Δημήτρης Ζερβουδάκης: «Η δημιουργία είναι το οξυγόνο του καλλιτέχνη»

Η φωνή του είναι χαρακτηριστική και μπορείς να την καταλάβεις μεταξύ πολλών άλλων. Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης είναι από τους καλλιτέχνες που έχει μια σταθερή πορεία και αγαπάει την τέχνη που ακολουθεί με συνεπή τρόπο μέσα στα χρόνια. Με αφορμή τον πρόσφατο δίσκο του, με τίτλο «Του Τρελού Η Ανάσα» δώσαμε το τηλεφωνικό ραντεβού μας, λόγω του ότι μένει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, αν και θα ήθελα πάρα πολύ να συναντιόμασταν κάπου έξω και να μιλούσαμε. Άτιμη πανδημία! Μετά τα πρώτα δευτερόλεπτα που πέρασαν, ένιωσα μια ηρεμία να διαγράφεται στο πρόσωπό του και με τη ζεστή φωνή του με ταξίδεψε μέσα στο χρόνο και εξομολογήθηκε πολλά βιώματά του.

 

«Δεν είναι σωστό να το βάλουμε κάτω!», αναφέρει για τη νέα καραντίνα που βιώνουμε, αν και «λόγω της συλλογικότητας που έχουμε, μοιραζόμαστε την αγωνία, τον άγχος και την κατάσταση που φέρνει αυτός ο εγκλεισμός, με φίλους. Η αλήθεια είναι ότι με τον τρόπο αυτό, λίγο απαλύνει το πράγμα. Είναι πολύ σπουδαία υπόθεση η διαδικασία του "συλλέγεσθαι"».

 

Η τελευταία λέξη αναφέρθηκε πολλές φορές στη συζήτησή μας και το ένιωσα καλύτερα όταν αναφερόταν στους συντελεστές του δίσκου που κυκλοφόρησε πριν από λίγες εβδομάδες. «Η δημιουργία είναι το ίδιο το οξυγόνο του καλλιτέχνη», μου τόνισε, αναφερόμενος στη «γλυκιά έκπληξη» για τον ίδιο και τους συνεργάτες του που ήταν το γεγονός πως ο καινούριος τους δίσκος βρήκε τη θέση του στο «βάθρο» του μήνα εδώ στο MixGrill. Δεδομένου ότι είμαστε και στο MixGrill.gr, μου συμπλήρωσε γελώντας πως του αρέσει να μαγειρεύει!

 

Η κουβέντα γύρισε ξανά στον «Τρελό» και την πρώτη εικόνα που βλέπεις όταν πας να τον ακούσεις. «Δε φανταζόμουν ποτέ ότι ένα εξώφυλλο που προτάθηκε από μια ομάδα νέων ανθρώπων θα λειτουργούσε τόσο προφητικά, όσο η εικόνα αυτή. Ουσιαστικά είναι μια σκιά, με την οποία ο οποιοσδήποτε μπορεί να ταυτιστεί γιατί για κάποιο λόγο, κάπου, μετράει μέρες. Στην καραντίνα, όλοι μετράμε μέρες. Η εικόνα αυτή άρεσε σε όλους με την πρώτη ματιά, παρόλο που ήρθαν αρκετές προτάσεις. Ήταν ένα τυχαίο γεγονός, λες και αυτά τα παιδιά είχαν ένα υπερβατικό χέρι. Ο "τρελός" και η ανάσα του ουσιαστικά είναι σα να είσαι εσύ, εγώ, που ζούμε σε μια πραγματική συνθήκη, μέσα σε μια ασφυξία πάνω από δέκα χρόνια πια, όπου σε πρώτο πλάνο έχει έρθει η απαξίωση της ζωής και της αξιοπρέπειας, Και επειδή από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια, καταλήξαμε έτσι στον τίτλο αυτό».

Δεν έχει καμία αμφιβολία ότι υπάρχει χώρος για νέους καλλιτέχνες στην εποχή μας. «Αν δε διεκδικήσει ο νέος τον χώρο του με τον τρόπο του, την αλήθεια του και το φως του δεν πρόκειται να δημιουργηθεί ρήγμα με τίποτα. Σκεφτόμουν με ένα φίλο δημοσιογράφο τον Απόστολο Λυκεσά, να κάνω ένα οδοιπορικό και να καταγράψουμε τον κόσμο που δημιουργεί μουσική στα πατάρια, στο Βαρδάρη, σε μέρη που παλιά ήταν βιοτεχνίες! Υπάρχει χώρος και λόγος για τους νέους καλλιτέχνες».

