Συνέντευξη: Δημήτρης Λάμπος

«Η τέχνη για μένα ήταν πάντα πρώτα απ’ όλα η γραφή...»

Διαβάστηκε φορες
Ο Δημήτρης Λάμπος δεν είναι μόνο μία από τις ενδιαφέρουσες περιπτώσεις νέων τραγουδοποιών, αλλά και ένας πολυπράγμων και ανήσυχος άνθρωπος. Έχει σπουδάσει οικονομικά, έχοντας μάλιστα δημοσιεύσει άρθρα ως οικονομολόγος σε επιστημονικά περιοδικά, έχει ζήσει στο Λονδίνο, όπου, πέρα από την ενασχόλησή του με τη μουσική, είχε συμμετάσχει και στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού «Καθρέφτης», ενώ έχει ήδη κυκλοφορήσει και το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η ιστορία ενός μισάνθρωπου».

Ο πρώτος του προσωπικός δίσκος «Μη σε φοβίσει η αγέλη» κυκλοφόρησε τον Νοέμβρη του 2010 από τη Lyra και ήταν μία από τις ενδιαφέρουσες δουλειές που ακούσαμε τελευταία. Την επιμέλεια της παραγωγής και την ενορχήστρωση ανέλαβε ο Στάθης Δρογώσης, ο οποίος συμμετείχε και ερμηνευτικά στο δίσκο. Συμμετείχαν ακόμα οι Μανώλης Φάμελλος, Δημήτρης Παναγόπουλος, Βαγγέλης Μαρκαντώνης, Stefanie Voisin, Love Choir, Jessica Kilroy, αλλά και μουσικοί όπως ο Φώτης Σιώτας, ο Πάνος Τόλιος, ο Μύρωνας Στρατής κ.ά.

Με όλα αυτά τα σημαντικά και διαφορετικά πράγματα που έχει κάνει, είχαμε σίγουρα πολλά να τον ρωτήσουμε...

- Μίλησέ μας για την πορεία του υλικού σου μέχρι να βγει ο πρώτος σου δίσκος. Δυσκολεύτηκε να βρει το δρόμο του προς τη δισκογραφία; Πώς έγινε η σύμπραξη με το Στάθη Δρογώση που ανέλαβε την παραγωγή;

Σίγουρα ήταν δύσκολα τα πράγματα στη δισκογραφία, ήδη από τότε που ξεκίνησα να στέλνω τα πρώτα demo, πάνε 5 χρόνια τώρα. Στη συνέχεια απλά χειροτέρεψαν. Με το Στάθη γνωριστήκαμε μέσω του Μανώλη Φάμελλου, του άρεσε η δουλειά μου και δέχτηκε να κάνει την ενορχήστρωση και την επιμέλεια του δίσκου. Είναι εξαιρετικός μουσικός και αναμφισβήτητα άφησε το δικό του στίγμα στο τελικό αποτέλεσμα. 

- Πώς έζησες τη διαδικασία του studio; Είδες τα τραγούδια σου να αλλάζουν κατά τη διαδικασία αυτή από ιδέες που γεννήθηκαν εκεί, είτε δικές σου είτε των σημαντικών συμμετεχόντων στο δίσκο;

Ναι, υπήρξαν περιπτώσεις που έγινε αυτό και ήταν πολύ όμορφο. Για παράδειγμα στο τραγούδι «Η ζωή της Blandine», στο οποίο κυριαρχούσε μουσικά η γρήγορη αρπέζ κιθάρα στη φάση των demo, αλλά όταν το πρωτοάκουσε ο Πάνος Τόλιος μετέφερε αυτό που έβγαζε η κιθάρα στα τύμπανα, οπότε το κιθαριστικό μέρος εξελίχτηκε από ακουστικό σε ηλεκτρικό με τις κιθάρες του Μύρωνα Στρατή. Σε κάποια τραγούδια η αισθητική των μουσικών έπαιξε το δικό της ρόλο, ειδικά σε όσα απέκτησαν ηλεκτρική κατεύθυνση στην πορεία. Στα ακουστικά οι αλλαγές ήταν λίγες. Βέβαια δεν είχαμε χρόνο για ιδιαίτερο ψάξιμο. Μπορεί οι ηχογραφήσεις να κράτησαν σχεδόν 3 χρόνια, αλλά οι τελικές ώρες στούντιο δεν ξεπέρασαν τις 120. 

