Οι Who δεν υφίστανται πια σα συγκρότημα. Έχουν απομείνει ο Pete Townshend και ο Roger Daltrey με διάφορους διακεκριμένους μουσικούς να τους συντροφεύουν στα εκάστοτε μουσικά εγχειρήματα τους. Είτε αποφασίζουν να τραγουδήσουν για τα 50 χρόνια των Who, είτε να παίξουν ολόκληρο το 'Quadrophenia', είναι παροπλισμένοι με μία allstar band. Σίγουρα υπάρχουν φορές που δίνουν την αίσθηση ότι είναι απλά μισθοφόροι που εκμεταλλεύονται το όνομα του συγκροτήματος. Και όμως φίλες και φίλοι, η χημεία που υπάρχει μεταξύ του Roger και του Pete είναι κάτι πολύ σπάνιο, το οποίο είναι ακόμα διακριτό στη σκηνή.
Ανάμεσα στις στάσεις της περιοδείας 'Who Hits 50', ο Roger και ο Pete αποφάσισαν να αναβιώσουν τον Μάγο του Φλίπερ, τη θρυλική τους ροκ όπερα 'Tommy', στα πλαίσια του Teenage Cancer Trust. Το 'Tommy' μάλιστα έχει γίνει ταινία με διάσημους rock χαρακτήρες όπως ο Arthur Brown, o Elton John και η Tina Turner. Έχει επίσης ανέβει στο θέατρο αρκετές φορές με άλλους συντελεστές.
Η αρχική ιδέα ήταν να το παίξουν ακουστικά, αλλά όπως ενημέρωσαν το κοινό κάτι τέτοιο ήθελε πολύ περισσότερες πρόβες. Ήταν ηλεκτρικός ο Μάγος λοιπόν, ζωντανά στο Royal Albert Hall του Λονδίνου την Πρωταπριλιά, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά (το 'Tommy' είχε παιχτεί ζωντανά τελευταία φορά το 1989). Η μπάντα έπαιξε ολόκληρη τη rock όπερα και δεν έμεινε εκεί. Συνέχισε με ένα best of mini-set. Πώς είναι όμως το 'Tommy' μετά από τόσα χρόνια;
Σε ένα γεμάτο Royal Albert Hall η ιστορία άρχισε να ξετυλίγεται με το "Overture", συνεχίζοντας στο "Amazing Journey" όπου ξέσπασαν ταυτόχρονα Roger και Pete. Ο Daltrey έκανε αερόβιες ασκήσεις με το μικρόφωνο, τυλίχτηκε με το καλώδιο και το πέταγε στον αέρα. Απ τη μεριά του Townshend είχε ξεκινήσει η λειτουργία του «αερόμυλου», της κλασσικής κίνησης σήμα-κατατεθέν της μπάντας. Όταν λες The Who σκέφτεσαι αυτόματα τον Keith Moon να διαλύει τα drums και τον Pete να κουνάει μανιασμένα το χέρι του σε κυκλικές κινήσεις, ενώ πατάει τις συγχορδίες.
Η υπόθεση της ροκ όπερας ξεκινάει με τον πιτσιρικά Tommy να βιώνει τη δολοφονία του εραστή της μητέρας του από τον στρατιωτικό πατέρα του που γυρίζει από τον πόλεμο. Ο μικρός αρχίζει να έχει ψυχοσωματικά προβλήματα και πιστεύει ότι έχει ολική τύφλωση. Στη συνέχεια ανακαλύπτει ότι έχει ταλέντο στα φλιπεράκια, όπου γίνεται πρωταθλητής. Τα κατορθώματα του γίνονται μόδα και θρησκεία από μανιακούς ακολούθους που πιστεύουν ότι πρόκειται για τον σωτήρα τους. Στο τέλος όμως τον αποκηρύσσουν και ο Tommy κλείνεται πάλι στον εαυτό του. Η μπάντα αφηγήθηκε όλο αυτό το τρελό σκηνικό από το σοκ του Tommy, τις θεραπείες με LSD, το θρίαμβο με τα φλιπεράκια μέχρι την εκτός ελέγχου λατρεία του.
H μπάντα στο live είχε δύο frontmen αφού ο Pete ήταν συνέχεια στο κέντρο της προσοχής. Τα φωνητικά στη συναυλία τα μοιραζόταν με τον Roger και τραγουδούσε πρώτα φωνητικά σε αρκετά κομμάτια. Έτσι είπαν το "1921" μισό-μισό αλλά το "Acid Queen" ήταν του Pete. Στα πρώτα ακόρντα του "Pinball Wizard" όλοι οι - ως επί το πλείστον - ηλικιωμένοι θεατές ήταν έξαλλοι. Μέχρι να φτάσει στο "We're not Gonna Take It" και το κλείσιμο του 'Tommy' o Pete βάραγε την κιθάρα του ανελέητα, πατώντας αλλεπάλληλα windmill chords.
