Βρεθήκαμε στο θέατρο 104 και παρακολουθήσαμε την παράσταση «Έρημος», ένα καθαρά συμβολικό έργο σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Φασόη.
Αν και το έργο περιλαμβάνει μόνο γυναίκες και αναφέρεται σε γυναίκες ωστόσο θα ήταν πολύ χρήσιμο να το παρακολουθήσουν και οι άνδρες, για να κατανοήσουν καλύτερα τον ενδόμυχο κόσμο μιας γυναίκας. Κύρια αφηγήματά του είναι: η μητρότητα, η μητρική εγκατάλειψη και η απόγνωση. Το έργο αυτό (σενάριο και σκηνοθεσία) ανήκει στο Γιάννη Φασόη, που αν και άντρας κατάφερε να αποδώσει όσο πληρέστερα γινόταν τον κατακερματισμό της γυναικείας ψυχής, την αποσύνθεσή της στη σημερινή κοινωνία και στο τέλος την απομόνωσή της.
Όλα αυτά όμως δεν της τα επέβαλε κανένα πρόσωπο. Αντιθέτως, όπως δηλώνει η ίδια η ηρωΐδα στο έργο, αυτή διάλεξε να παντρευτεί, να κάνει παιδί, να χάσει την ελευθερία της. Και σε αυτό το σημείο η ίδια η παράσταση μάς κάνει να αναλογιστούμε πως η σημερινή κοινωνία, μέσα στη χαώδη ελευθερία που προσφέρει, κατά κάποιον τρόπο «εξανάγκασε» τις γυναίκες να κατακερματιστούν σε μια πληθώρα ρόλων και υποχρεώσεων, που σε ορισμένες περιπτώσεις τις έκανε να χάσουν κομμάτι του εαυτού τους.
Σκηνοθετικά η σκηνή γίνεται η έρημος που έχει βουτήξει τη γυναίκα, που δε μαθαίνουμε το όνομά της, ώστε η καθεμία να ταυτιστεί μαζί της. Η έρημος αυτή είναι φορτωμένη με αντικείμενα: σεντόνια, τούλια, μαξιλάρια, κουβέρτες. Αν και η έρημος είναι πάντα άδεια, ωστόσο εδώ συμβολίζει την ίδια τη γυναίκα, την ψυχή της. Η ψυχή της πρωταγωνίστριας είναι φορτωμένη με φόβους, ενοχές, λύπες, απελπισία, όπως και η σκηνή μπροστά μας. Παράλληλα όμως, είναι και το κουκούλι της. Εκεί, στη μέση του πουθενά, κάνει τον απολογισμό της, ανοίγει την καρδιά της, μακριά από όλους και από όλα έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της: τα θέλω και τα κατηγορώ της, τα όνειρα και τους εφιάλτες της, τις προσδοκίες και τις υποχρεώσεις.
Τα μαξιλάρια και τα σεντόνια μάς φέρνουν στο νου κάτι το οικείο, λίγη ζεστασιά. Η ψυχή της πρωταγωνίστριας, που τη βλέπουμε στο πρόσωπο τεσσάρων γυναικών, έχει ανάγκη από λίγη κατανόηση, συμπόνοια, φροντίδα. Τέσσερις πρωταγωνίστριες που αγκαλιάζουν με αγάπη και σεβασμό την πολυπλοκότητα και την απόγνωση της σημερινής γυναίκας και μάς δίνουν ένα μέρος της ιστορίας τους, που κάθε σύγχρονη γυναίκα θα συναισθανθεί και κάθε άντρας οφείλει να αναλογιστεί.
Τα χρώματα που ευδοκιμούν προσιδιάζουν στα χαρακτηριστικά «γυναικεία» χρώματα, όπως είναι το ροζ και το σομόν, γήινες και παστέλ αποχρώσεις, όπως επίσης και η αμφίεση των ηρωίδων με εσώρουχα, κορμάκια και καλσόν. Μία φράση που αξίζει να συγκρατήσουμε από το κείμενο και συμπυκνώνει το κύριο μέλημα του έργου είναι: «Σαν δώρα μάς ντύνουν, μας φτιάχνουν μέσα στα τούλια και τους φιόγκους όλες αυτές τις στρώσεις από υφάσματα. Κι όλο αυτό γιατί; Για να γίνουμε τα θεμέλια κάποιου χάνοντας τον εαυτό μας και χωρίς να ξέρουμε ποιες είμαστε;». Στη σκηνή μέσα στην έρημο υπάρχει και μια φθαρμένη βαλίτσα, που συμβολίζει το παλιό και τα αντικείμενα που περιέχει μέσα είναι όλα συμβολικά: ένα αρκουδάκι, έναν καθρέφτη κι ένα νυφικό.
Η υπόθεση του έργου
Αν και μιλάμε για μονόλογο, δραματουργικά βλέπουμε τέσσερις γυναίκες να μοιράζονται μαζί μας τις δικές του ιστορίες, που στην ουσία είναι η ιστορία της νεαρής μητέρας που παρατά τον άντρα και το παιδί και βρίσκεται στην έρημο. Εκεί έρχεται αντιμέτωπη με συναισθήματα όπως ο φόβος, η λύπη, οι ενοχές. Το κύριο διακύβευμα του έργου είναι πώς μεταφέρονται οι καταστάσεις και τα γεγονότα από την παλαιότερη στη νεότερη γενιά και στο τέλος συσσωρεύονται στον τελευταίο αποδέκτη.
Η φωτογραφία ανήκει στην Κωνσταντίνα Πανέλη.