 

Όσες φορές άκουσα το δίσκο πάντα μου έκανε εντύπωση η πληθώρα ανθρώπων που συμμετείχαν, είτε μουσικά είτε ερμηνευτικά. Γι' αυτό λοιπόν, καθ' ύλην αρμόδιος για να μας τους συστήσει είναι ο καλλιτέχνης: «Με τα παιδιά από τον Τύρναβο (αδέρφια Θέμης και Ευρυπίδης Μπέκος και τον πατέρα τους Θωμά) έχουμε μια φιλία χρόνων. Ξεδιαλέχτηκαν κάποια τραγούδια από το υλικό των παιδιών, είχα και εγώ κάποια, και μέσα από δημιουργική συζήτηση προέκυψε να τα παντρέψουμε και έτσι δημιουργήθηκε μια ποικιλομορφία στην πρόταση που σας δώσαμε. Λειτούργησαν συμπληρωματικά τα μεν με τα δε, με την αλληλεπίδραση των μελωδιών και των στίχων να είναι τόσο όμορφη, που να μη μπορούμε να πετάξουμε κανένα! Μ' αρέσει να υπάρχουν νέα παιδιά στην πρώτη γραμμή και έτσι επιβιβάστηκε η Ηλέκτρα Καράλη που με το «Στην Ακτή Σου Να Βγω» έχουμε πάρει ωραίο δείγμα. Ακόμα, με τη Γεωργία Νταγάκη είχαμε τη συνεργασία σε επίπεδο συναυλιών, θα ήταν καλό να προτείναμε και ένα τραγούδι ως επιστέγασμα και, επιπλέον, μας χάρισε μια πολύτιμη ανάσα από την λύρα της. Επίσης, η Μαρία Φραγκούλη δουλεύει χρόνια στα πατάρια της πόλης μας, και με ενδιέφερε και σαν ύφος και σαν ήθος, και έτσι της πρότεινα να τραγουδήσει το «Ταξιδιάρικο Πουλί», από τα πρώτα τραγούδια που έχω γράψει. Ο Θέμης δικαιωματικά ως συνδημιουργός, είχε ένα ιδιαίτερο τρόπο για να πει κάποια πράγματα, οπότε πήρε και αυτός τη θέση του.

» Τώρα, όσον αφορά τα φωνητικά έχει γίνει τρομερή δουλειά με τις χορωδίες που έχουν στηθεί, με προεξάρχουσα την ανδρική χορωδία του Μουσικού Συλλόγου της Λάρισας. Ήρθαν πολλά παιδιά για να στελεχώσουν το κομμάτι των φωνητικών, με προσοχή στην αρμονία και μια κατεύθυνση, τεκμηριωμένη μουσικά.

 

» Στους μουσικούς είχαμε μια απίστευτη συναστρία, με επικεφαλής τον Γιάννη Παυλίδη που μένει μόνιμα στην Αγγλία, ο Γιώργος Μακρής με τα πνευστά του έδωσε μια γονιδιωματική διάσταση στα κομμάτια, ο Ευριπίδης Μπέκος τα πιάνα». Γελώντας, συμπληρώνει: «εγώ δε χρειάστηκε να παίξω!»

«Σίγουρα θα ξεχάσω κάποιον γιατί είναι και τόσοι πολλοί! Είναι μια διαδικασία μεν επώδυνη, αλλά πάρα πολύ όμορφη γι' αυτόν που αισθάνεται καλλιτέχνης, δε. Είναι το οξυγόνο του καλλιτέχνη! Χρέος δικό μου είναι να εμφυσήσω σε όλα τα παιδιά ότι αυτό που μετράει είναι η δημιουργικότητα και όχι το κυνήγι μιας επιτυχίας μέσα από διασκευές και επαναλήψεις. Το πρόκριμα είναι ο καθένας να αφήσει το ίχνος του, την ενέργειά του στη συλλογική μνήμη και να κριθεί από τον χρόνο. Πιστεύω ότι το πέρασα το μήνυμα στα παιδιά αν και η αλήθεια είναι πως τους έχω μεγάλη αδυναμία! Εκεί που λέγαμε ότι υπάρχει ένα χάσμα γενεών καταφέραμε να βγει μπροστά η ελάχιστη συμφωνία μας με το αποτέλεσμα να τιμάει το κοινό που θα το ακούσει».