Αφού τέλειωσε το 'Tommy' έφυγε το αναλόγιο που είχε μπροστά του ο Pete και μέσα στην ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα ξεκίνησε το "I Can't Explain". Η φωνή του Daltrey έχει γίνει πιο τραχιά με το πέρασμα του χρόνου. Τα τραγούδια έχουν περισσότερο γρέτζο και αναγκαστικά τα φωνητικά του ακούγονται διαφορετικά. Στο "Love Reign O'er Me" αυτό ακούγεται έντονα, ειδικά όταν έβγαζε τις κραυγές. Ώρες-ώρες ακούγεται σαν ψαγμένος λαϊκός βάρδος. Η ένταση της φωνής του όμως είναι ακόμα εκεί κι ας μασάει καμιά λέξη εδώ και εκεί. Μέσα στο πάθος της ερμηνείας του λούστηκε και με νερό καθώς έβγαζε τις τελευταίες κορόνες.
Στα drums δεν θα βρείτε τον Keith Moon αλλά έναν πολύ αξιόλογο αντικαταστάτη του, τον γιο του Ringo Starr, Zak Starkey. Αυτός είναι και το πιο σταθερό μέλος των Who τα τελευταία χρόνια, πλην των δύο βασικών και μη εξαιρετέων βέβαια. Ο Zak κάνει πολύ καλή δουλειά για να καλύψει το μεγάλο κενό που άφησε πίσω του ο Moon, με δυναμικά γεμίσματα και ρυθμικά κόλπα.
Η βραδιά έκλεισε με το "Baba O' Riley" και το "Won't Get Fooled Again", που έχουν ειδικό βάρος σαν συνθέσεις. Τα χοροπηδητά του Pete και η ενέργεια του Roger στο "Who Are You" και στο "I Can See for Miles" που είχαν προηγηθεί σε έκαναν να αναρωτιέσαι πως θα ήταν τα live τους στα '70s. Αν μετά από πέντε δεκαετίες υπερασπίζονται την ιστορία τους με αυτό τον τρόπο, τις παλιές εποχές σίγουρα δεν έμενε τίποτα όρθιο.
Λίγο η αμεσότητα του χώρου, λίγο η εμπνευσμένη απόδοση των Who, ο Μάγος του Φλίπερ πήρε σάρκα και οστά στο ψηλοτάβανο Royal Albert Hall. Ο Pete είπε ότι ευχαριστήθηκε πολύ το 'Tommy' εκείνο το Σάββατο. Οι γερο-ροκάδες που παρακολούθησαν το συγκρότημα σίγουρα συμφωνούσαν μαζί του καθώς όδευαν προς τις γειτονικές pub για να το γιορτάσουν τη μακροβιότητα της Αγγλικής rock σκηνής.
[Οι φωτογραφίες του άρθρου ανήκουν στον Ξενοφώντα Καράμπαλη και το Mix Grill]
Ανάμεσα στις στάσεις της περιοδείας 'Who Hits 50', ο Roger και ο Pete αποφάσισαν να αναβιώσουν τον Μάγο του Φλίπερ, τη θρυλική τους ροκ όπερα 'Tommy', στα πλαίσια του Teenage Cancer Trust. Το 'Tommy' μάλιστα έχει γίνει ταινία με διάσημους rock χαρακτήρες όπως ο Arthur Brown, o Elton John και η Tina Turner. Έχει επίσης ανέβει στο θέατρο αρκετές φορές με άλλους συντελεστές.
Η αρχική ιδέα ήταν να το παίξουν ακουστικά, αλλά όπως ενημέρωσαν το κοινό κάτι τέτοιο ήθελε πολύ περισσότερες πρόβες. Ήταν ηλεκτρικός ο Μάγος λοιπόν, ζωντανά στο Royal Albert Hall του Λονδίνου την Πρωταπριλιά, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά (το 'Tommy' είχε παιχτεί ζωντανά τελευταία φορά το 1989). Η μπάντα έπαιξε ολόκληρη τη rock όπερα και δεν έμεινε εκεί. Συνέχισε με ένα best of mini-set. Πώς είναι όμως το 'Tommy' μετά από τόσα χρόνια;
Σε ένα γεμάτο Royal Albert Hall η ιστορία άρχισε να ξετυλίγεται με το "Overture", συνεχίζοντας στο "Amazing Journey" όπου ξέσπασαν ταυτόχρονα Roger και Pete. Ο Daltrey έκανε αερόβιες ασκήσεις με το μικρόφωνο, τυλίχτηκε με το καλώδιο και το πέταγε στον αέρα. Απ τη μεριά του Townshend είχε ξεκινήσει η λειτουργία του «αερόμυλου», της κλασσικής κίνησης σήμα-κατατεθέν της μπάντας. Όταν λες The Who σκέφτεσαι αυτόματα τον Keith Moon να διαλύει τα drums και τον Pete να κουνάει μανιασμένα το χέρι του σε κυκλικές κινήσεις, ενώ πατάει τις συγχορδίες.
