καλοί οι σπουδαστές...
Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Terry Gilliam, Terry Jones και Michael Palin. Πέντε Βρετανοί και ένας Αμερικανός έγιναν μέλη της πιο θεοπάλαβης ομάδας του κόσμου! Πριν, όμως, από την επιτυχημένη τους πορεία ως Monty Python, υπήρξαν συμφοιτητές.
Cambridge: εκεί τέλειωσε την Ιατρική ο Chapman, εκεί σπούδασε Νομική ο Cleese, και κάπως έτσι γνωρίστηκαν οι δυό τους. Από το Cambridge πέρασε και ο Idle, που ως πρόεδρος της θεατρικής ομάδας επέτρεψε για πρώτη φορά να μπούν γυναίκες στη θεατρική ομάδα του Πανεπιστημίου. Το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης προτίμησαν οι Palin (Ιστορία) και Jones (Μεσαιωνική φιλολογία). Palin και Jones, συναντήθηκαν στο θεατρικό σύλλογο του Πανεπιστημίου. Ο Αμερικανός της παρέας Gilliam, σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, πριν τον κερδίσει επαγγελματικά το σκίτσο.
Η πρώτη καθοριστική συνάντηση, και η «γέννηση» των Monty Python
Οι Monty Python σχηματίστηκαν το Μάιο του 1969 σε ένα ινδικό εστιατόριο στο Hampstead, όπου κάθισαν για πρώτη φορά και τα έξι μέλη μαζί, δουλεύοντας τα κείμενα μιας νέας σατιρικής σειράς για λογαριασμό του BBC.
Ο τίτλος της: "Monty Python’s Flying Circus". Μια σειρά από σατιρικά σκετς που άφησαν εποχή, με το ανατρεπτικό και πάντα καυστικό χιούμορ των έξι. Το πρώτο επεισόδιο βγήκε στον αέρα τον Οκτώβριο του '69 και αμέσως έκανε αίσθηση με τα τολμηρά και κοφτερά κείμενα, τις απίθανες μεταμφιέσεις και τα άφθονα ξεκαρδιστικά στιγμιότυπα.
Καταργώντας τα στερεότυπα και ξεριζώνοντας τις συντηρητικές αντιλήψεις χρόνων, οι Monty Python χάρισαν στο κοινό αυτό που είχε ανάγκη. Ένα πρωτοποριακό, ποιοτικό και διασκεδαστικό τηλεοπτικό πρόγραμμα. Η σειρά ολοκληρώθηκε το 1974, μετά από τέσσερις επιτυχημένες σεζόν και 45 συνολικά επεισόδια.
5+2 ταινίες
Οι Monty Python απέκτησαν εκατομμύρια πιστούς οπαδούς μετά την εμφάνισή τους στον κινηματογράφο. Οι ταινίες τους ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο και αγαπήθηκαν όπου και αν προβλήθηκαν. Φυσικά, δεν έλειψαν και οι αντίθετες αντιδράσεις (τους λόγους θα τους εξηγήσουμε παρακάτω αναλυτικά).
Γύρισαν συνολικά πέντε ταινίες, τρείς από αυτές με πρωτότυπο σενάριο και δύο με αποσπάσματα από ζωντανές τους εμφανίσεις και σκετς από την πρώτη και δεύτερη σεζόν του "Flying Circus".
Ας δούμε όλες τις ταινίες με χρονολογική σειρά:
And Now For Something Completely Different (1971)
Μια επιλογή από τα πιο απολαυστικά σκετς της πρώτης και δεύτερης περιόδου του τηλεοπτικού "Flying Circus", γυρισμένα ξανά από την αρχή, με ελάχιστες προσθήκες.
Ξεχωρίζουν, όπως πάντα, τα σκίτσα του Terry Gilliam, οι ιστορίες με τις γριούλες που τραμπουκίζουν νεαρούς, το αγγλοουγγρικό λεξικό γραμμένο επίτηδες λάθος και το πιο αστείο ανέκδοτο του κόσμου που εξολόθρευσε τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, κάνοντάς τους να πεθάνουν... από τα γέλια!
