Η γλώσσα που μιλάει ο περισσότερος πληθυσμός στον κόσμο δεν είναι τα αγγλικά. Ούτε καν τα κινέζικα. Η γλώσσα της μουσικής είναι οικουμενική και χωρίς σύνορα. Δεν καταλαβαίνει από εθνότητες και χρώματα. Πολιτική και σκοπιμότητες.
Ο Christian Ronig δεν είναι Έλληνας, είναι γέννημα θρέμμα Γερμανός. Αυτό δεν τον εμπόδισε να έρθει σε επαφή με την ελληνική μουσική και να την αγαπήσει, σε σημείο μάλιστα που να καταθέσει τη δική του δισκογραφική πρόταση για «αγαπημένα» ελληνικά τραγούδια, και μάλιστα διασκευασμένα και ενορχηστρωμένα με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τα πρωτότυπα. Και το αποτέλεσμα τον δικαιώνει.
Το καλοκαίρι που πέρασε συμμετείχε στην μουσική παράσταση «Τέλειες Ατέλειες» που παρουσιάστηκε στο Ωδείό Ηρώδου του Αττικού, με την καλλιτεχνική διεύθυνση του Δημήτρη Μυστακίδη και απέσπασε το θαυμασμό και το έντονο χειροκρότημα από το κοινό που είχε κατακλύσει το αρχαίο θέατρο.
Τώρα εμφανίζεται στο Σταυρό του Νότου μαζί με τον φίλο και μουσικό συνοδοιπόρο, Δημήτρη Μυστακίδη, αποφασισμένοι να μας αποκαλύψουν τα όσα λένε οι άντρες μεταξύ τους, μοιράζονται μαζί μας τραγούδια για τις νίκες και τις ήττες τους, τις γυναίκες και τα πάθη τους, τις γύρες, τις περιπέτειες, τους φόβους και τις «αλητείες» τους.
Μετά από αυτά, η συνάντηση και η κουβέντα μαζί του ήταν μονόδρομος.
Είσαι μάλλον ο δεύτερος Γερμανός που αγαπάνε οι Έλληνες μετά τον Ότο Ρεχάγκελ.
(Γελάει) Νομίζω ότι όταν δουλεύουν μαζί Έλληνες και Γερμανοί γίνονται πολύ ωραία πράγματα και όπως δείχνει η ιστορία με τον Ότο Ρεχάγκελ, λειτουργεί καλά.
Από το Münster της Γερμανίας στην Αθήνα της Ελλάδας είναι μεγάλη απόσταση / απόφαση;
Ήταν, βεβαίως, και τα δύο. Και μεγάλη απόσταση και πολύ μεγάλη απόφαση. Από μικρός ήθελα να κάνω μουσική και ασχολιόμουνα, όχι βέβαια επαγγελματικά, είχαμε και μια μπάντα με φίλους. Αν θυμάμαι καλά ήμουν 22 χρονών όταν ήρθα στην Ελλάδα πρώτη φορά και θυμάμαι σίγουρα ότι μου άρεσαν τα πάντα σ’ αυτή την χώρα, ο ήλιος, οι άνθρωποι, το φαγητό και φυσικά η μουσική, η ελληνική μουσική εννοώ.
Για συνέχισε, ακούγεται πολύ ενδιαφέρον.
