ΤΖΙΜΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ

Η αιώνια ιδιοφυΐα ενός αιρετικού μυαλού

Δύο χρόνια χωρίς τον Τζίμη Πανούση.
Διαβάστηκε φορες
Στις 13 Ιανουαρίου συμπληρώνονται δύο χρόνια από το θάνατο του Τζίμη Πανούση. Κι όμως, περνάει ο καιρός. Το 2018 ήταν μια κακή χρονιά για την ελληνική σάτιρα, επειδή μας στέρησε δύο από τους κυριότερους εκφραστές της από την μεταπολίτευση και μετά: τον Τζίμη Πανούση (13/1) και τον Χάρρυ Κλυνν, κατά κόσμο Βασίλη Τριανταφυλλίδη (21/5).

Τον Τζίμη Πανούση είχα την τύχη να τον δω ζωντανά σε αρκετές συναυλίες του. Είχα την μεγαλύτερη τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά και να τα πούμε έστω για λίγο στο καμαρίνι του (για μια εκδήλωση και συνέντευξη που ποτέ δεν έγινε), μετά τον θρίαμβο της «Ειρήνης» το καλοκαίρι το 2017 σε ένα κατάμεστο από θεατές θέατρο της Επιδαύρου. Αυτή, άλλωστε, ήταν και η τελευταία του εμφάνιση, στον ρόλο του Τρυγαίου.

Ήταν ένας καλλιτέχνης ευφυής, ταλαντούχος, επικριτικός, σαρκαστικός, καυστικός, αθεόφοβος, αθυρόστομος, ετοιμόλογος. Ήταν μουσικός, τραγουδιστής, συγγραφέας, ποιητής, showman, κωμικός, ραδιοφωνικός παραγωγός, αρθρογράφος. Η λίστα δεν έχει τέλος και οι συστάσεις, ούτως ή άλλως, περιττεύουν. Μπορεί να τον λάτρευες ή να τον μισούσες, ένα, όμως, ήταν βέβαιο, ότι τον γνώριζες.

Ο Τζίμης πάντα θα ανήκει σε μια ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων, τους οποίους η δημοφιλία και η αγάπη του κόσμου καθιστά αναγνωρίσιμους μόνο με το μικρό τους όνομα, όπως ο Μίκης, η Μελίνα, ο Σωκράτης.

Μαζί με τον Τζίμη Πανούση στα καμαρίνια

Ως μουσικός ήταν αυτοδίδακτος και έπαιζε «λίγο απ' όλα», όπως δήλωνε κι ο ίδιος χαριτολογώντας. Οι πρώτες προσπάθειες στο χώρο της μουσικής έγιναν με το σχήμα Χαρούμενη Κουδουνίστρα, όταν ήταν ακόμα στο γυμνάσιο. Το 1973 βρήκε από μικρή αγγελία εφημερίδας, δουλειά σε περιοδεύοντα θίασο. Στη συνέχεια, εγκατέλειψε τον θίασο για να δουλέψει ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα από την οποία παραιτήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η συνέχεια γνωστή: τραγουδιστής στις Μουσικές Ταξιαρχίες, ηθοποιός στο «Δράκουλα Των Εξαρχείων», solo καριέρα, ραδιοφωνικές εκπομπές, συγγραφή βιβλίων με ευφάνταστους τίτλους όπως «Η Ζάλη Των Τάξεων», «Πικρέ, Μικρέ Μου Αράπη», «Μικροαστική Καταστροφή» «Πούστευε Και Μη Ερεύνα» και, βέβαια, δημιουργός και παρουσιαστής θεαμάτων που υπήρχαν όλα τα παραπάνω σε one man show!

Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του αντιμετώπισε πολλές φορές δίκες για την καυστική του σάτιρα και τις αθυροστομίες που έθιγαν άμεσα και έμμεσα πρόσωπα και καταστάσεις. Το 1980 πήγε για πρώτη φορά στα δικαστήρια με μία κατηγορία από το Πλημμελειοδικείο Καρδίτσας για περιύβριση αρχής. Ακολούθησαν αρκετές δίκες με κύρια κατηγορία την αθυροστομία του, αλλά και τον καυστικό του στίχο. Κατά την περίοδο πριν την κατάργηση της λογοκρισίας (περίπου το 1984), από τους δίσκους των Μουσικών Ταξιαρχιών λογοκρίνονταν λέξεις που «προσέβαλαν τη δημόσια αιδώ». Με τον δίσκο «Δουλειές Του Κεφαλιού» κατηγορήθηκε για περιύβριση εθνικού συμβόλου, αφού στο εξώφυλλο του δίσκου εικονιζόταν να ανοίγει τρύπες σε ελληνικές σημαίες. Για αυτές τις κατηγορίες αθωώθηκε. Το 1997 βρέθηκε στα δικαστήρια (στην πιο γνωστή δικαστική του περιπέτεια) για συκοφαντική δυσφήμηση, με αντίδικο τον Γιώργο Νταλάρα, ο οποίος κατάφερε μετά από ασφαλιστικά μέτρα που κέρδισε να μην αναφέρει ξανά ο Πανούσης το όνομα του. Εκείνος δεν πτοήθηκε και τον μετονόμασε σε «ακατανόμαστο».

Μπαινόβγαινε συχνά στα δικαστήρια εξαιτίας δηλώσεων, αλλά και στίχων του. Ένα εξώφυλλο στο περιοδικό «Κλικ» το μακρινό 1999 πού έδειχνε τον Τζίμη ντυμένο αρχιεπίσκοπο να δαγκώνει ένα μήλο κρατώντας την κιθάρα του, ήταν η αιτία για την κατηγορία αυτού και των εκδοτών του περιοδικού για καθύβριση θρησκεύματος. Οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ομόφωνα αθώοι από το ακροατήριο. Στις αρχές του 2005 ο Πανούσης καταδικάστηκε, ερήμην, από το πρωτοδικείο Πάτρας για εξύβριση αστυνομικού, επειδή κατά τη διάρκεια παράστασής του στην πόλη έκανε τηλεφωνική φάρσα σε συνταξιούχο αστυνομικό. Ο Πανούσης έχει κατηγορηθεί από το ΚΙΣ για εκφράσεις αντισημιτικών απόψεων, συνήθως σχετικά με τις θέσεις του περί της σύρραξης Ισραήλ - Παλαιστίνης. Κατά τη διάρκεια τις εκπομπής του Δούρειος Ήχος στο σταθμό City 99,5 το 2009, δήλωσε κατά τ' άλλα «Εβραίοι – Γουρούνια – Δολοφόνοι κακή σας μέρα, κακό ψόφο να 'χετε».

Του είχε ασκηθεί, επίσης, κριτική για το υψηλό κόστος στα μαγαζιά που έπαιζε, όμως οι χώροι αυτοί δεν άδειασαν ποτέ ως το τέλος της ζωής του με αποκορύφωμα την παράσταση «Ειρήνη» στο θέατρο της Επιδαύρου, όπου δεν έπεφτε καρφίτσα.

Ο Τζίμης Πανούσης, που για τους φίλους και θαυμαστές θα είναι πάντα ο Τζιμάκος, μας λείπει. Και περισσότερο μας λείπει η η αιρετική του ματιά και προσέγγιση που αποτέλεσμα είχε την διαφορετική απεικόνιση μιας ολόκληρης εποχής.



Διαβάστε ακόμα