Ειδική μνεία σε ένα από τα πιο διάσημα και επιδραστικά σκετς των Monthy Python, αυτό με το νεκρό παπαγάλο, που χρησιμοποίησε μέχρι και η συντηρητική πρωθυπουργός Θάτσερ το 1990 σε κάποια διάσκεψη (μετά από παρότρυνση των συμβούλων της για να αυξήσει τη δημοφιλία της), σχολιάζοντας τη μασκότ των Δημοκρατικών, που ήταν ένας παπαγάλος.
Monty Python And The Holy Grail (1975)
Η αγαπημένη μου. Και τι δεν έχει αυτή η ταινία! Φανταστικά άλογα, καρύδες που μιμούνται τον καλπασμό τους, ασυνήθιστους τρόπους για να ξεχωρίσεις μια μάγισσα, πανίσχυρους μάγους, το πιο φονικό και μοχθηρό κουνέλι στην ιστορία του σινεμά, έναν ματωμένο παρολίγο γάμο, αλλόκοτες δεσποσύνες κλεισμένες σε πύργο, δειλούς ιππότες, γενναίους, μαύρους ιππότες, που αγωνίζονται μέχρι τελευταίας ρανίδας του αίματός τους, επικίνδυνες γέφυρες που μπορείς να τις περάσεις μόνο αν απαντήσεις σωστά σε τρεις ερωτήσεις. Και πάνω από όλα, μια ιερή αποστολή, την αναζήτηση του Άγιου Δισκοπότηρου.
Ουσιαστικά, πρόκειται για την πρώτη ταινία των Month Python με πρωτότυπο σενάριο. Μια τρελή κωμωδία που παράλληλα σατιρίζει τη μεσαιωνική εποχή, τις Επιστήμες, τη θρησκεία, το Μαρξισμό και όχι μόνο. Με ένα από τα πιο ανατρεπτικά φινάλε στην ιστορία των Monty Python. Στο ρόλο του Βασιλιά Αρθούρου ο μοναδικός Graham Chapman.
Κάτι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι πως χρειάστηκε η οικονομική ενίσχυση των Led Zeppelin, Pink Floyd, και Genesis για την ολοκλήρωση της ταινίας!
Μonty Python’s Life Of Brian (1979)
Ο χαρακτηρισμός «βλάσφημοι» μάλλον πρέπει να θεωρηθεί τίτλος τιμής στην περίπτωση των Monty Pythons. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκαν μαζί το 1969 μέχρι και τη στιγμή που χώρισαν οι δρόμοι τους, δεν έπαψαν να τα βάζουν με όλα και όλους. Πολιτική, θρησκεία, στρατό, δικαστικό σώμα, Αστυνομία, γραφειοκρατία. Κάθε μορφή εξουσίας και λογοκρισίας ήταν στο στόχαστρο τους. Το πιο δυνατό τους όπλο ήταν το κοφτερό, ακραίο χιούμορ. Το δικό τους, μοναδικό, αναρχικό και τόσο αναγνωρίσιμο. Monty Python σημαίνει ανελέητη σάτιρα αλλά και αυθεντικές κωμικές καταστάσεις, τρελές μεταμφιέσεις, αστραπιαίες εναλλαγές ρόλων αλλά και μια δεμένη ομάδα πίσω από όλα αυτά.
Όμως, δεν είναι πάντα εύκολο να δεχτούν οι άλλοι αυτό που κάνεις. Στην τρίτη ταινία τους οι Monty Python αντιμετώπισαν μια πολύ μεγάλη δυσκολία.
Η ομάδα ήταν έτοιμη να ξεκινήσει γυρίσματα αλλά ο βασικός χρηματοδότης αποφασίζει να κάνει πίσω. Χαρακτηρίζει την ταινία προσβλητική προς το πρόσωπο του Ιησού και αποσύρει τη χρηματοδότηση. Τη λύση θα δώσει ένα σκαθάρι! Ο George Harrison, κιθαρίστας των Beatles και κολλητός του Eric Idle, θα βάλει υποθήκη το σπίτι του και θα δώσει τα χρήματα για να γυριστεί η ταινία. Κάνει και ένα μικρό πέρασμα ως κομπάρσος. Ο Idle θα δηλώσει αργότερα. «Ήταν το ακριβότερο εισιτήριο που πλήρωσε κάποιος για μια ταινία».
