Τη Δευτέρα παρευρεθήκαμε με τον φίλο και συνεργάτη Αντώνη Κατσαμά στην παράσταση «Δε φοβάμαι.Δεν ελπίζω.Είμαι…» του Vault Theatre, η οποία στηριζόταν στη σύνθεση και συρραφή κειμένων από τα μεγαλύτερα έργα του Νίκου Καζαντζάκη, σε σκηνοθεσία Μάριου Ιορδάνου και με ηθοποιούς τον ίδιο και τη Σοφία Καζαντζιάν.
Έχοντας ως βάση αποσπάσματα ενός σπουδαίου συγγραφέα και κυρίως μέρη από την «Ασκητική» κατάφεραν να δημιουργήσουν μια υπέροχη θεατρική παράσταση που συνδύαζε αφήγηση και σωματοποιημένο θέατρο. Πόσο δύσκολο είναι, αλήθεια, να μεταφέρεις στη θεατρική σκηνή συγγραφικά κείμενα; Να ζωντανέψεις τις λέξεις, να εικονοποιήσεις τις έννοιες, να κάνεις πράξη τα βαθιά νοήματα. Να αποτυπώσεις με την κίνηση, τον λόγο και το σώμα ιδέες που μοιάζουν σχεδόν ασύλληπτες στον ανθρώπινο νου. Τα δύο ταλαντούχα και πολλά υποσχομένα παιδιά το κατόρθωσαν αυτό, με αξιοπρέπεια και τρόπο που δεν εξέθετε ούτε τον συγγραφέα ούτε τους ίδιους.
Η προσέγγιση στο έργο του Καζαντζάκη ήταν εύστοχη και φώτιζε τις πτυχές του χαρακτήρα και της γραφής του. Στα πλαίσια μιας ευρηματικής σκηνοθεσίας, που απέφευγε υπερβολές και απελπισμένες προσπάθειες επίδειξης, ζωγραφίζονταν τα συναισθήματα και η ανθρώπινη ψυχή. Η Σοφία Καζαντζιάν ντυμένη στα μαύρα, με μάτια εκφραστικά , παλλόταν και ταραζόταν όντας η καρδιά. Ο Μάριος Ιορδάνου ντυμένος στα άσπρα, με σταθερή φωνή, αναλογιζόταν τη ζωή όντας ο νους. Οι δυο τους αλληλεπιδρούσαν δίνοντας μορφή άλλοτε στην εσωτερική σύγκρουση κι άλλοτε στη σύγκλιση. Χωριστά αλλά και μαζί, δύο αλλά και ένα, θάνατος αλλά και ζωή, μια δύναμη εσωτερική κι ανώτερη που κάνει τα πάντα γύρω μας να κινούνται ες αεί.
Δεν θα μπορείς να πάρεις τα μάτια σου απ’ τη σκηνή. Η μουσική ήταν πραγματικά εξαιρετική, χάιδευε κάθε κίνηση, κάθε νεύμα, κάθε ρίγος. Οι φωτισμοί υπέροχοι αφού «συμμετείχαν» στο όλο εγχείρημα χωρίς να έχουν μόνο λειτουργικό ρόλο. Μία από τις καλύτερες σκηνές του έργου ήταν η αμφιταλάντευση ανάμεσα στο δυνατό και το αδύνατο, στην παραίτηση και την ανύψωση, με την εναλλαγή των φωτισμών και το καπέλο του Μάριου Ιορδάνου. Όμοια συγκλονιστική και η Σοφία Καζαντζιάν στις σκηνές με τον χαρακτηριστικό χτύπο της καρδιάς, αλλά και στις χορευτικές της κινήσεις. Οι δύο ηθοποιοί, που είχαν απόλυτη χημεία μεταξύ τους, με εσωτερικό ρυθμό, αισθαντικότητα και απόλυτη έκφραση ανέδειξαν το μεγαλείο του Καζαντζάκη.