- Ακούγοντας το δίσκο διέκρινα μια ιδιαίτερη σχέση σου με τη folk. Ποιούς καλλιτέχνες αγαπάς ιδιαίτερα και θεωρείς ότι σε έχουν επηρεάσει;

Αγαπώ πολύ τη folk  μουσική και γενικά ότι προέκυψε σε εκείνο τον καλλιτεχνικό οργασμό της δεκαετίας ’65 – ’75, γι’ αυτό και στην εκπομπή Brainessance που κάνω κάθε Κυριακή πρωί, προσπαθώ να παίζω όσο το δυνατόν περισσότερο folk. Είναι ένα είδος που δεν προβάλλεται αρκετά, νομίζω κυρίως επειδή είναι συνυφασμένο με το πολιτικό τραγούδι. Οι επιρροές μου είναι πολλές κι από διαφορετικά είδη. Στο Gimme 10 του Μιχάλη Τσαντίλα θα βρείτε τους 10 αγαπημένους μου δίσκους
 
- Η συμμετοχή της Jessica Kilroy πώς προέκυψε; Θα συνεχιστεί η συνεργασία σας και σε live; Πες μας δυο λόγια για αυτήν την καλλιτέχνιδα.

Με τη Jessica γνωριστήκαμε μέσα από το myspace και αναπτύχθηκε μεταξύ μας φιλία και αμοιβαία εκτίμηση. Είναι εκπληκτική τραγουδοποιός, πέρα από την κατά κοινή ομολογία εξαιρετική φωνή της. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα στην Αμερική, όπως ο Don McLean. Όταν χρειαστήκαμε λοιπόν γυναικεία φωνητικά για το «Ο κόσμος στο βλέμμα μου», της το πρότεινα, δέχτηκε και ηχογράφησε τις φωνές της στην Αμερική. Λίγο καιρό αργότερα, πριν ακόμα κυκλοφορήσει ο δίσκος μου, ξεκίνησε την πρώτη της ευρωπαϊκή περιοδεία και έτσι ήρθε και στην Ελλάδα και κάναμε δυο κοινές εμφανίσεις. Ο τελευταίος της δίσκος έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οπότε θα κάνει συχνά από εδώ και πέρα live στην Ευρώπη. Θα ξαναέρθει και φέτος λοιπόν και θα παίξουμε στην Θεσσαλονίκη στο live stage Πρόβα στις 11 Ιουνίου, στο Κ-44 στην Αθήνα στις 15 Ιουνίου και στον Αμπελώνα στην Κέρκυρα στις 25 Ιουνίου. Επίσης θα συμμετέχουμε και στην Ευρωπαϊκή ημέρα μουσικής, στο δήμο του Αγ. Δημητρίου. 

- Στο τραγούδι «Αγέλη» λες «αν είσαι αληθινός / θα μείνεις μοναχός / θα σε κυνηγήσει η αγέλη». Πιστεύεις ότι οι περισσότεροι υποκρινόμαστε προκειμένου να μην απομονωθούμε από τη μάζα; Τι εννοείς με τη λέξη αγέλη;

Η ανάγκη για ασφάλεια και αποδοχή καμιά φορά μας τυφλώνει και δε βλέπουμε ποιο είναι το αντίτιμο αλλά ούτε και αν μας προσφέρουν τελικά ασφάλεια ή ψευδαισθήσεις. Κι αυτό συμβαίνει ειδικά σε περιόδους κρίσης και σε συντηρητικά καθεστώτα, όπως είναι η σύγχρονη ολιγαρχία του πλούτου που αυτοαποκαλείται αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Οπότε μπαίνουμε όλοι σε συγκεκριμένους ρόλους, τους οποίους έχει δημιουργήσει για να μας εκμεταλλεύεται ευκολότερα η «Αγέλη». Τώρα, ποια είναι η αγέλη; Αγέλη είναι οι μεγαλοεπενδυτές, που εκμεταλλεύονται ολόκληρη την ανθρωπότητα και κρύβονται πίσω από διάφορες μάσκες, όπως του κράτους, των πολυεθνικών, των «αγορών», του ΔΝΤ, του ΟΗΕ, του ΠΟΕ, του ΝΑΤΟ, των θρησκειών, των ΜΜε κτλ. Σε τελική ανάλυση είναι το πιο πλούσιο 1 % του πλανήτη που κατέχει περισσότερο από το 60% του παγκόσμιου πλούτου. Αυτοί απαρτίζουν την αγέλη. Και αυτή την αγέλη δεν πρέπει να την αφήσουμε να μας φοβίσει και πάλι. 

- Το 2008 κυκλοφόρησε το πρώτο σου βιβλίο, «Η ιστορία ενός μισάνθρωπου». Η ενασχόλησή σου με τη συγγραφή και την ποίηση θα έχει και συνέχεια;

Σίγουρα, άλλωστε η τέχνη για μένα ήταν πάντα πρώτα απ’ όλα η γραφή. Έχω έτοιμο το επόμενο βιβλίο, είναι μια συλλογή διηγημάτων κι ελπίζω να κυκλοφορήσει σύντομα. 