17 Αυγούστου 1979 κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταiνία "Life Of Brian" ή «Ένας προφήτης μα τι προφήτης» κατά το ελληνικότερον. Σε πολλές πόλεις της Βρετανίας δεν προβλήθηκε καν, στις Η.Π.Α. υπήρξαν διαμαρτυρίες έξω από τις αίθουσες από καλόγριες και ραββίνους, στην Ιρλανδία απαγορεύτηκε για οκτώ χρόνια η προβολή της και στη Νορβηγία για έναν χρόνο.
Προς αποκατάσταση της αλήθειας, η ταινία δεν ασχολείται τόσο με το πρόσωπο του Χριστού όσο με την εποχή του. Είναι μια καυστική σάτιρα για το φανατισμό, την υποκρισία και την εκμετάλλευση της πίστης των ανθρώπων. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο του καταλάθος Μεσσία Bryan θα συναντήσουμε και πάλι τον Chapman, ενώ οι διάλογοι της ταινίας είναι πάντα επίκαιροι και σημερινοί. Αρκεί να θυμηθούμε τις σκηνές με τα ιουδαϊκά κινήματα και τον αγώνα της Λορέτα ενάντια στην καταπίεση και ενάντια... στην πραγματικότητα. Είναι η πιο επιτυχημένη κωμωδία των Python και η πρώτη που θα σου έρθει στο μυαλό μόλις ακούσεις το όνομά τους. Στις εντελώς σουρεαλιστικές στιγμές της ταινιας ανήκουν οι σκηνές με το ανορθόγραφο σύνθημα στον τοίχο, η επική αντίδραση του Ρωμαίου φρουρού και η απαγωγή του Bryan από εξωγήινους!
Monty Python Live At The Hollywood Bowl (1982)
Η ταινία περιέχει την ξεσηκωτική ζωντανή εμφάνιση των Python, μπροστά σε κοινό, στη θεατρική σκηνή του Hollywood Bowl και διάφορα στιγμιότυπα από την εμφάνισή τους στη γερμανική τηλεόραση, την περίοδο '71-'72. Κινηματογραφήθηκε το 1980 και προβλήθηκε το 1982.
Αγαπημένες στιγμές της ταινίας: το διάσημο silly walk (έγινε μέχρι και εφαρμογή, παιχνίδι για κινητά!), ο Μάο Τσε Τουνγκ, ο Τσε Γκεβάρα, ο Λένιν και ο Καρλ Μαρξ ως συμμετέχοντες σε τηλεπαιχνίδι, ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ Γερμανών και αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων, το σκετσάκι στο ταξιδιωτικό γραφείο με έναν απολαυστικό Eric Idle σε ρεσιτάλ πολυλογίας και, τέλος, η διαφορετική εκδοχή της Κοκκινοσκουφίτσας.
Monty Python’s The Meaning of Life (1983)
Είναι η τελευταία φορά που βλέπουμε την ομάδα σε απαρτία και η τελευταία ταινία των Monty Python με πρωτότυπο σενάριο. Χωρίζεται σε εφτά κεφάλαια και εξερευνά το νόημα της ζωής από την αρχή της ύπαρξης έως το θάνατο. Σε κάποιες στιγμές το χιούμορ της ταινίας, εκτός από διασκεδαστικό και σουρεαλιστικό, γίνεται κατάμαυρο και βιτριολικό.
Κέρδισε το μεγάλο βραβείο της επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών το 1983, ενώ 40 χρόνια μετά παραμένει ακόμη ζωντανή και σύγχρονη. Ενδεικτικά, παραθέτω ένα απόσπασμα από την αρχή της ταινίας, όπου παρακολουθούμε τη γέννηση ενός μωρού.
