Συνέντευξη | Συνομιλήσαμε με την χορεύτρια & χορογράφο Αθανασία Κανελλοπούλου

«Στη σκηνή ζεις μέσα από τα μάτια του άλλου».
Διαβάστηκε φορες
Αυτό το τριήμερο (4, 5 & 6/5) το αθηναϊκό κοινό έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μία ιδιάζουσα χορευτική-εικαστική παράσταση με τον τίτλο "Beneath the Surface" στον χώρο Τέχνης Artiria Athens. Επιλέγω την λέξη «ιδιάζουσα» διότι αντιμετωπίζει με έναν ασυνήθιστο τρόπο και με εναλλακτικά μέσα τη διερεύνηση της γυναικείας ταυτότητας. Η σύλληψη και σκηνοθεσία ανήκουν στις Αθανασία Κανελλοπούλου και Χρυσάνθη Σιέμπου, ενώ η πρώτη έχει αναλάβει την χορογραφία και την ερμηνεία και η δεύτερη το βίντεο και το εικαστικό μέρος της παράστασης. Με αυτό τον τρόπο οι δύο τέχνες έρχονται κοντά, συνομιλούν και δίνουν μία πρωτότυπη πνοή στο θέμα, το οποίο στηρίζεται σε έρευνα των δυο καλλιτεχνών, μέρος της οποίας πραγματοποιήθηκε στην Παλαιστίνη, στη Γερμανία, στην Αθήνα και στη Σύρο.

Συνομιλήσαμε με μία εκ των δύο συντελεστών, την Αθανασία Κανελλοπούλου, η οποία χάρη στις σπουδές και την δουλειά της ως χορεύτρια/χορογράφος ταξίδεψε σε πάρα πολλές γωνιές του κόσμου και συνεργάστηκε με κορυφαίους ανθρώπους του χορού (βλ. Pina Bausch), κάνοντας το βιογραφικό της πολύ «βαρύ» και «πλούσιο». Ταυτόχρονα, το γεγονός αυτό δημιουργεί συναισθήματα υπερηφάνειας που μία Ελληνίδα δραστηριοποιείται τόσο έντονα στον συγκεκριμένο χώρο, αφού στο εξωτερικό ο χορός γνωρίζει πολύ διαφορετική άνθιση απ'ότι στην χώρα μας. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο και το βιογραφικό της θα βρείτε στην προσωπική της σελίδα.

Αθανασία Κανελλοπούλου

Το έργο σας “Beneath the Surface” πραγματεύεται την δόμηση και της αποδόμηση της γυναικείας ταυτότητας, ενώ βασίζεται σε μία ευρύτερη έρευνα που  έχετε κάνει σχετικά με τη ρευστότητα της θηλυκής υπόστασης. Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια σχετικά με την ερευνητική αυτή διαδικασία και ποιος ήταν ο παράγοντας που πυροδότησε το ενδιαφέρον σας για το συγκεκριμένο αντικείμενο;

Το χορογραφικά μου έργο, όσο και το εικαστικό της Χρυσάνθης Σιέμπου, χαρακτηρίζεται από κοινές θεματικές και προβληματισμούς σε ζητήματα που αφορούν το σύμπαν της γυναίκας και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στη σύγχρονη κοινωνία. Θέματα όπως γυναικείος αποκλεισμός, εξορία, λογοκρισία, περιορισμοί, έχουν παρακινήσει το ενδιαφέρον μας. Προσωπικά, επειδή έχω ζήσει σε πολλές διαφορετικές χώρες έχω διαπιστώσει, ότι παρά τη διαφορετική σφαίρα των πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων, κάποια θέματα που αφορούν στην «ευαλωτότητα» της γυναίκας είναι οικουμενικά. Οι  κοινωνικοί ρόλοι που μια γυναίκα πρέπει να εκπληρώσει είναι πολλαπλοί και απαιτητικοί. Ψάχνουμε διαρκώς να βρούμε πού ανήκουμε- αν τελικά ανήκουμε κάπου- προσπαθώντας να συγκρατήσουμε ενωμένο τον εαυτό. Και τι γίνεται αν τελικά είμαστε μόνο «αποσπασματικοί»; Ούτως η άλλως, η ίδια η ζωή είναι ρευστή. Και μαζί με τη ρευστότητα συναντάμε και το εφήμερο του σώματος, της ομορφιάς, της ύπαρξης μας.
 

Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την παράσταση και τα οποία χρησιμοποιείτε για να μεταδώσετε στον θεατή την ιδέα της;

Η εσωτερική αφήγηση, η ρευστότητα αλλά και η μεταμόρφωση του σώματος, ο κόσμος των ενορμήσεων και των συγκρούσεων μέσα στο ίδιο μας το δέρμα και η ανάγκη για διάλογο, ειδικά σε μια εποχή που η επίδραση του ανθρώπου πάνω στη φύση αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό είναι εντονότερη από ποτέ.


«Ένα ονειρικό τοπίο, παράλληλα με τις επιθυμίες και τις ενορμήσεις δημιουργούν το έδαφος για το πέρασμα στον αληθινό εαυτό», αυτό το απόσπασμα από το δελτίο τύπου υποδηλώνει μία έντονη επιρροή από φροϋδικές έννοιες. Πώς συνδέεται για εσάς ο χορός με την ψυχανάλυση;

Ο χορός είναι ο καθρέπτης του νου, της ψυχής, του ενδότερου εαυτού. Ένα κομμάτι αναπόσπαστο με τις σκοτεινές και φωτεινές ενορμήσεις μας. Η επιστροφή και ίσως η μόνη καταφυγή σε αυτό που αποκαλώ «αληθινός εαυτός» είναι αυτή στην εποχή της παιδικής ηλικίας. «Πώς να σωθείς από την πραγματικότητα, όταν δεν είσαι πια παιδί», έλεγε ο Λειβαδίτης. Σαφώς λοιπόν, βλέπω την κίνηση μέσα από τη διαδικασία μιας βαθύτερης ενδοσκόπησης, μιας ματιάς στον ονειρικό κόσμο. Άλλωστε χωρίς τα όνειρα, η πραγματικότητα μας θα ήταν ανυπόφορη…


Έχετε ζήσει και εργαστεί σε πολλές χώρες και διαφορετικές ηπείρους, έχετε συνεργαστεί με συναδέλφους από ποικίλες κουλτούρες. Εφόσον οι θεματικές που επιλέγετε σχετίζονται με την γυναίκα, θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν πιστεύετε πως υπάρχει μία καθολική αντιμετώπιση της γυναίκας ή αν κάποιες χώρες είναι πιο πρωτοποριακές από άλλες. Είναι ιδέα μας ότι σε ορισμένα σημεία του κόσμου υπάρχει μεγαλύτερος σεβασμός στο γυναικείο φύλο σε σύγκριση με άλλες ή αποτελεί μία αυταπάτη;

Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τις δυνατότητες εξέλιξης που έχει μια γυναίκα στη Σουηδία με αυτές που έχει μια γυναίκα που ζει στο Ιράν, άρα σαφώς και υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση όσον αφορά την αντιμετώπιση της γυναίκας.  Όμως υπάρχουν και κάποιες σταθερές, οι οποίες θέλουν τη γυναίκα να είναι σε μια ασθενέστερη θέση. Για παράδειγμα, στην Ισλανδία, που έχω ζήσει και εργαστεί, οι γυναίκες πληρώνονται 15% λιγότερο απ’ ότι οι άντρες και κάποιες θέσεις ισχύος ανήκουν ολοκληρωτικά και μόνο στους άντρες. Αυτό βέβαια δεν το συναντάμε μόνο στην Ισλανδία, αλλά και αλλού. Οι κοινωνίες μας είναι βασισμένες στο πατριαρχικό μοντέλο, πρέπει να ψάξουμε πολύ, ίσως σε κάποιες φυλές της Ινδονησίας, της Κόστα Ρίκα ή της Νέας Γουινέας, που θέλουν τη γυναίκα «κεφαλή».

Αθανασία Κανελλοπούλου

Πώς βρίσκετε την εξέλιξη του χορού στην σύγχρονη Ελλάδα; Υπάρχει κάτι που λείπει; Αν ναι, τι είναι αυτό ;

Τα τελευταία χρόνια γίνονται αξιόλογες προσπάθειες, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στην περιφέρεια. Ο χορός αρχίζει και αποκτά υπόσταση. Παρ’ όλα αυτά, σε σχέση με άλλες χώρες του εξωτερικού, υπάρχουν σημαντικές ανεπάρκειες και ελλείψεις. Ο χορός έχει ίσως μια δευτερεύουσα θέση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.  Στη Γερμανία, παραδείγματος χάριν, η κάθε μικρή πόλη των 100.000 κατοίκων έχει Κρατικό Θέατρο και Ομάδα Σύγχρονου ή Κλασσικού Χορού και πάρα πολλοί χορευτές και χορογράφοι απορροφούνται εκεί. Με άλλα λόγια, πιστεύω πολύ στην αποκέντρωση, αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει ο κόσμος να αγκαλιάσει τον χορό από τα πρώτα του βήματα, σίγουρα από τον χώρο της εκπαίδευσης. Θεωρώ επιτακτική ανάγκη την ίδρυση ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος, μιας «Στέγης Χορού» ή μιας Ανώτατης Ακαδημίας Χορού, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε άλλες πόλεις.