Μετά από αρκετά χρόνια επισκέφτηκα την Ελλάδα ξανά και τα πάντα ήταν το ίδιο όμορφα. Και η μουσική, τότε ήρθα σε επαφή με το ρεμπέτικο. Καθοριστική στιγμή. Επιστρέφοντας στη Γερμανία προσπάθησα να φτιάξω μια κομπανία (το λέει ελληνικά), όμως προκύψαν τεχνικές δυσκολίες: το μπουζούκι ακούγεται περίεργα ως όργανο στους Γερμανούς, τα ελληνικά είναι επίσης μια δύσκολη γλώσσα, οι κλίμακες της ελληνικής μουσικής, καταλαβαίνεις, πολλές δυσκολίες. Μέσα μου όμως υπήρχε η ανάγκη να μοιραστώ και μ' άλλους το συναίσθημα που ένοιωθα ακούγοντας ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια. Τότε μου ήρθε η ιδέα να προσαρμόσω τα τραγούδια ώστε να τα ακούσει και να ενδιαφερθεί περισσότερος κόσμος για αυτά. Και μέσα σ' όλα αποφάσισα να έρθω να μείνω και στη Ελλάδα. Δεν ξέρω βέβαια αν σε λίγο καιρό το μετανιώσω (γελάει).
Κι όταν αποφάσισες να ηχογραφήσεις και στη συνέχεια να κυκλοφορήσεις τον πρώτο σου CD "Greece Is Mine" με ελληνικά «αγαπημένα» τραγούδια περίμενες αυτή την αποδοχή;
Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Είμαι βέβαια πολύ χαρούμενος γι' αυτό. Αυτό που ήθελα ήταν απλά να μοιραστώ αγαπημένα τραγούδια με φίλους μου. Η ανάγκη να μοιραστώ τα συναισθήματα που μου δημιουργούσαν αυτά τα τραγούδια με έκανε να τα μεταφράσω και να τα διασκευάσω με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο.
Υπάρχουν στη μουσική σύνορα / ταμπέλες;
Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Όσο πιο πολύ προχωράς και γνωρίζεις κάτι, τόσο πιο δύσκολο είναι να ορίσεις σύνορα και να βάλεις ταμπέλες. Η μουσική είναι όπως οι άνθρωποι, από παντού και υπάρχει(ουν) οπουδήποτε. Πάρε παράδειγμα το κλαρίνο, υπάρχει στην Ήπειρο ως βασικό όργανο του τόπου, υπάρχει και στη Γερμανία ως συμφωνικό όργανο. Και τα δύο μπορούν να σε συγκινήσουν εξίσου. Το ρεμπέτικο έχει κοινές αναφορές με τα blues. Όταν άρχισα να ακούω ρεμπέτικα, μπορεί να μην καταλάβαινα τα λόγια αλλά αμέσως αντιλήφθηκα τις κοινές θεματικές και ομοιότητες με τα blues. Γενικά υπάρχει καλή μουσική παντού.
Ποια διαδικασία ακολουθείς για την επιλογή των τραγουδιών που διασκευάζεις , σε κερδίζει η μουσική πρώτα ή ο στίχος γιατί εδώ στην Ελλάδα πάνω σ' αυτό γίνεται μάχη.
Επειδή δεν καταλαβαίνω από την πρώτη στιγμή τα λόγια, η μελωδία και ο ρυθμός θα με ταξιδέψει αρχικά και μετά θα μάθω, θα ρωτήσω τους στίχους. Το ιδανικό βέβαια είναι ένας καλός συνδυασμός αυτών των δύο. Επίσης σημαντικό είναι το συναίσθημα και η ατμόσφαιρα που δημιουργεί ένα τραγούδι. Πολλά ελληνικά τραγούδια μου αρέσουν αλλά για να τα παίξω θέλω να μου βγάλουν κάτι παραπάνω από μέσα μου, όπως το «Θεέ Μου Μεγαλοδύναμε» («Προσευχή Του Μάγκα»). Πραγματικά μου είναι δύσκολο να εξηγήσω πώς αισθάνομαι με αυτό το τραγούδι ή τι συνέβη μέσα μου την φορά που το πρωτοάκουσα. Ή όταν ακούω τραγούδια από το Δημήτρη Μητροπάνο ή τη Βιτάλη.