Mητέρα: Είναι αγόρι ή κορίτσι;
Μαιευτήρας: Είναι κάπως νωρίς να του επιβάλλουμε ρόλους, δε νομίζεις;
Ολόκληρη η ταινία έχει απίστευτους διαλόγους και σκηνές ανθολογίας, όπως το λουκούλλειο γεύμα μέχρι σκασμού του Mr. Creosote (ένας αγνώριστος Terry Jones πίσω από την πληθωρική στολή) και ένα αλησμόνητο τραγουδάκι να ξεχωρίζει μέσα στα άλλα. Το τραγούδι της πολύτεκνης καθολικής οικογένειας.
Φυσικά, το ερώτημα σχετικά με το νόημα της ζωής δε θα μπορούσε να μείνει αναπάντητο. Το κατά Monty Python «Ευαγγέλιο»:
«Τίποτα σπουδαίο. Να είστε καλοί με τους ανθρώπους, να αποφεύγετε τα λιπαρά, να διαβάζετε ένα καλό βιβλίο κάθε τόσο, να κάνετε κανένα περίπατο και προσπαθήστε να ζήσετε με ειρήνη και αρμονία μαζί με ανθρώπους όλων των θρησκειών και εθνικοτήτων».
A Liar’s Autobiography: The Untrue Story Of Monty Python’s Graham Chapman (2012)
Ο Graham Chapman έφυγε από τη ζωή στις 4 Οκτωβρίου του 1989. Στα 48 του χρόνια. Πολύ νέος, πολύ νωρίς.
Το 2012, ο γιος του Terry Jones, Bill Jones, και οι Jeff Simposon και Ben Timlett σκηνοθέτησαν ένα 3D animation, βασισμένο στην αυτοβιογραφία του Chapman και τα ηχογραφημένα απόσπασματα που διαβάζει ο ίδιος.
Χωρίς τη συμμετοχή του Eric Idle αλλά με το ναι των υπολοίπων μελών των Pythons, ο Graham Chapman «ξαναζωντανεύει» στη μεγάλη οθόνη. Η ταινία μιλάει ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του Chapman, τον εθισμό του στο αλκοόλ, και τις ψυχικές διαταραχές που βίωνε κατά καιρούς. Μαθαίνουμε πώς ήταν τα παιδικά του χρόνια, η ανακάλυψη της σεξουαλικής του ταυτότητας, οι σπουδές του, η σχέση του με τους Monty Python και με την επιτυχία.
Όλοι οι σταθμοί της ζωής και της καριέρας του βρίσκονται εδώ. Από τη θαυμαστή μεταμόρφωσή του σε Oscar Wilde για τις ανάγκες της σειράς "Flying Circus" μέχρι το σκετς όπου παλεύει με αντίπαλο τον εαυτό του στο ρινγκ, ζωντανά στη σκηνή του Hollywood Bowl. Μια εμφάνιση που αποκτά ξεχωριστή σημασία, γνωρίζοντας όλες τις λεπτομέρειες εκείνης της περιόδου.
15 διαφορετικοί δημιουργοί εργάστηκαν για την πραγματοποίηση αυτής της ταινίας. 17 διαφορετικά στιλ animation δίνουν χρώμα, ζωή και φωνή στο θρυλικό και αγαπημένο μέλος της παρέας των έξι.
Monty Python Live (mostly) - One Down Five to Go (2014)
Η πολυαναμενόμενη επανένωση των Monty Python επί σκηνής, 45 χρόνια μετά το τηλεοπτικό τους ντεμπούτο.
Τον Ιούλιο του 2014 οι πέντε εναπομείναντες Python, John Cleese, Terry Gilliam, Eric Idle, Terry Jones και Michael Palin έδωσαν 10 παραστάσεις στο στάδιο O2 του Λονδίνου, χωρητικότητας 16.000 ατόμων. Κατάμεστο και στις 10 παραστάσεις. Η τελευταία παράσταση στις 20 Ιουλίου μεταδόθηκε μέσω δορυφόρου σε κινηματογράφους και τηλεοπτικούς δέκτες σε όλο τον κόσμο.