Ο Νίτσε, ο Βούδας, ο Χριστός , ο Ζορμπάς, ο Άνθρωπος στροβιλίζονταν μπροστά μας νοερά. Πέρα από μεγάλο ενθουσιασμό για την παράσταση, αισθάνομαι και εκτίμηση προς τους δημιουργούς της γιατί σεβάστηκαν το έργο του Νίκου Καζαντζάκη από όλες τις πλευρές: κάνοντας πολύ καλή διασκευή και απόδοση των κειμένων, αποφεύγοντας μεγαλεπήβολους συμβολισμούς που γίνονται μόνο και μόνο για να προκαλέσουν την αίσθηση της πρωτοτυπίας και έχοντας άξιες χειροκροτήματος ερμηνείες. Ο θεατρικός πειραματισμός και οι εικαστικές πινελιές έγιναν με μέτρο και ακρίβεια, έχοντας ως αποτέλεσμα μια εξαιρετική παράσταση που την προτείνω ανεπιφύλακτα!
Η άποψη του Αντώνη Κατσαμά, την οποία και συμμερίζομαι:
Δεν ελπίζω τίποτα,
δεν φοβούμαι τίποτα...
Είδαμε την πλήρη αποδόμηση στα πρωτόλεια τους, σκιές των σκιών τους. Ξετυλίγονταν οι λέξεις, καθώς το ανάστημα τους ψήλωνε και εμείς μικραιναμε μπροστά τους. Ηθοποιοί μελετημένοι βαθιά και με γόνατα δυνατά, ανηφόριζαν στην κόλαση του Καζαντζάκη και στις αγωνίες της ύπαρξής μας, με μουσική πληκτροφόρα που θύμιζε σειρήνες, άλλοτε του Ομήρου και άλλοτε ασθενοφόρου που ερχόταν να οξυγονώσει την ανάγκη μας για υπέρβαση.
Στον ουρανό αστέρια και στο ταβάνι φώτα που αναβόσβηναν κατά βούληση άρρητη και άκλιτη στο χρόνο, θαρρείς και υπηρετούσαν και αυτά τις λέξεις που όλο ψηλώνανε, όλο ακονιζόντουσαν στις σάρκες των φόβων μας. Στις πνοές μας τις δειλές! Φωτίζανε ένα δρόμο πιο αδύνατο, πιο άξιο, πιο χαοτικό, μα τελικά λυτρωτικό.
Η σκηνοθεσία που επιλέχθηκε, δοσμένη με τρόπο κατανοητό αποφεύγοντας σοφά, το κυνήγι του υπερσυμβολισμού , καταθέτει το σεβασμό της στο κείμενο δημιουργώντας μια λυσιτελή γέφυρα επικοινωνίας με τον άνθρωπο θεατή, τον άνθρωπο αγωνιστή, εσένα!
Μια υπεροχή παράσταση
ή καλύτερα, μια ένδοξη ανάσταση των λέξεων...
Έχοντας ως βάση αποσπάσματα ενός σπουδαίου συγγραφέα και κυρίως μέρη από την «Ασκητική» κατάφεραν να δημιουργήσουν μια υπέροχη θεατρική παράσταση που συνδύαζε αφήγηση και σωματοποιημένο θέατρο. Πόσο δύσκολο είναι, αλήθεια, να μεταφέρεις στη θεατρική σκηνή συγγραφικά κείμενα; Να ζωντανέψεις τις λέξεις, να εικονοποιήσεις τις έννοιες, να κάνεις πράξη τα βαθιά νοήματα. Να αποτυπώσεις με την κίνηση, τον λόγο και το σώμα ιδέες που μοιάζουν σχεδόν ασύλληπτες στον ανθρώπινο νου. Τα δύο ταλαντούχα και πολλά υποσχομένα παιδιά το κατόρθωσαν αυτό, με αξιοπρέπεια και τρόπο που δεν εξέθετε ούτε τον συγγραφέα ούτε τους ίδιους.
Η προσέγγιση στο έργο του Καζαντζάκη ήταν εύστοχη και φώτιζε τις πτυχές του χαρακτήρα και της γραφής του. Στα πλαίσια μιας ευρηματικής σκηνοθεσίας, που απέφευγε υπερβολές και απελπισμένες προσπάθειες επίδειξης, ζωγραφίζονταν τα συναισθήματα και η ανθρώπινη ψυχή. Η Σοφία Καζαντζιάν ντυμένη στα μαύρα, με μάτια εκφραστικά , παλλόταν και ταραζόταν όντας η καρδιά. Ο Μάριος Ιορδάνου ντυμένος στα άσπρα, με σταθερή φωνή, αναλογιζόταν τη ζωή όντας ο νους. Οι δυο τους αλληλεπιδρούσαν δίνοντας μορφή άλλοτε στην εσωτερική σύγκρουση κι άλλοτε στη σύγκλιση. Χωριστά αλλά και μαζί, δύο αλλά και ένα, θάνατος αλλά και ζωή, μια δύναμη εσωτερική κι ανώτερη που κάνει τα πάντα γύρω μας να κινούνται ες αεί.