Αν και ο δίσκος έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα και χωρίς τη δυνατότητα ζωντανής παρουσίασης, εκτός από τις λιγοστές καλοκαιρινές εμφανίσεις, ο ίδιος και οι συνεργάτες του έχουν λάβει ήδη αρκετά θετικά σχόλια.

«Η διαδικασία με τις ψηφιακές πλατφόρμες είναι πρωτόγνωρη και για μένα. Αν και φαίνεται ένα κρύο πράγμα, στην πραγματικότητα δεν είναι. Γιατί ουσιαστικά είναι ένα παγκόσμιο δισκάδικο, όπου με μια ελάχιστη συνδρομή μπορείς να συμμετέχεις στο παγκόσμιο ρεπερτόριο. Είναι καλό αυτό που γίνεται, δίνει και τον οικουμενικό χαρακτήρα της μουσικής μιας και το φυσικό προϊόν όπως το ξέρουμε έχει τελειώσει μέσα στην εμπορική δραστηριότητα. Ο δίσκος έχει ανέβει σε περίπου 70 πλατφόρμες. Ωστόσο, το Spotify μας δίνει απίστευτα στοιχεία για το πώς υποδέχονται οι ακροατές το νέο υλικό. Εκεί μπορείς να βρεις πρωτόγνωρα και ενδιαφέροντα πράγματα ακόμα και η γεωγραφική διασπορά που μπορεί να έχει το νέο υλικό. Είναι ο νέος τρόπος για τα πράγματα και δε φοβάμαι αυτό το νεοτερισμό από τη στιγμή που στη βάση του παραμένει ο άνθρωπος και η έμπνευσή του».

Όσον αφορά τη φυσική κυκλοφορία, όταν γραφόντουσαν αυτές οι γραμμές, δεν ήταν ακόμα κάτι σίγουρο λόγω της υπάρχουσας κατάστασης. Υπάρχει η θέληση, όμως, να γίνει στο κοντινό μέλλον.

«Εμείς επιθυμούμε για λόγους ηθικής τάξης να υπάρξει μια έκδοση, αφού ελευθερωθούμε από αυτό που ζούμε. Να δούμε τι θα κάνουμε, τι αριθμό αντιτύπων θα βγάλουμε αλλά δεν έχει έρθει ακόμα αυτή η στιγμή». Η συζήτηση προχωρούσε και τον ρώτησα αν ξεχώρισε κάποιο τραγούδι από τα δεκαέξι νέα που μας προτείνει. «Θα το κάνω το ατόπημα! Ναι ξεχωρίζω, μιας και το θεωρώ πολύ αντιπροσωπευτικό για το πώς είμαι εγώ σήμερα. Είναι το «Πλώρια». Ουσιαστικά είναι πολύ "Δημήτρης" το κομμάτι αυτό. Και είναι αντιπροσωπευτικό ως προς το μήνυμα που κομίζει στο ρεφρέν του». Αντίθετα, δεν ξεχωρίζει κάποιο για το οποίο ανυπομονεί να έρθει η ώρα της συναυλίας. Είναι πολλά τα τραγούδια που έχουν στηρίξει τη σχέση τους με το κοινό μέσα από τη δύναμη της παρέας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει.

 

Το ρεμπέτικο έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά του Δημήτρη Ζερβουδάκη, όπως έχει αναφέρει πολλάκις κατά το παρελθόν. Ακόμα και στον καινούριο δίσκο μπορείς σε κάποια σημεία του, να βρεις στοιχεία του ρεμπέτικου. Τους λόγους για τους οποίους το αγάπησε, τους εξήγησε καλύτερα παρακάτω.

 

«Το ρεμπέτικο είναι ένα πολύ δυναμικό είδος μέσα στο χρόνο. Νονός του είναι ο Χατζιδάκις. Το λαϊκό ρεμπέτικο τραγούδι έτυχε να το γνωρίσω από παιδί μέσω ενός θείου μου, που ήταν στη Γερμανία μετανάστης. Όταν γύρισε είχε ένα τεράστιο μπομπινόφωνο, με εντυπωσίαζε το μάτι το πράσινο που είχε. Άκουγα μαζί του αμέτρητες ώρες τις αυθεντικές εκτελέσεις από φωνές όπως του Απόστολου Χατζηχρήστου, Νίνου, Γεωργακοπούλου μέχρι και του Μάρκου Βαμβακάρη. Μπολιάστηκα με έναν αυθόρμητο, αβίαστο τρόπο που μετά από χρόνια ήταν σαν να τα ξέρω όλα αυτά τα τραγούδια χωρίς ποτέ να έχω ασχοληθεί μαζί τους. Ως γενιά δεν τα έζησα, εκ των υστέρων τα έζησα μέσα από το θείο μου με έναν διεισδυτικό τρόπο. Αγγίζει σε διαχρονικότητα το blues, ένας ελληνικός τρόπος ιδιαίτερα αγαπητός και στο εξωτερικό, όπως σε Ολλανδούς ή Δανούς που παίζουν ρεμπέτικα.