Το πρόγραμμα παρακολούθησαν συνολικά 50 εκατομμύρια άνθρωποι. Τα πιο διάσημα τραγούδια και νούμερα ακούστηκαν και ερμηνεύτηκαν για τελευταία φορά μπροστά σε ένα ενθουσιώδες κοινό όλων των ηλικιών. Φανερά συγκινημένοι οι ίδιοι, απέδειξαν πως δεν έχασαν ούτε για ένα λεπτό τη δημιουργική τους φλόγα και την κωμική τους φλέβα. Οι θεατές ήταν εξίσου συγκινημένοι, γιατί είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν ξανά, μετά από τόσα χρόνια, τα αγαπημένα τους είδωλα.
Εμφάνιση, έκπληξη έκαναν οι Stephen Hawking και Μike Myers.
Πολύ γλυκές και τρυφερές οι στιγμές, που οι ίδιοι οι Monty Pythons δε μπορούσαν να συγκρατήσουν τα γέλια τους και σταματούσαν για λίγο, παρασυρμένοι από τα χειροκροτήματα και το κοινό που ξεκαρδιζόταν από κάτω.
Δε θα μπορούσαν να λείψουν οι αναφορές των Μonty Python στον Graham Chapman, αγαπημένο φίλο και συνοδοιπόρο, πάντα με χιούμορ, χωρίς ποτέ να γίνονται μελό, και φυσικά η μαγική βραδιά της επανένωσης τους μόνο με έναν τρόπο θα γινόταν να κλείσει. Τραγουδώντας το "Always Look At The Bright Side Of Life".
Αυτές ήταν όλες οι ταινίες που γύρισαν μαζί οι Monty Pythons συν μια ταινία αφιερωμένη στον Graham Chapman.
Και στις πέντε ταινίες αλλά και στην επανένωση ξεχωριστό ρόλο είχε μια γυναικεία παρουσία, βασικό μέλος της ομάδας όλα αυτά τα χρόνια: η Carol Cleveland.
Monty Python: Το «φαινόμενο»
Οι Monty Python άλλαξαν μια για πάντα τους κανόνες της κωμωδίας, στη Βρετανία αλλά και παγκόσμια. Με το ταλέντο τους και την ευφυία τους έκαναν θαύματα. Η αξία τους παραμένει αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο, όπως και η επίδρασή τους:
Η ονομασία spam για τα ανεπιθύμητα e-mail προέρχεται από δικό τους σκετσάκι.
H Python, η γλώσσα προγραμματισμού για ιστοσελίδες, λογισμικά και ανάλυση δεδομένων, πήρε το όνομά της από την τηλεοπτική σειρά Monty Python που έβλεπε φανατικά ο ιδρυτής της Guido van Rossum.
Τον Ιανουάριο του 2020 η παρέα των έξι έχασε ένα ακόμα σημαντικό μέλος της, τον Terry Jones. Οι φίλοι και συνεργάτες του επί σειρά ετών τον αποχαιρέτησαν με ένα βιντεάκι-αφιέρωμα και, όπως είπαν και οι ίδιοι, ο Terry Jones μπορεί να έφυγε, αλλά οι χαρακτήρες που υποδύθηκε δε θα πεθάνουν ποτέ.
Σε άλλες συνεντεύξεις τους τόνισαν πως δε θα μπορούσαν σήμερα να δημιουργηθούν Monty Pythons. Όλα είναι πια ελεγχόμενα και δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης. Και αυτό είναι που λείπει από τη σημερινή εποχή: το αυθεντικό, πηγαίο, λυτρωτικό χιούμορ.
Oι Monty Python παρέμειναν για πάντα έξι ατίθασα και άτακτα παιδιά που με αυθάδεια έβγαλαν τη γλώσσα τους απέναντι στη σοβαροφάνεια και υποκρισία μιας ολόκληρης κοινωνίας. Όπως το μικρό παιδί στα καινούρια ρούχα του Βασιλιά, που αποκάλυψε πως στην πραγματικότητα ο Βασιλιάς είναι γυμνός.
Και ίσως αυτό να είναι το παραμύθι που τους ταιριάζει.