Δεν θα μπορείς να πάρεις τα μάτια σου απ’ τη σκηνή. Η μουσική ήταν πραγματικά εξαιρετική, χάιδευε κάθε κίνηση, κάθε νεύμα, κάθε ρίγος. Οι φωτισμοί υπέροχοι αφού «συμμετείχαν» στο όλο εγχείρημα χωρίς να έχουν μόνο λειτουργικό ρόλο. Μία από τις καλύτερες σκηνές του έργου ήταν η αμφιταλάντευση ανάμεσα στο δυνατό και το αδύνατο, στην παραίτηση και την ανύψωση, με την εναλλαγή των φωτισμών και το καπέλο του Μάριου Ιορδάνου. Όμοια συγκλονιστική και η Σοφία Καζαντζιάν στις σκηνές με τον χαρακτηριστικό χτύπο της καρδιάς, αλλά και στις χορευτικές της κινήσεις. Οι δύο ηθοποιοί, που είχαν απόλυτη χημεία μεταξύ τους, με εσωτερικό ρυθμό, αισθαντικότητα και απόλυτη έκφραση ανέδειξαν το μεγαλείο του Καζαντζάκη.
Ο Νίτσε, ο Βούδας, ο Χριστός , ο Ζορμπάς, ο Άνθρωπος στροβιλίζονταν μπροστά μας νοερά. Πέρα από μεγάλο ενθουσιασμό για την παράσταση, αισθάνομαι και εκτίμηση προς τους δημιουργούς της γιατί σεβάστηκαν το έργο του Νίκου Καζαντζάκη από όλες τις πλευρές: κάνοντας πολύ καλή διασκευή και απόδοση των κειμένων, αποφεύγοντας μεγαλεπήβολους συμβολισμούς που γίνονται μόνο και μόνο για να προκαλέσουν την αίσθηση της πρωτοτυπίας και έχοντας άξιες χειροκροτήματος ερμηνείες. Ο θεατρικός πειραματισμός και οι εικαστικές πινελιές έγιναν με μέτρο και ακρίβεια, έχοντας ως αποτέλεσμα μια εξαιρετική παράσταση που την προτείνω ανεπιφύλακτα!
Η άποψη του Αντώνη Κατσαμά, την οποία και συμμερίζομαι:
Δεν ελπίζω τίποτα,
δεν φοβούμαι τίποτα...
Είδαμε την πλήρη αποδόμηση στα πρωτόλεια τους, σκιές των σκιών τους. Ξετυλίγονταν οι λέξεις, καθώς το ανάστημα τους ψήλωνε και εμείς μικραιναμε μπροστά τους. Ηθοποιοί μελετημένοι βαθιά και με γόνατα δυνατά, ανηφόριζαν στην κόλαση του Καζαντζάκη και στις αγωνίες της ύπαρξής μας, με μουσική πληκτροφόρα που θύμιζε σειρήνες, άλλοτε του Ομήρου και άλλοτε ασθενοφόρου που ερχόταν να οξυγονώσει την ανάγκη μας για υπέρβαση.
Στον ουρανό αστέρια και στο ταβάνι φώτα που αναβόσβηναν κατά βούληση άρρητη και άκλιτη στο χρόνο, θαρρείς και υπηρετούσαν και αυτά τις λέξεις που όλο ψηλώνανε, όλο ακονιζόντουσαν στις σάρκες των φόβων μας. Στις πνοές μας τις δειλές! Φωτίζανε ένα δρόμο πιο αδύνατο, πιο άξιο, πιο χαοτικό, μα τελικά λυτρωτικό.
Η σκηνοθεσία που επιλέχθηκε, δοσμένη με τρόπο κατανοητό αποφεύγοντας σοφά, το κυνήγι του υπερσυμβολισμού , καταθέτει το σεβασμό της στο κείμενο δημιουργώντας μια λυσιτελή γέφυρα επικοινωνίας με τον άνθρωπο θεατή, τον άνθρωπο αγωνιστή, εσένα!
Μια υπεροχή παράσταση
ή καλύτερα, μια ένδοξη ανάσταση των λέξεων...