» Όταν αργότερα πιάσαμε τις κιθάρες και τα μπουζούκια στα χέρια για να ψαχτούμε ως προς το τι είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσουμε, εμένα το ρεμπέτικο ήταν από τα πρώτα δείγματα. Μπουζούκι μου διπλόχορδο μπουζούκι μου καημένο, μονάχα εσύ παρηγορείς κάθε φαρμακωμένο. Τελείωσε, η παρέα έγινε!»

» Το τραγούδι «Ο Καϊκτσής» ήταν επίτευγμα που τον εβγαλαν, παραλληλα υπήρχε και ο Σιδηρόπουλος, ο Πουλικάκος, οι Doors, ο Dylan, ο Young, ο Σαββόπουλος και όλο αυτό μπολιάστηκε με έναν ιδιαίτερο τρόπο μέχρι που βγήκαμε εμείς, τα εξωτικά φρούτα συμπληρώνει, γελώντας. Όσον αφορά το παρόν, υπάρχουν άνθρωποι που τους εκτιμώ γι' αυτό που κάνουν και με τη συνέπεια που το κάνουν. Όχι μόνο σε επίπεδο επανεκτελέσεων, με σεβασμό της φόρμας, ακόμα και τον ήχο των οργάνων ψάχνουν, δηλαδή η κατασκευή των μουσικών οργάνων, μιας ρεμπέτικης κιθάρας σήμερα είναι ζητούμενο για πολλούς κατασκευαστές. Λατρεύω το τρίχορδο μπουζούκι και το σκαλίζω και πολλές μελωδίες που έχω προτείνει τις έχω χτίσει πάνω σε αυτό το όργανο. "Μου δίνει" συνεχώς, σε συνδυασμό με την κιθάρα».

 

Τα τελευταία χρόνια διατηρεί τη δική του δισκογραφική ομπρέλα, με την ονομασία «Κύμα». Από εκεί έχουν κυκλοφορήσει και δικές του δουλειές και άλλων καλλιτεχνών και θα βγάλει κι άλλες στο προσεχές διάστημα. 

«Υπάρχει κανονικά το label «Κύμα»! Το νοικοκυριό του έχει ξεκινήσει για εμάς επ' αφορμή της τελευταίας δουλειάς, και στη συνέχεια θα ξεκινήσουμε να ανεβάζουμε ψηφιακά όλες τις δουλειές που έχουν βγει κατά το παρελθόν. Φιλοδοξώ να κυκλοφορήσω ψηφιακά μέχρι και τις δουλειές των Νέων Επιβατών!»

 

Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης αγαπάει ιδιαίτερα το ραδιόφωνο και είχε κάνει και εκπομπή κατά το παρελθόν. «Το ραδιόφωνο ήταν, είναι και θα παραμείνει το πιο φαντασιακό μέσο επικοινωνίας. Τα κριτήρια που θα επιλέξω μουσική εκείνη τη στιγμή, έχουν να κάνουν αποκλειστικά με τη διάθεση που βρίσκομαι. Επίσης παίζει ρόλο η ώρα, οπότε όλα αυτά συμβάλλουν στο να επιλέξεις, με τι ύφος θα ήθελες να «κολυμπήσεις».

 

» Η κρατική ραδιοφωνία έχει παίξει θετικό ρόλο στην πορεία μας. Με βάση την προσωπική μου εμπειρία, αν δεν υπήρχε η κρατική ραδιοφωνία, πολλοί από εμάς δεν θα υπήρχαμε στη συνείδηση του κοινού γιατί τα εμπορικά μέσα μας αγνοούν παντελώς, δεν έχουν δηλαδή ώσμωση, κοινώς από μακριά και αγαπημένοι! Είναι μια μεγάλη βοήθεια και μια δημοκρατική διανομή του πνευματικού αγαθού προς τον κόσμο. Όταν μπήκε το μαύρο στην ΕΡΤ, ήμουν από τους πρώτους έξω από την πόρτα της ΕΤ3 που είπα όχι, γιατί ήξερα αυτή η ροή θα σταματήσει.