Περνώντας τώρα πια τόσο πολύ χρόνο στην Ελλάδα και έχοντας δει από κοντά κάποια πράγματα. Θεωρείς ότι ισχύουν αυτά που πιστεύουν οι Ευρωπαίοι για τους Έλληνες (τεμπέληδες κλπ). Τι θα ήθελες να μεταφέρεις στους συμπατριώτες σου από εδώ;
Από την πρώτη φορά που βρέθηκα στην Ελλάδα, διαπίστωσα την εργατικότητα των Ελλήνων. Εργάζονται πολύ περισσότερο από τον μέσο Ευρωπαίο. Δεν ξέρω γιατί έχουν ακουστεί τέτοια πράγματα. Οι πολιτικοί στην Ευρώπη μάλλον φταίνε. Είναι προπαγάνδα, «pure» προπαγάνδα. H Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα. Εδώ υπάρχει φιλότιμο, παρέα, φιλοξενία. Παρόλα τα οικονομικά προβλήματα ο κόσμος είναι χαλαρός και προσπαθεί να επικοινωνήσει και να βοηθήσει τον άλλο σε μια ανάγκη. Επίσης αυτό που έχω δει στους Έλληνες και έχω θαυμάσει είναι η ικανότητα να αυτοσχεδιάζουν και να προσαρμόζουν κάτι σε μία κατάσταση. Και στο μουσικό χώρο έχω δει καταπληκτικά πράγματα. Αυτό βέβαια που με έχει προβληματίσει είναι η έλλειψη κυκλοφοριακής αγωγής. Τους πρώτους τρεις μήνες που ήρθα στην Αθήνα, πίστευα ότι δεν θα επιβιώσω (γελάει).
Ποιες βασικές διαφορές έχεις εντοπίσει ανάμεσα στην ελληνική και γερμανική κοινωνία και κουλτούρα;
Επειδή ζω στην Αθήνα, δεν είμαι σίγουρος αν όλη η Ελλάδα είναι όπως η Αθήνα. Σ' αυτή τη μεγαλούπολη λοιπόν τα πάντα, η πολιτική, τα ΜΜΕ, είναι προσανατολισμένα προς τη δύση. Μια σημαντική διαφορά που παρατηρώ σε σχέση με την Γερμανία είναι ότι οι Έλληνες είναι σκεπτόμενοι σχετικά με την πολιτική, αντιδρούν σε καταστάσεις. Επίσης γενικά είναι εξωστρεφείς στις κοινωνικές τους επαφές. Οι Γερμανοί λειτουργούν πιο προγραμματισμένα σε πολλά επίπεδα. Και οι κανόνες είναι κάτι που στην Ελλάδα εμπεριέχει ευελιξία (γελάει) ενώ στην Γερμανία σημαίνει ακριβώς αυτό.
Όσο αφορά στην κουλτούρα, νομίζω ότι οι Έλληνες είναι πιο πολιτισμένοι, βγαίνουν έξω για την παρέα κι όχι για να μεθύσουν, κάτι που συμβαίνει στην Γερμανία. Επίσης σε χώρους που υπάρχει μουσική, είτε είναι μαγαζί είτε πανηγύρι, όλοι τραγουδούν και χορεύουν και αυτό το βρίσκω θαυμάσιο.
Στα χρόνια της κρίσης, πολλοί Έλληνες έχουν φύγει για εργασία στην Γερμανία, τι έχεις να πεις που ακολούθησες τον αντίθετο δρόμο;
Όταν ανακοίνωσα σε φίλους την απόφασή μου, να έρθω στην Ελλάδα και να ασχοληθώ με την μουσική, μου είπαν ότι είμαι τρελός. Η Ελλάδα είναι χώρα που η οικονομική κρίση την έχει πλήξει πολύ πιο έντονα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο εργασιακός τομέας είναι δύσκολος πια σε πολλές χώρες. Ο χώρος της μουσικής είναι παντού δύσκολος. Τρέφω μεγάλο σεβασμό στους ανθρώπους που εργάζονται ως μουσικοί. Ειδικά εδώ στην Ελλάδα υπάρχουν πάρα πολλοί ταλαντούχοι μουσικοί.