- Συμμετείχες στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού «Καθρέφτης» και - όπως ήδη είπαμε - έχεις και ο ίδιος λογοτεχνική δραστηριότητα. Σε απογοητεύει καθόλου το γεγονός ότι στη σημερινή Ελλάδα η ποίηση δεν είναι στην καθημερινότητά μας, ενώ τα λογοτεχνικά περιοδικά, αν δεν σβήνουν, φυτοζωούν;

Η τέχνη οφείλει να είναι ένα δυναμικό μέγεθος, αλλά δεν παύει ποτέ να αντλεί την όποια δύναμή της από την κοινωνία και την εποχή της. Μπορεί να ευθύνονται εν μέρει συγκεκριμένες καλλιτεχνικές σέχτες για το γεγονός ότι ο κόσμος αποτραβήχτηκε από την ποίηση τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά σίγουρα δε βρίσκεται εκεί το πρόβλημα. Νομίζω ότι έχει παίξει τεράστιο ρόλο η εικόνα. Ζούμε στην εποχή της άλλωστε. Παρόλα αυτά η ποίηση δεν έχει πεθάνει. Απλά ενσωματώνεται σε πιο εικαστικές μορφές τέχνης. Προσωπικά το θεωρώ λάθος. Η ποίηση και ο λόγος εν γένει πρέπει σε πολλές περιπτώσεις να λειτουργεί αυτόνομα, κι έτσι μόνο παραμένει και η πιο δημοκρατική καλλιτεχνική έκφραση, αλλά σημασία έχει το τι συμβαίνει τελικά κι όχι το τι θα θέλαμε να συμβαίνει. Δε νομίζω όμως ότι φτάσαμε στο σημείο των επικήδειων. Η ποίηση, αυτό που εγώ τουλάχιστον κατανοώ ως ποίηση,  βρίσκεται πρώτα απ’ όλα στην ίδια τη ζωή μας. 

- Έχεις σπουδάσει Οικονομικά οπότε δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω τι μας οδήγησε σε αυτήν την τραγική οικονομική κατάσταση και αν βλέπεις κάποια διέξοδο. Επίσης, ως συνάδερφος οικονομολόγος δεν μπορώ να αποφύγω και μία ακόμα ερώτηση. Μήπως αυτά που μας δίδασκαν τόσα χρόνια στα Πανεπιστήμια ως «ιδανικά μοντέλα» αποδείχθηκαν λάθος; Θυμάμαι πάντα το περιβόητο "θαύμα της Ιρλανδίας" και βλέπω πού είναι τώρα η Ιρλανδία... Θέλω να πω, μήπως δεν φταίνε μόνο τα «λαμόγια» και το σύστημα αυτό που αποθεώνει το κέρδος είναι αδιέξοδο από τη φύση του;

Σίγουρα η κρίση είναι πρώτα απ’ όλα συστημικό φαινόμενο. Ο καπιταλισμός δε μπορεί να επιβιώσει και να διατηρήσει την εξουσία του χωρίς κρίσεις, όπως π.χ. ακόμα και σε περιόδους ανόδου, συνεχίζει να έχει ανάγκη την ύπαρξη υψηλής ανεργίας. Αυτά τα «ιδανικά μοντέλα» που πολύ σωστά αναφέρεις, είτε σε θεωρητικό επίπεδο οικονομετρικών αναλύσεων, είτε και σε συγκυριακά φαινόμενα στην πραγματική οικονομία, δεν παύουν να είναι απλά και μόνο προσπάθειες του καπιταλισμού να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και να συνεχίσει να μας εξουσιάζει. Και το βασικό σημείο που ο καπιταλισμός αδυνατεί να εξηγήσει παραμένει το πώς είναι δυνατόν ενώ ακόμα και ο ΟΗΕ με μελέτες του παραδέχεται ότι ο πλανήτης θα μπορούσε να παράγει τα βασικά αγαθά για πολλαπλάσιο πληθυσμό από αυτόν που έχει η γη σήμερα, παρόλα αυτά ζούμε ακόμα σε έναν κόσμο στον οποίο ένα παιδί πεθαίνει από την πείνα κάθε τρία δευτερόλεπτα, επίσης με στατιστικά στοιχεία του ΟΗΕ. Όλα αυτά λοιπόν τα «ιδανικά μοντέλα» και η παραφιλολογία των ελεύθερων αγορών, δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια μας. Στάχτη και εξαπάτηση για να μη δούμε το έγκλημα που συντελείται.