 

» Είναι βλακεία κάθε φορά που αλλάζει η πολιτική εξουσία γίνονται και ανακατατάξεις. Ας υπάρχουν άνθρωποι που με τα χρόνια έχουν αποδείξει ότι είναι καλοί "ραδιοφωνάδες" και έχουν μια αίσθηση και μια γνώση της μουσικής, που μπορούν να παραμείνουν, ανεξάρτητα των πολιτικών πεποιθήσεων. Να μη χαλάει αυτή η ροή και αυτό είναι το ζητούμενο σε πολλά πεδία της κοινωνικής μας ζωής αλλά πότε θα το καταλάβουμε δεν ξέρω! Θεωρώ δώρο την κρατική ραδιοφωνία με όλα της τα προγράμματα, είναι ένας πλούτος.

 

» Σα σκέψη έχουμε από το Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδος να στήσουμε ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο γιατί βλέπουμε ότι η συλλογικότητά μας είναι αρκετά διευρυμένη και υπάρχει μια ανάγκη. Η δημιουργική Θεσσαλονίκη είναι εδώ, παρούσα και σπαράζει. Οι τοπικές αρχές ή οι διάφοροι διοργανωτές δεν μπορούν να το αντιληφθούν αυτό και με αφήνει παντελώς αδιάφορο. Υπάρχουν δουλειές που λιμνάζουν, κακοφορμίζουν και δημιουργούν απίστευτα προβλήματα στους δημιουργούς τους και σε νέα παιδιά που δεν καταφέρνουν να ολοκληρωθούν καλλιτεχνικά και βλέπουν τα χρόνια να περνούν. Να έρχεται η επόμενη ενότητα τραγουδιών που επιθυμούν να προτείνουν στον κόσμο, ώστε να πάρουν την επιβεβαίωση, που χρειάζεται ο καλλιτέχνης για να προχωρήσει και δεν συμβαίνει αυτό. Οπότε έχουμε κάνει μια σκέψη να δημιουργήσουμε ένα label υπό τη αιγίδα του Συλλόγου Μουσικών Βορείου Ελλάδος, 100 χρονών σωματείο, για να μπορέσουμε να προβάλλουμε αυτές τις δουλειές.

 

» Ωστόσο ένα πράγμα με στεναχωρεί και επί τη ευκαιρία θα το πω. Δεν υπάρχει μια σοβαρή τηλεοπτική εκπομπή μουσικής τεκμηρίωσης της ζώσας μουσικής της σύγχρονης Ελλάδας. Για μένα πολύ ωραία εκπομπή είναι το "Αλάτι της Γης", που είναι τεκμηρίωση της παραδοσιακής μουσικής. Κάτι αντίστοιχο δεν υπάρχει για τη ζώσα μουσική και θεωρώ ότι είναι πολιτικό το έλλειμμα και ελπίζω κάποια στιγμή να γίνει και αυτό!»

 

 

«Το "Γράμμα Σε Έναν Ποιητή" ήταν το εισιτήριο για τη συλλογική μνήμη που μου χάρισε ο αγαπημένος μου Νίκος Καββαδίας. Χαίρομαι γιατί δέκα χρόνια μετά (σ.σ. τριάντα, ο δίσκος «Ακροβάτης» που το περιέχει κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1989), περνάει από γενιά σε γενιά και παραμένει με την ίδια ζέση και θέρμη που το είχαμε κάνει και εμείς σαν πιτσιρικάδες, που είχαμε και λίγο το θράσος του ερασιτέχνη εραστή της μουσικής και του λόγου».

Για την μικρή αλλαγή που έκανε στον αρχικό στίχο «... Καίσαρ να σας σώσει», λέει: «Θεώρησα ότι έχω την ευχέρεια και την άδεια να το αλλάξω από πληθυντικό πρόσωπο να το κάνω ενικό και έχω κριθεί γι' αυτό και μάλιστα αρνητικά. Δε ξέρω βέβαια αν ζούσε ο Καββαδίας αν θα τον ενοχλούσε τόσο και δε θα το μάθουμε ποτέ! Σε κάποιες προσπάθειες τα τελευταία χρόνια λέω το τραγούδι με τον τρόπο που έχει γραφτεί, σε πληθυντικό πρόσωπο. Αυτό αφορά τη συλλογική μνήμη, δεν αφορά τόσο το δικό μου κομμάτι της συμμετοχής στο τραγούδι, όσο αφορά τη θέση του Καββαδία στη συλλογική μνήμη εξ αντανακλάσεως για να λέμε τα πράγματα με τ' όνομά τους. Το λατρεύω το τραγούδι και καμαρώνω γι’ αυτό!