Τι ανταπόκριση έχει η δουλειά σου στην πατρίδα σου;
Δεν είμαι σίγουρος ότι την καταλάβανε. Προσπαθούν να εξηγήσουν αυτό που κάνω με λογικά κριτήρια και… αδυνατούν (γελάει). Περισσότερος κόσμος με γνωρίζει από τη μουσική μου στην Ελλάδα παρά στη Γερμανία. Εδώ γνωρίζει ο κόσμος τα αυθεντικά τραγούδια και έχει εκτιμήσει την προσπάθεια που έχω κάνει στις διασκευές.
Πώς είναι να εισπράττεις τόση αγάπη και τόσο χειροκρότημα στο Ηρώδειο; (Σ.Σ.: για παραπάνω από τρία λεπτά ο κόσμος που ήταν στο αρχαίο ωδείο χειροκροτούσε μετά το «Προσευχή Του Μάγκα».)
Στην αρχή κολακεύτηκα με την αποδοχή του κόσμου, χάρηκα πραγματικά, όταν συνεχίστηκε το χειροκρότημα πραγματικά αναρωτήθηκα τι συμβαίνει και όταν είδα πια, ότι δεν σταμάταγε νομίζω, με υπερβολή βέβαια, ότι «βρέθηκα σε άλλη διάσταση». Σκέψου, όταν ανέβηκα πάνω στην σκηνή, το άγχος μου ήταν να πω σωστά το τραγούδι και να μην κάνω λάθος, ούτε ότι ο χώρος ήταν κατάμεστος είχα αντιληφθεί, μετά το κατάλαβα. Πραγματικά είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ όσο ζω. Είμαι αλήθεια ευγνώμων, σε όλους όσους βοήθησαν να συμβεί αυτό και ειδικά στον Δημήτρη (Μυστακίδη).
Τώρα που είπες Δημήτρης, τι καλό ετοιμάζετε στο Σταυρό του Νότου;
Καταρχήν να πω, πόσο τυχερός είμαι που δουλεύω μαζί με τον Μυστακίδη.
Εκτιμώ και σέβομαι την αγάπη που έχει για το ρεμπέτικο και την ιστορία του.
Που λες, μαζευτήκαμε μια παρέα άνδρες (όλοι καταπληκτικοί μουσικοί) και λέμε ιστορίες, μουσικές ιστορίες. Αυτά που λένε οι άνδρες όταν είναι μόνοι τους (γελάει). Ελάτε θα περάσουμε πολύ ωραία.
Μια ερώτηση που θα ήθελες να απαντήσεις και που ποτέ δεν έγινε;
Αυτή είναι μια ερώτηση που θέλει σκέψη. (Σοβαρεύει και σκέφτεται.) Νομίζω ότι μια ερώτηση που θα ήθελα να απαντήσω και δεν έγινε, είναι: Αν θα γυρίσω ξανά πίσω (στη Γερμανία);
Σκέφτεσαι να γυρίσεις πίσω στην πατρίδα σου;
Κάποιες φορές σκέφτομαι ότι πήρα την σωστή απόφαση και ακολουθώ το όνειρο μου. Κάποιες φορές νιώθω μόνος, η οικογένεια μου, οι φίλοι μου είναι πίσω στη Γερμανία. Δεν είναι πάντα εύκολα. Μια καινούργια αρχή είναι πάντα δύσκολη. Πάντως στην Ελλάδα έχω γνωρίσει καταπληκτικούς ανθρώπους, ζεστούς, φιλόξενους.
Η «ανδροπαρέα» από το Σταυρό του Νότου τι λέει γι' αυτά;
(Χαμογελάει) Δείχνουν κατανόηση και με στηρίζουν, είναι καλοί φίλοι!
