«Πολυπράγμων πολυοργανίστας, παραγωγός και συνθέτης. Χωρίς κανόνες, χωρίς συμβιβασμούς. Όλα σκοτεινά και μαύρα». Έτσι μας συστήνεται ο Ολλανδός Jason Köhnen στην προσωπική του ιστοσελίδα και, ακούγοντας τη μουσική του, δεν έχουμε λόγο να τον αμφισβητήσουμε. Γνωστός και με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Bong-Ra, ξεκίνησε με death metal, το γύρισε στην ηλεκτρονική μουσική, κατέληξε στην jazz και τώρα κινείται κάπου ανάμεσα στα τελευταία δύο είδη, χωρίς όμως να απαρνηθεί ποτέ το μακάβριο, σκοτεινό και μυστικιστικό χαρακτήρα που υιοθέτησε από τα πρώτα του βήματα.
Λατρεύει τη μυθολογία, δυσκολεύεται με την ανθρώπινη επαφή, ωστόσο υπόσχεται μία έντονη, βαθιά επαφή με το κοινό σε κάθε συναυλία του. Θα ήθελε πολύ να γράψει soundtrack για ταινία, προς το παρόν αρκείται στο να διοχετεύει τις άπειρες ιδέες του σε προσωπικές κυκλοφορίες.
Πιο πρόσφατο project του οι The Lovecraft Sextet, ένα σχήμα που ανακατεύει όλη του την προϊστορία, από black metal μέχρι πειραματικό jazz, από σαξόφωνο μέχρι synths και απόκοσμα φωνητικά, δημιουργώντας ατμόσφαιρες γεμάτες ένταση και μυστήριο.
Απόψε το βράδυ ο Jason και οι υπόλοιποι μουσικοί που τον συνοδεύουν θα μας παρουσιάσουν τις μοναδικές τους μουσικές στη σκηνή του Piraeus Club Academy. Με αφορμή τη συναυλία, μοιράστηκε μαζί μας μερικές σκέψεις, με τη χαρακτηριστική του λακωνικότητα και ευθύτητα.
MixGrill: Οι The Lovecraft Sextet ξεκίνησαν την πορεία τους το 2021, μέσω του άλμπουμ "In Memoriam". Τι θυμάσαι πιο έντονα από την εποχή της «γέννησης» αυτού του πρώτου άλμπουμ και γιατί επέλεξες το συγγραφέα μυθιστορημάτων τρόμου, H.P. Lovecraft, ως κύρια έμπνευση για το όνομα του γκρουπ;
Jason Köhnen: Ο Lovecraft επιλέχθηκε κυρίως για το στυλ του λεγόμενου κοσμικού τρόμου που τον καθιέρωσε, ένα στυλ με το οποίο πίστευα ότι θα ταίριαζε καλά η μουσική. Φανταστείτε ένα dark τζαζ σχήμα να παίζει σε ένα νυχτερινό κλαμπ, γεμάτο καπνούς, μελωδίες κοσμικού τρόμου.
M.G.: Είσαι ένας καλλιτέχνης με έντονες πνευματικές αναζητήσεις, που θέλει να εξελίσσεται, τόσο προσωπικά όσο και μουσικά, συνεχώς. Όσον αφορά τη μουσική, δεν φοβάσαι να πειραματιστείς και να δοκιμάσεις διαφορετικές μουσικές ταυτότητες και projects: Bong-Ra, Mansur, Celestial Season, The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble, The Thing With Five Eyes κ.λπ. Ποιο είναι το μουσικό σου υπόβαθρο, που σε οδήγησε σε μια τόσο ποικιλόμορφη καριέρα;
J.K.: Μεγάλωσα ως νεαρός μεταλάς, κυριευμένος από τη φαντασία υπέροχων άλμπουμ με heavy metal εξώφυλλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Iron Maiden, που με αιχμαλώτισαν στην πρώιμη εφηβεία. Ακουγοντάς τους, εξαφανιζόμουν σε ένα άγνωστο σύμπαν μυθικών, απόκρυφων στίχων και εικόνων. Αυτή ήταν η καλύτερη εκμάθηση ώστε να αναπτύξω τη φαντασία μου. Στην πορεία, ως μουσικός πλέον, αυτή ανέλαβε τα υπόλοιπα και άρχισε να συμπληρώνει τα κενά με τα δικά της «θαύματα».