» Έχει παίξει ρόλο η στάση του Καββαδία στη δισκογραφία μου ευθαρσώς σας το λέω! Μ' αρέσει αυτή η περιθωριακή του εκφορά και μου ταιριάζει, γιατί ήταν ένας άνθρωπος απίστευτα ελευθεριακός άρα ελεύθερος. Πόσο καιρό έκανε η λογοτεχνική κοινότητα να τον αναγνωρίσει; Ήταν το μαύρο πρόβατο αλλά νίκησε! Ο Καββαδίας δεν έμπαινε σε στεγανά!»

 

Για νέες μελοποιήσεις είναι διστακτικός: «Δεν τολμάω να κάνω άλλη μελοποίηση, να σου πω την αλήθεια! Νιώθω τον εαυτό μου ως τραγουδοποιό. Η ποίηση εμπεριέχει ένα μουσικό μέτρο στην εκφορά της, θέλει μια άλλη επάρκεια στη μουσική, έναν άλλο λόγιο τρόπο στη μουσική. Περισσότερο με καίνε αυτά που με βασανίζουν στο κεφάλι μου, να είναι και επίκαιρα και να αξίζουν τον κόπο να τους δώσεις μια ευκαιρία για να επιβιβαστούν στη συλλογική μνήμη αν και ο χρόνος θα το κρίνει.

 

» Συνολικά η υπόθεση της γλώσσας με ταρακουνάει αρκετά. Ό,τι αφορά κείμενο με εξιτάρει ιδιαίτερα. Η γλώσσα αποτελεί από τα βασικά συστατικά του λαού μας και πιστεύω πως τα τελευταία 20-25 χρόνια δεχόμαστε μια απίστευτη επίθεση στη γλώσσα, που δεν είναι τυχαία σε καμία των περιπτώσεων. Σε ό,τι αφορά τους ποιητές, εκείνοι είναι στην πρώτη γραμμή και έτσι έπρεπε να 'ναι. Ταυτίστηκα με εκείνους που ήρθα σε επαφή. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση σε πολύ καλή ηλικία η ζωντανή μου επαφή με τον Νίκο Καρούζο, που τραγούδησα ένα έργο του, σε σύνθεση Γιάννη Μαρκόπουλου (σ.σ Όσο Κρατήσει Η Ζωή) όπως επίσης και με έχει συγκλονίσει η ζωή, η διαδρομή και το δημιουργική επαφή του Ρώμου Φιλύρα. Ουσιαστικά κινούμαι σε μια πιο σουρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων».

 

 

 

Ο χώρος της τέχνης υπήρξε, ίσως, το μεγαλύτερο και πιο σιωπηρό «θύμα» από την εξάπλωση της πανδημίας στη χώρα μας. Ήδη από τον περασμένο Μάρτιο έχουν ακυρωθεί εκατοντάδες συναυλίες και δεν προβλέπεται να αλλάξει αυτό το προσεχές διάστημα. Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης είναι ενεργός ως αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μουσικών Βορείου Ελλάδος (ΣΜΒΕ), ο οποίος τους τελευταίους μήνες συμβάλλει στην καταπολέμηση των οικονομικών και όχι μόνο επιπτώσεων της πανδημίας και της καραντίνας που τη συνοδεύει, οργανώνοντας συσσίτιο και συμπράττοντας με το Κοινωνικό Ιατρείο - Φαρμακείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης. Με βάση τα παραπάνω τον ρώτησα για το τι έχει γίνει στο κομμάτι του πολιτισμού.

«Τι έχει κάνει το κράτος για τους ανθρώπους του πολιτισμού; Τίποτα απολύτως! Κοροϊδεύει τον κόσμο, δείχνει μια εικόνα νοικοκυριού για τους ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού, αλλά όλα αυτά είναι φύκια και δε θα μασήσω τα λόγια μου, ούτε έχω κανένα λόγο μετά από τους τόσους μήνες κοροϊδιλίκι. Έχω συμμετάσχει σε απίστευτες τηλεδιασκέψεις τόσο με την υπουργό όσο και με τον γενικό γραμματέα και λόγια λόγια λόγια. Ανακοινώσεις και εξαγγελίες όπου ουσιαστικά δημιουργείται μια εικόνα στον κόσμο "μα τι θέλουν και αυτοί οι καλλιτέχνες, αφού είναι μια χαρά", ενώ δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα! Τι-πο-τα!