Διέξοδος μέσα σε πλαίσια καπιταλισμού δεν υπάρχει. Είναι πλέον ξεκάθαρο νομίζω σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Το τρίπτυχο Καπιταλισμός – Αστική δημοκρατία – Θρησκευτικός φονταμενταλισμός, μας παρασέρνει επιταχυνόμενα σε έναν νέο Μεσαίωνα. Από εδώ και πέρα είναι ευθύνη της κοινωνίας να απαιτήσει τον καλύτερο κόσμο που είναι πράγματι στις μέρες μας εφικτός, μέσα από την εξέλιξη της ανθρωπότητας σε ένα αύριο της Άμεσης Δημοκρατίας και της αταξικής κοινωνίας. Είναι εξωφρενικό στον 21ο αιώνα ακόμα να υπάρχουν από τη μια μεριά τσιφλικάδες, έστω κι αν σήμερα ονομάζονται μεγαλοεπενδυτές, και από την άλλη κολίγοι, έστω κι αν σήμερα ονομάζονται «υπάλληλοι» και «εργάτες». Αυτή η κατρακύλα πρέπει να σταματήσει, όχι για να λοξοδρομήσουμε προς την άκρα δεξιά που δουλεύει για τη νέα αυγή του φασισμού, αλλά για να περάσουμε πλέον στην Άμεση Δημοκρατία και σε μια οικονομία που θα έχει σαν κέντρο της τις ανάγκες του ανθρώπου, αδιαφορώντας πλήρως για την συσσώρευση πλούτου, δηλαδή για το κέρδος. 

- Έχοντας ζήσει στο Λονδίνο θα έχεις σίγουρα μία γνώμη για την αγγλόφωνη σκηνή της Ελλάδας που ανθεί τα τελευταία χρόνια. Πώς τη βλέπεις; Εσύ θα έγραφες ποτέ σε αγγλικό στίχο απευθυνόμενος στο ελληνικό ακροατήριο;

Έχω γράψει πολλά τραγούδια με αγγλικό στίχο κι αυτό το καλοκαίρι μάλλον θα ηχογραφήσω μερικά στην Αμερική με την Jessica και τον συνεργάτη της, τον Kier Atherton. Με ενδιαφέρει να εκδώσω ένα τέτοιο δίσκο, γιατί έχω μαζέψει αρκετά τραγούδια με αγγλικό στίχο που τα θεωρώ προς έκδοση. Έχω ακούσει πολύ καλές ελληνικές δουλειές με αγγλικό στίχο. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια δυστυχώς μιλάνε greeklish, οπότε εκεί υπάρχει πρόβλημα. Φαντάζεσαι έναν Σουηδό να έγραφε τραγούδια σε σπαστά ελληνικά; Θα ήταν γελοίο. Αυτό συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις εδώ. Υπάρχουν όμως και group που προσέχουν πολύ το στίχο τους. 

- Σε ποιό live πήγες τελευταία ως ακροατής και σε ποιό θέλεις οπωσδήποτε να βρεθείς το επόμενο διάστημα;

Το τελευταίο live που πήγα ήταν της Δανάης Παναγιωτοπούλου, που την εκτιμώ ιδιαίτερα γιατί είναι από τις λίγες τραγουδοποιούς της γενιάς μας που μιλάει πολιτικά μέσα από τα τραγούδια της. Συμμετείχε μάλιστα κι ένα νέο συγκρότημα, οι «Γιουσουρούμ», φαντάζομαι εμπνευστήκανε τον τίτλο τους από το τραγούδι του Άσιμου. Ήταν εξαιρετικοί, με δικό τους ήχο και ύφος. 

- Ποιά τα άμεσα σχέδιά σου συναυλιακά και δισκογραφικά;

Πρώτα απ’ όλα τα τρία βασικά live που θα κάνουμε με τη Jessica Kilroy, στη Θεσσαλονίκη στις 11 Ιουνίου, στην Αθήνα στις 15 και στην Κέρκυρα στις 25. Τον Αύγουστο θα ταξιδέψω στην Αμερική και θα κάνω κάποια live εκεί με τη Jessica,  στη Νέα Υόρκη και στη Μοντάνα. Πιθανά θα ηχογραφήσουμε και μαζί, οπότε μπορεί να γυρίσω με υλικό.
Παράλληλα ετοιμάζω και τα τραγούδια του επόμενου δίσκου κι ελπίζω μες στο χρόνο να ξεκινήσω τις ηχογραφήσεις. 

Link: 


Αξιολόγηση
Βαθμός άρθρου
Για να αξιολογήσετε επιλέξτε το επιθυμητό αστέρι

Κωδικός επιβεβαίωσης, γράψτε τους χαρακτήρες που βλέπετε στην εικόνα

Διαβάστε ακόμα