M.G.: Πόση ενέργεια, έμπνευση και ψυχικά αποθέματα διαθέτεις για να ανταπεξέλθεις σε όλα αυτά τα project;
J.K.: Αν καταφέρεις να βρεις και να αξιοποιήσεις την προσωπική σου πηγή ενέργειας, τότε αυτή γίνεται απεριόριστη.
M.G.: Το 2022, κυκλοφόρησες δύο άλμπουμ με εντελώς διαφορετικό στυλ το ένα από το άλλο, το "Nights Of Lust" και "Miserere". Το "Nights Of Lust" ήταν εξαιρετικά ατμοσφαιρικό, με κινηματογραφική αισθητική και με έναν εξαιρετικό συνδυασμό dark jazz και synthwave ήχων. Το "Miserere" ήταν πιο σκοτεινό, με τα απόκοσμα και αιθέρια φωνητικά της Lilian Tong, εμπνευσμένο από τον Ψαλμό 51 του Ιταλού συνθέτη Gregorio Allegri. Ένα μοναδικό μουσικό πάντρεμα της όπερας και του black metal. Έπειτα, βγήκαν και δύο άλλες σημαντικές κυκλοφορίες: η limited έκδοση "Seekers Who Are Lovers" και το 2023, το αφιέρωμα στους Red Snapper "Image of You".
Όντας τόσο παραγωγικός; από πού αντλείς τα μουσικά σου θέματα; Εμπνέεσαι κυρίως από προσωπικές καταστάσεις της καθημερινής ζωής ή προτιμάς να δημιουργείς καθαρά φανταστικές καταστάσεις με τη μουσική σου;
J.K.: Κάθε κυκλοφορία είναι μια ιστορία από μόνη της. Πάντα εμπνεόμουν περισσότερο από τους σκηνοθέτες παρά από άλλους καλλιτέχνες. Θεωρώ κάθε άλμπουμ περισσότερο σαν μια σκηνοθετημένη ταινία. Ο μεγάλος δάσκαλος David Lynch είναι χαρακτηριστικό, αγαπημένο μου παράδειγμα. Κάθε του ταινία έχει ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό και ιστορία. το “The Elephant Man” είναι εντελώς διαφορετικό από το “Mulholland Drive” για παράδειγμα, αλλά ξέρεις ότι είναι ο Lynch όταν βλέπεις την ταινία. Προσπαθώ να δημιουργήσω την ίδια ιδέα. Το θέμα ενός άλμπουμ μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό, αλλά (ελπίζω) θα ακούσετε το άγγιγμα και το ύφος του Jason Köhnen.
Μ.G.: Και ερχόμαστε στο πιο πρόσφατο έργο, το audiobook "The Horror Cosmic". Μια έκδοση που συνοδεύεται από ένα εικονογραφημένο μυθιστόρημα, το οποίο μιλάει για τον υπαρξιακό φόβο του αέναου τίποτα, με συνθέσεις που λειτουργούν άψογα τόσο μέσα στην ιστορία όσο και έξω από αυτήν. Μελωδίες που χαράσσονται αμέσως στη μνήμη, γεμάτες μυστήριο και ένταση. Πριν μιλήσουμε για την επικείμενη εμφάνιση των The Lovecraft Sextet στην Αθήνα, θα ήθελα να σταθώ λίγο στο γεγονός ότι ο δίσκος είναι φτιαγμένος με τη λογική ενός soundtrack. Αφού διάβασα μια προηγούμενη συνέντευξή σου όπου αναφέρθηκε στην ταινία "November", ένα κινηματογραφικό διαμάντι από την Εσθονία που επίσης αγαπώ πολύ, η ερώτησή μου είναι η εξής: Θα σε ενδιέφερε να αναλάβεις ολόκληρη τη μουσική επένδυση μιας ταινίας, αν σου το ζητούσαν;
J.K.: Θα το ήθελα πολύ, ναι. Αλλά δυστυχώς η «παρέα» των δημιουργών soundtracks είναι πολύ κλειστή και δύσκολα διεισδύει κανείς. Ωστόσο, συμμετείχα στο soundtrack για το βιντεοπαιχνίδι “Alone In The Dark” το 2022.