» Θέλετε να το εξειδικεύσουμε; Είμαστε σε πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση και φωνάζουμε από την πρώτη ώρα για την υπόθεση ως εργαζόμενοι στον πολιτισμό, στο θέαμα-ακρόαμα, αλλά είμαστε φωνή βοώντος εν τη ερήμω! Δώσανε ένα ψωροεπίδομα στην αρχή, δώσανε και ένα δεύτερο και από εκεί και μετά τίποτα! Αν πιστεύει κανείς ότι με 1.300 ευρώ μπορούν να ζήσουν χιλιάδες οικογένειες στην Ελλάδα και να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις που έρχονται σωρηδόν κατά τα άλλα από το κράτος... Ζητάμε μια ουσιαστική απόφαση ανακούφισης. Ποια θα ήταν αυτή; Ένα κούρεμα επιτέλους των υποχρεώσεων, πώς θα γίνει! Εδώ έχουν κάνει τόσες ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Για τον κόσμο της εργασίας συνολικά, δε θέλω να ξεχωρίσω τον κλάδο μας, δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Πόσοι εργαζόμενοι επιδοτήθηκαν, βοηθήθηκαν και μπορούν να τα βγάλουν πέρα, ενώ εμείς οδηγηθήκαμε στην επαναπροώθηση τροφίμων, στη διανομή τους στα μέλη μας και στους καλλιτέχνες της Θεσσαλονίκης.

  

» Θέλετε να το λέτε συσσίτιο; Δε με τρομάζει, έχω μια άλλη αντίληψη!

 

» Είναι νέα παιδιά, αυτά που τρέχουν ένα-δύο σπουδαία ευρωπαϊκά προγράμματα, και είναι οι βασικοί συλλέκτες των τροφίμων. Στη συνέχεια μας τα φέρνουν έτοιμα στο σύλλογο όπου εμείς τα διανέμουμε στα μέλη και στους φίλους. Δεν μπορεί να έρθει άνθρωπος να ζητήσει βοήθεια και να μην του δώσουμε, μην τρελαθούμε! Επιπλέον, πρόσφατα δημιουργήσαμε ένα ταμείο αλληλοβοηθείας για ανθρώπους που έχουν προβλήματα υγείας, για οικογένειες που χάνουν κάποιο μέλος τους ξαφνικά, και βέβαια η τελευταία καλή τοποθέτηση είναι μια συμφωνία με μια μακρά λίστα από ιδιώτες γιατρούς, και είναι προς τιμήν των γιατρών της πόλης, προκειμένου να δώσουν πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη σε κόσμο που δεν έχει ασφαλιστική ικανότητα ή δεν έχει χρήματα να πάει να επισκεφτεί ένα γιατρό. Την προσπάθειά μας συντονίζει το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης, ένας θεσμός εννέα χρόνων με απίστευτη δράση στην πόλη. Είναι τιμή για εμάς που συμπράξαμε με αυτούς τους ανθρώπους και μπορούμε να παρέχουμε και αυτήν τη δυνατότητα σε κόσμο. Δεν είναι καλά τα πράγματα, είναι δύσκολα! Προσπαθούμε να ζήσουμε και να πείσουμε για τα αυτονόητα!»

 

«Όταν ξέρεις ότι έχεις περίπου 150.000 κόσμο που δραστηριοποιείται στο θέαμα-ακρόαμα, ξεκινώντας από καραγκιοζοπαίκτες, ζωγράφους και φτάνοντας μέχρι σκηνοθέτες, μουσουργούς, σκηνογράφους, σε όλο το φάσμα αναφέρομαι, δεν μπορείς να βγεις ξαφνικά και να είσαι μια συντηρητική κυβέρνηση όπως αυτή που έχουμε, και να θες αυτόν τον πλούτο. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι όλοι αυτοί οι άχρηστοι, γιατί ως τέτοιους μας βλέπει, να πάμε να βρούμε καμιά δουλειά. Είναι πλέον ηλίου φαεινότερον ότι θέλουν να επιτεθούν στον πολιτισμό και να κάνουν ένα καλο κόσκινο. Στόχος τους είναι να ξεπετάξουν χιλιάδες κόσμου μέσα από αυτό το χώρο. Αυτή είναι η αντίληψη τους, ότι πιο βάρβαρο μπορούσε να προκύψει το 2020. Αν αυτή δεν είναι αντίληψη μιας ρωμαϊκής εποχής, τότε τι είναι;»