Η υπόθεση της ροκ όπερας ξεκινάει με τον πιτσιρικά Tommy να βιώνει τη δολοφονία του εραστή της μητέρας του από τον στρατιωτικό πατέρα του που γυρίζει από τον πόλεμο. Ο μικρός αρχίζει να έχει ψυχοσωματικά προβλήματα και πιστεύει ότι έχει ολική τύφλωση. Στη συνέχεια ανακαλύπτει ότι έχει ταλέντο στα φλιπεράκια, όπου γίνεται πρωταθλητής. Τα κατορθώματα του γίνονται μόδα και θρησκεία από μανιακούς ακολούθους που πιστεύουν ότι πρόκειται για τον σωτήρα τους. Στο τέλος όμως τον αποκηρύσσουν και ο Tommy κλείνεται πάλι στον εαυτό του. Η μπάντα αφηγήθηκε όλο αυτό το τρελό σκηνικό από το σοκ του Tommy, τις θεραπείες με LSD, το θρίαμβο με τα φλιπεράκια μέχρι την εκτός ελέγχου λατρεία του.
H μπάντα στο live είχε δύο frontmen αφού ο Pete ήταν συνέχεια στο κέντρο της προσοχής. Τα φωνητικά στη συναυλία τα μοιραζόταν με τον Roger και τραγουδούσε πρώτα φωνητικά σε αρκετά κομμάτια. Έτσι είπαν το "1921" μισό-μισό αλλά το "Acid Queen" ήταν του Pete. Στα πρώτα ακόρντα του "Pinball Wizard" όλοι οι - ως επί το πλείστον - ηλικιωμένοι θεατές ήταν έξαλλοι. Μέχρι να φτάσει στο "We're not Gonna Take It" και το κλείσιμο του 'Tommy' o Pete βάραγε την κιθάρα του ανελέητα, πατώντας αλλεπάλληλα windmill chords.
Αφού τέλειωσε το 'Tommy' έφυγε το αναλόγιο που είχε μπροστά του ο Pete και μέσα στην ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα ξεκίνησε το "I Can't Explain". Η φωνή του Daltrey έχει γίνει πιο τραχιά με το πέρασμα του χρόνου. Τα τραγούδια έχουν περισσότερο γρέτζο και αναγκαστικά τα φωνητικά του ακούγονται διαφορετικά. Στο "Love Reign O'er Me" αυτό ακούγεται έντονα, ειδικά όταν έβγαζε τις κραυγές. Ώρες-ώρες ακούγεται σαν ψαγμένος λαϊκός βάρδος. Η ένταση της φωνής του όμως είναι ακόμα εκεί κι ας μασάει καμιά λέξη εδώ και εκεί. Μέσα στο πάθος της ερμηνείας του λούστηκε και με νερό καθώς έβγαζε τις τελευταίες κορόνες.
Στα drums δεν θα βρείτε τον Keith Moon αλλά έναν πολύ αξιόλογο αντικαταστάτη του, τον γιο του Ringo Starr, Zak Starkey. Αυτός είναι και το πιο σταθερό μέλος των Who τα τελευταία χρόνια, πλην των δύο βασικών και μη εξαιρετέων βέβαια. Ο Zak κάνει πολύ καλή δουλειά για να καλύψει το μεγάλο κενό που άφησε πίσω του ο Moon, με δυναμικά γεμίσματα και ρυθμικά κόλπα.
Η βραδιά έκλεισε με το "Baba O' Riley" και το "Won't Get Fooled Again", που έχουν ειδικό βάρος σαν συνθέσεις. Τα χοροπηδητά του Pete και η ενέργεια του Roger στο "Who Are You" και στο "I Can See for Miles" που είχαν προηγηθεί σε έκαναν να αναρωτιέσαι πως θα ήταν τα live τους στα '70s. Αν μετά από πέντε δεκαετίες υπερασπίζονται την ιστορία τους με αυτό τον τρόπο, τις παλιές εποχές σίγουρα δεν έμενε τίποτα όρθιο.
Λίγο η αμεσότητα του χώρου, λίγο η εμπνευσμένη απόδοση των Who, ο Μάγος του Φλίπερ πήρε σάρκα και οστά στο ψηλοτάβανο Royal Albert Hall. Ο Pete είπε ότι ευχαριστήθηκε πολύ το 'Tommy' εκείνο το Σάββατο. Οι γερο-ροκάδες που παρακολούθησαν το συγκρότημα σίγουρα συμφωνούσαν μαζί του καθώς όδευαν προς τις γειτονικές pub για να το γιορτάσουν τη μακροβιότητα της Αγγλικής rock σκηνής.
[Οι φωτογραφίες του άρθρου ανήκουν στον Ξενοφώντα Καράμπαλη και το Mix Grill]