M.G.: Στις 2 Μαΐου, η Αθήνα ετοιμάζεται να υποδεχτεί τους Lovecraft Sextet στο Piraeus Club Academy. Τι έχεις ετοιμάσει για αυτή την ξεχωριστή βραδιά;
J.K.: Μαζί θα βουτήξουμε σε ένα πιο αυτοσχεδιαστικό dark ambient live με εκρήξεις freejazz. Θα υπάρξουν themes από υπάρχοντα τραγούδια αλλά κυρίως η συναυλία θα είναι ένα σκοτεινό drony ηχοτοπίο, ένα ταξίδι στο άγνωστο. Υφολογικά θα τείνει περισσότερο προς την ατμόσφαιρα του άλμπουμ "Miserere".
M.G.: Πώς είναι η εμπειρία μιας ζωντανής εμφάνισης των The Lovecraft Sextet; Υπάρχει κάποια αλληλεπίδραση με το κοινό; Και ποια είναι η σχέση σας με το ελληνικό κοινό;
J.K.: Συνήθως αναπτύσσω με το κοινό μία πνευματική σύνδεση, προσκαλώντας το να με συνοδέψει στο μουσικό ταξίδι που του ετοιμάζω. Δεν θέλω να επιβάλλω τίποτα σε κανέναν. Αν οι άνθρωποι μπορούν και θέλουν να συνδεθούν μαζί μου, τότε θα συνταξιδέψουμε. Αν όχι, κανένα πρόβλημα. Εξαρτάται από τον καθένα ξεχωριστά πώς θέλει να βιώσει τη συναυλία.
Η τελευταία φορά που εμφανίστηκα στην Αθήνα ήταν με τους TKDE το 2013. Ήταν μια συναυλία από την οποία έχω καλές αναμνήσεις.
M.G.: Μέσα από τις περιοδείες και τα ταξίδια σου, συχνά γνωρίζεις άλλους πολιτισμούς. Είναι μια ευχάριστη διαδικασία αυτές οι αλλαγές;
J.K.: Ομολογώ πως είμαι κάπως εσωστρεφής. Δεν μου αρέσουν τα ταξίδια ή οι συναντήσεις με ανθρώπους. Προτιμώ να είμαι στο σπίτι.
M.G.: Σε ένα κείμενο στην προσωπική σου σελίδα γράφεις ότι τα τελευταία χρόνια η εφαρμογή του στωικισμού άλλαξε τη ζωή σου. Μια φιλοσοφία ζωής που γνώρισες χάρη στα έργα του Μάρκου Αυρηλίου. Στο άλμπουμ "Karma" του project Mansur, το πρώτο κομμάτι είναι αφιερωμένο σε αυτόν και τα υπόλοιπα κομμάτια στους στωικούς και τις διδασκαλίες τους: "Logos", "Pathos", "Eudaimonia" είναι μερικοί από τους τίτλους των συνθέσεων.
Ένα χρόνο αργότερα, το 2021, κυκλοφόρησες το "Minotaurus", εμπνευσμένο από την ελληνική μυθολογία, με τη Martina Horvath στα φωνητικά. Δύο άλμπουμ που ξεδιπλώνονται μουσικά με παραδοσιακούς τρόπους μέσα από μια μοντέρνα και εκλεπτυσμένη ματιά.
Ισχύουν οι παλιοί μύθοι σήμερα; Και τι συμβολίζουν για σένα; Ποιο είναι το πιο σημαντικό μάθημα που θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε στη ζωή μας από αυτούς;
J.K.: Δυστυχώς, δεν εκτιμούμε τους παλιούς μύθους γι' αυτό που είναι και για το πόσο θα μπορούσαν να μας διδάξουν πολύτιμα μαθήματα ζωής. Η μυθολογία είναι τα μηνύματα των προγόνων μας που μας μαθαίνουν να ξεχωρίζουμε τα εμπόδια της ζωής και τις «μα***ίες» που μας ταΐζουν οι θεσμοί ακόμα και σήμερα, που μας ωθούν στην αυτογνωσία και τη βελτίωση και μας αποκαλύπτουν την πραγματική ιστορία του παρελθόντος μας.
Όσο για το πιο σημαντικό μήνυμα που μας περνούν… Νομίζω ότι είναι το να λέμε την αλήθεια.