Martha Graham Dance Company & Pina Bausch. Δύο στοιχεία στο βιογραφικό σας (μεταξύ δεκάδων) που ξεχωρίζω. Όσο περνούν τα χρόνια τι βλέπετε στον εαυτό σας να έχετε δανειστεί από τους δασκάλους και καθοδηγητές που είχατε όλα αυτά τα χρόνια;

Καθημερινά υπενθυμίζω στον εαυτό μου τρία πολύ σπουδαία πράγματα, που διαρκώς προσπερνάμε: την αλήθεια γι’ αυτό που κάνουμε και θέλουμε να επικοινωνήσουμε, την απλότητα και τον σεβασμό. Έχω την εντύπωση ότι συνέχεια αποτυγχάνω και η απλότητα γίνεται μια μορφή «τεχνάσματος» και επιτήδευσης. Ζούμε σε μια πολύ ανταγωνιστική κοινωνία, που βασικές ανθρώπινες αρετές εξαφανίζονται. Οποιοδήποτε επάγγελμα, είτε έχει μια καλλιτεχνική απόχρωση είτε όχι, οφείλει να ακουμπάει και να στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην αλήθεια. Η Τέχνη δεν δίνει λύσεις, σίγουρα όμως μπορεί κάπως να ανακουφίσει, όπως ο χρόνος που περνάει δεν γιατρεύει τις πληγές, απλά τις τακτοποιεί.


Η ενέργειά σας είναι καταιγιστική. Πώς μπορεί ένας χορευτής να θωρακίζει τον εαυτό του (ψυχικά και σωματικά) για να ανταπεξέλθει μπροστά στο κοινό;

Δυστυχώς δεν υπάρχει καμιά συνταγή, κανένα συγκεκριμένο μονοπάτι, είναι ένα εντελώς προσωπικό βίωμα που ο κάθε καλλιτέχνης επιλέγει και ζει με αυτό. Άλλες φορές είναι οδυνηρό, άλλες πάλι ανεξήγητα απελευθερωτικό. Ο μόνος λόγος - τουλάχιστον για μένα- που ακόμα ανεβαίνω και δημιουργώ πάνω στη σκηνή, είναι γιατί η σχέση του εαυτού με τον θεατή είναι πολύ άμεση και δυνατή. Στη σκηνή ζεις μέσα από τα μάτια του άλλου. Και κάτι τελευταίο, γεύεσαι μια ελάχιστη υπέρβαση.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Καλή τύχη στις παραστάσεις σας!



Το έργο είναι μια συμπαραγωγή με το Off Europe Festival στη Γερμανία, και τα θέατρα LOFFT Theater (Λειψία) και Societaetstheater (Δρέσδη).

Σύλληψη/σκηνοθεσία: Χρυσάνθη Σιέμπου / Αθανασία Κανελλοπούλου
Χορογραφία, ερμηνεία: Αθανασία Κανελλοπούλου
Βίντεο, Εικαστική επιμέλεια: Χρυσάνθη Σιέμπου
Μουσική Σύνθεση: Κωνσταντίνα Πολυχρονοπούλου
Δραματουργία: Samuel Volkhard Guist
Φωτισμοί: Adrian Frieling
Διεύθυνση παραγωγής/ επικοινωνία: Κατερίνα Ερατώ Ζουρουφίδου

4, 5, 6 Μαΐου 2018 | 21.30
Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά

ARTIRIA Athens, Λεωχάρους 13
Στάση Πανεπιστήμιο
Τηλ. Επικοινωνίας: 6973563342

Αξιολόγηση
Βαθμολογήστε το άρθρο
10,0 / 10 (σε 9 αξιολογήσεις)
Για να αξιολογήσετε επιλέξτε το επιθυμητό αστέρι

Κωδικός επιβεβαίωσης, γράψτε τους χαρακτήρες που βλέπετε στην εικόνα

Διαβάστε ακόμα