«Ο δίσκος περιέχει δύο-τρία τραγούδια που είναι παραβολικά και ιδιαίτερα έντονα. Το "Πάνε Πιο Πέρα Από Το Φόβο Σου" έχει άμεση σύνδεση με τις μέρες που ζούμε και κυρίως με το τι θα έρθει μετά. Αν είναι μετά από αυτήν τη μακρόχρονη διαδικασία να μας μείνει ο φόβος, δε θα μπορούμε να διαχειριστούμε τα επόμενα και θα μας πάρει από κάτω. Όμως με συγκινεί πάρα πολύ και υπερασπίζεται τον μύθο ως γενικότερη έννοια και το "Αϊ Βουνά". Μας ζητάει να υπερασπιστούμε το μύθο και να μην τον χάσουμε. Ακόμα, "οι φτέρνες" (σ.σ. το τραγούδι με τίτλο «Οσανά» στην ψηφιακή έκδοση) μ' αρέσουν πολύ γιατί μιλάνε για το στρίμωγμα στην ελευθερία και στην έκφρασή μας. Γενικά, κάθε τραγούδι που υπήρξε στη δουλειά μέσα δε θα μπορούσα να το βγάλω τελικά. Γιατί για κάποιο λόγο γίνανε και να έχουν σε μια αλληλεπίδραση μεταξύ τους ώστε να δημιουργηθεί αυτό που έχετε στα χέρια σας. Το δικό μου σημείο αναφοράς δεν έχει καμιά σχέση με το πώς θα το βιώσει ο καθένας».

 

Λίγο πριν κλείσουμε τον ρώτησα για τα δημοσιεύματα που τον θέλουν ναι βγάζει νέο υλικό κάθε δέκα χρόνια, τα οποία διέψευσε, λέγοντας πως περίπου κάθε τρία χρόνια βγάζει κάτι νέο.

«Για την αποκατάσταση της αλήθειας σε καμία των περιπτώσεων δεν έχουν περάσει δέκα χρόνια! Παραμένω δημιουργικός και ζώντας εκτός των τειχών και του εμπορικού κυκλώματος το μήνυμά μου δεν ήταν εύκολο να φτάσει σε εσάς. Δεν έχει υπάρξει διάστημα μεγαλύτερο των τριών χρόνων όπου χρειάζεται να φορτίσω τις μπαταρίες μου για να βγάλω κάτι καινούριο. Ο προηγούμενος δίσκος του Παναγιώτη Κουτσούρα ήταν τα "Παράξενα Πουλιά" και ήταν μια στροφή στο αστικό λαϊκό τραγούδι όπως μου αρέσει να το λέω, με πρωτότυπα τραγούδια, και κυκλοφόρησε το 2017. Επίσης, πριν λίγα χρόνια, το 2013, είχα βγάλει το "Ζωής Παιχνίδια", ένα διπλό άλμπουμ, που για μένα είναι η απόλυτη διαδρομή προς την καλλιτεχνική μου υπόσταση, όπου υπογράφω στίχους και μουσική και ήταν υπό τη μορφή βιβλίου CD και έκανε δύο εκδόσεις και μάλιστα ξεπούλησε! Είχα σταθερές συμμετοχές σε φίλους και νέους δημιουργούς.»

 

Κλείνοντας, μιλήσαμε λίγο και για το κλείσιμο της χρονιάς και τη νέα που έρχεται. Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821. Ήδη έχει συσταθεί επιτροπή για τον εορτασμό της. «Ελπίζω να γιορταστεί αυτή η επετειος με ταπεινοφροσύνη, συνεση και σοβαροτητα και όχι σε φιέστες "ξιπασιάς", αρχοντιάς και του πλούτου. Να λείψει αυτή η νεοπλουτιστική ξιπασιά γιατί δεν ταιριάζει ούτε στη χώρα, ούτε στον τόπο, ούτε στην ιστορία, ουτε στον κόσμο που δεινοπαθεί.»

Δεν κατάλαβα πώς πέρασε η ώρα και το «καλό μεσημέρι», ολοκλήρωσε μια γεμάτη ομολογουμένως συζήτηση. Τα συναισθήματά μου ήταν πολλά εκείνη τη στιγμή με την ευγνωμοσύνη να κερδίζει με διαφορά. Είναι σημαντικό και παράλληλα λυτρωτικό κατά μια έννοια, ότι υπάρχουν καλλιτέχνες που αντιμετωπίζουν την τέχνη με σεβασμό, όπως ο Δημήτρης Ζερβουδάκης.