M.G. : Από το 1988, όταν ξεκίνησες το μουσικό σου ταξίδι ως τραγουδιστής και μπασίστας των BLUUURGH, μέχρι σήμερα, έχεις διανύσει μια αξιοσημείωτη πορεία ως μουσικός και παραγωγός. Στα 37 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και καλλιτεχνικής προσφοράς, ποια είναι τα ορόσημα που ξεχωρίζουν στην καριέρα σου;
J.K.: Όλη μου η πορεία είναι ένα ορόσημο από μόνη της. Κάθε project είχε τη δική του «καμπύλη μάθησης». Ξεκινώντας το, ποτέ δεν είχα ιδέα για το τι σκοπούς θέλω να πετύχω και για το πότε θα αισθανθώ (αν αισθανθώ) την όποια πλήρωση. Το να κάνεις μουσική, το να είσαι δημιουργικός προκύπτει φυσικά, με τη μεταμόρφωση μίας μεταφυσικής ιδέας σε απτή έκφραση. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ενασχόληση με τη μουσική έχει πνευματική και καθαρτική επίδραση.
M.G.: Επιστρέφω στο κύριο πρότζεκτ αυτής της συνέντευξης, τους The Lovecraft Sextet, ένα πρότζεκτ που τολμά να συνομιλεί με το θάνατο, που μετατρέπει το σκοτάδι σε δημιουργία, που αγκαλιάζει το αόρατο, με μελωδίες φτιαγμένες για ενδοσκόπηση και την κρυμμένη δύναμη που πηγάζει από μέσα μας. Μουσική που χρειάζεται αφοσίωση και ανοιχτή καρδιά.
Κατά τη γνώμη σου, ποιο είναι το χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει στους The Lovecraft Sextet και ποια είναι τα σχέδιά σου για το project στο μέλλον;
J.K.: Σε αυτό το project δεν με απασχολούν τυχόν ιδιαίτερα «χαρακτηριστικά». Αφήνω απλώς τα πράγματα να πάρουν το δρόμο τους, αποτυπώνοντας τις ιδέες μου σε άλμπουμ.
M.G.: Παρακολουθείς τις κριτικές που γράφονται για τα άλμπουμ σου; Σε επηρεάζουν;
J.K.: Όχι και τόσο. Τις διαβάζω μερικές φορές. Μου αρέσουν οι κριτικές, καλές ή κακές, αν τουλάχιστον ο κριτικός έχει πράγματι εντρυφήσει στη μουσική μου. Οι ρηχές κριτικές είναι τεμπέλικες και αυτό με ενοχλεί και το θεωρώ ασέβεια προς την ενέργεια και τη σκέψη που έχει μπει σε ένα άλμπουμ.
M.G. Μπορείς να μας δώσεις μια λίστα με τα πέντε αγαπημένα σου άλμπουμ όλων των εποχών;
J.K.: Αυτή είναι πολύ δύσκολη ερώτηση… Η προτίμησή μου κυμαίνεται ανάλογα με τη διάθεσή μου ή τα πράγματα που αντιμετωπίζω στη ζωή μου.
M.G. Η τεχνητή νοημοσύνη κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Είναι ένα εργαλείο που θα λύσει τα χέρια των καλλιτεχνών ή θα τους στερήσει την αυθεντικότητα;
J.K.: Όχι. Είναι ένα εργαλείο, και όπως κάθε άλλο εργαλείο, ο χρήστης είναι αυτός που αποφασίζει ποιος θα είναι ο σκοπός του. Ένα μαχαίρι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κόψει φαγητό για να φτιάξει ένα υπέροχο θρεπτικό γεύμα, ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σκοτώσει κάποιον. Ο χρήστης αποφασίζει το σκοπό του.
M.G.: Κλείνοντας, αφού σε ευχαριστήσω για την όμορφη συζήτηση, θέλω να σε ρωτήσω: Ο κόσμος μας, όπως τον αντιλαμβάνεστε, περιέχει περισσότερο σκοτάδι ή φως;
J.K.: Το ένα δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το άλλο!
Οι The Lovecraft θα εμφανιστούν απόψε, Παρασκευή 2 Μαΐου, στο Piraeus Club Academy. Περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια εδώ.